Vlaanderen
Klasse.be

Zo doen zij het

18 en autisme: zo begeleid je hen bij studiekeuze

  • 14 oktober 2020
  • 5 minuten lezen

Wat doe ik na het secundair? Verder studeren? Werken? Op kot? Kan ik dat wel? Veel vragen voor een 18-jarige. Te veel voor Milan en Renée. Een schakeljaar geeft deze leerlingen met een autismespectrumstoornis (ASS) extra begeleiding, tools én vertrouwen om de volgende stap te zetten.

Milan en Renée zitten in het schakeljaar van De Passer.
Het schakeljaar van De Passer in Brugge geeft Milan en Renée extra begeleiding, tools én vertrouwen om de volgende stap te zetten.

“Sommige leerlingen zijn niet klaar om de beschermende omgeving van het secundair achter zich te laten”, zegt Chloë Dhaenens, leraar van De Passer in Brugge, een busoschool voor leerlingen met ASS. “Ze weten niet welke richting ze uit willen of beseffen tijdens een stage dat ze nog aan zichzelf moeten werken. Zo’n leerling koos er vroeger soms voor om terug in het vijfde te starten in een andere richting. Zo kon hij langer in de veilige schoolcontext van De Passer blijven. Dat was confronterend voor ons.”

Chloë en haar collega’s gingen daarom op zoek naar een betere oplossing. Dat werd een zevende jaar voor jongeren met ASS dat ze ’t SAS doopten, ‘Samen Aan het Stuur’. De lokalen liggen in het centrum van Brugge. Door letterlijk afstand te nemen van de rest van de school, betekent het schakeljaar ook echt een stap in de richting van een nieuw leven.

Jongeren met ASS zijn vaak slim genoeg om naar de hogeschool te gaan, maar functioneren niet zelfstandig

Chloë Dhaenens
leraar van De Passer in Brugge

Project Plantrekkerij

In een huiselijk ingericht gebouw staat een strijkplank tussen het knusse salon en bureau. “We kozen voor een niet-schoolse omgeving en inrichting”, zegt Katrijn Platteeuw, collega van Chloë. “Want later zullen ze bij een dagje thuiswerk ook zelf beslissen of ze vanuit hun zetel, dan wel van aan hun bureau werken.”

En die strijkplank dan? “Die hoort net als de keuken en de wasmachine bij ons ‘Project Plantrekkerij’. Wekelijks koken we samen en de leerlingen houden met een beurtrol het lokaal proper. Wassen, winkelen, koken, vrije tijd … Veel jongeren met ASS vinden dat moeilijk. Ze zijn vaak slim genoeg om naar de hogeschool te gaan, maar functioneren niet allemaal zelfstandig.”

“Als de pot choco bijvoorbeeld niet op exact dezelfde plek staat of het mes ligt toevallig omgekeerd, dan eten sommigen niet. Anderen worden boos als een huisgenoot op een andere manier spaghettisaus maakt. Daarom lokken we die dingen hier uit. Om er dan uit te leren. Uiteindelijk leren we onze leerlingen dus omgaan met het anders zijn van zichzelf en van anderen. Zo hebben ze een rugzak vol tools om de gewone wereld in te stappen.”

Milan en Renée zitten in het schakeljaar van De Passer.
De strijkplank hoort net als de keuken en de wasmachine bij het ‘Project Plantrekkerij’.

Elke leerling zijn doel

’t SAS biedt een halftijds lessenrooster aan dat de totaalontwikkeling van elke leerling voorop stelt. Dat betekent dat de leerlingen hier op maandag- en dinsdagvoormiddag naartoe komen en op donderdag- en vrijdagnamiddag. Donderdag blijven ze zelfs tot 19.30 uur. Dan koken ze ’s avonds samen en kijken ze naar het nieuws.

Elke leerling bewandelt er een collectief en een individueel traject. Onder het collectieve luik valt het stuk ‘plantrekkerij’. Ook houden ze daarin hun kennis van algemene vakken als Engels op peil.

In het individuele traject stellen ze een persoonlijk doel voorop dat ze in de loop van het jaar willen verwezenlijken. Bij sommigen is dat de arbeidsmarkt verkennen. Anderen willen het hoger onderwijs ontdekken door al wat studiepunten op te nemen. Of socialer worden, zelfstandig gaan wonen … “Dat is maatwerk”, zegt Chloë, “dat dient om leerlingen hun intern kompas, hun eigen noorden te laten vinden.”

‘t SAS is er voor jongeren met een diploma secundair onderwijs (A-, T-, K- of B-stroom) en een type 9-attest – een diagnose van ASS dus. Chloë en Katrijn polsen ook naar hun verwachtingen en goesting om aan zichzelf te werken. “We willen vermijden dat het een moet-verhaal vanuit de ouders wordt. Al benadrukken we graag dat we dit samen doen: met de ouders, hulpverleners en een heel netwerk. We proberen het dorp rond onze jongeren zo groot mogelijk te maken.”


Milan en Renée zitten in het schakeljaar van De Passer.
Milan en Renée halen hun doelen in ‘t SAS.

Milan (18):
rijbewijs en een zevende jaar elektriciteit

“Ik ben naar ‘t SAS gekomen omdat ik geen idee had wat ik na mijn zesde jaar wou doen. Ik was bang voor wat er ging komen. Dat gevoel heb ik nog altijd een beetje, maar ik ben ook wel gekalmeerd. Zelfzekerder ook.

Hier heb ik hulp gekregen om alle opties op de kaart te zetten. Via allerlei opdrachten hebben we onszelf uitgediept: wat doen we graag, waar liggen onze talenten, is onze eerste keuze haalbaar? Intussen is de knoop voor volgend schooljaar doorgehakt: ik ga een zevende jaar elektriciteit volgen. Mijn theoretisch rijbewijs halen is een ander persoonlijk doel dat ik dit jaar nog wil bereiken.

Dat we hier ook leren om zelfstandig te zijn, is echt een plus. De leraren stimuleren me om uit mijn comfortzone te stappen. Ik doe alles op een vaste manier, anders word ik ambetant. Ik moet proberen dat flexibeler op te vangen.”

Renée (18):
proeflessen techniek-wetenschappen

“Ik zit in Brugge op kot. Dat is al een grote stap voor een warhoofd als ik, maar het is wel tof. Hier in ‘t SAS maken ze me er attent op als ik weer eens stapjes oversla.

Ik kom uit het gewoon onderwijs en ben dus geen oud-leerling van De Passer. Ik volgde tuinbouw, maar in die richting wil ik niet verder. Soms denk ik dat ik betere keuzes had gemaakt in het secundair als ik daar beter was begeleid. Maar toen botsten we op lange wachtlijsten voor type 9-scholen. Dat wil ik nu rechttrekken.

Ik wil graag doorstromen naar het hoger onderwijs. Mijn interesse ligt bij wetenschappen en technische vakken. Ik volg nu proeflessen in De Passer zodat ik echt kan ervaren of een richting als Techniek-Wetenschappen of Mechanica me ligt. We zoeken uit wat er mogelijk is, wat de toelatingsvoorwaarden zijn. Bij mij liggen er dus nog veel opties op tafel.”

’t SAS startte op 1 september 2019 en krijgt steun van het Fonds ICT-community for ASD, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

logo Veranderwijs.nu

Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse.
Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeën vinden en uitwisselen.

Veerle Vanbuel

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


J

Jolien

21 oktober 2020

Ik wou dat ik hier (omgeving Kempen) ook zoiets had gehad. Ik herken me heel erg in het thema 'bang voor na het middelbaar' en ben zonder al te veel na te denken in een richting op de Universiteit gestapt. Na een jaar beslist dat ik dat niet wilde en toen zelf een sabbatjaar genomen, waarin ik eigenlijk niet veel gedaan heb, omdat ik niet over mijn 'angstdrempel' geraakte ... Nu studeer ik op de Hogeschool, waar ik volop bezig ben om begeleiding etc. voor mij te regelen. Gelukkig word ik nu wat meer ondersteund, maar wat een geweldig initiatief daar in Brugge!

Reageren
P

Pedri

2 april 2022

Ik botste onlangs als vader op de niet inclusieve onderwijs kansen van de middelbare school. Mijn dochter heeft een dubbele diagnose (DCD en ASS) waardoor er voor haar in het zogezegde 'rijke 'Vlaamse onderwijs amper opties zijn. Er werd aangeraden, omwille van de goede punten die ze behaalde in de lagere school met om het reguliere onderwijs te volgen in de B - stroom. 6 jaar geleden werd ze dan ook met open armen ontvangen in de school waar ze nu nog school loopt(omwille van haar kansen niet te vergooien, want de gesprekken kregen het laatste jaar veel verzuring, hou ik naam van de school nu even afgedekt) en vandaag vraagt nog diezelfde directeur (toen niet aanwezig of zichtbaar op de infodag) 'wie heeft dat toen gezegd dat wij uw dochter op weg zouden helpen?...' en dat is de slag die je dan krijgt als ouder van de botsing die ik net aangaf. Plots ben je niet meer welkom op diezelfde school. Het ondersteunende wordt hen te moeilijk. Plots stellen we als ouder teveel vragen en verwachten we teveel van de school. Mogen we geen contact meer hebben met de leerkrachten, want we vallen hen teveel lastig over de problematiek van onze dochter... lees: we wrijven hen er met de neus in, aan wat ze als school niet voldoen en de verwachtingen van de overheid naast hen neerleggen. Onze vragen moeten vanaf nu via de directeur verlopen. Onze dochter zit nu in een B - stroom klas vol lawaai en ongeïnteresseerde jongeren...waar men niets aan doet, niet tegenop kan. Gelukkig blijft ze gemiddeld goed scoren maar het is heel vaak de hel voor haar. Maar waar kan je heen?...En in een 7e jaar in deze school is ze niet meer gewenst, vertelde men tijdens een overleg. Ze zeiden ons haar daar geen diploma te kunnen uitreiken. Dus het stopt hier voor haar... plots... terwijl er toch ook wel een grondwettelijk recht is voor jongeren of niet soms? De directeur vertelde ons zonder blozen dat hij zich juridisch aan het informeren (lees indekken) is of zelfs een getuigschrift wel kan worden uitgereikt want hun pedagogische dienst raadt hen dit af om dat te geven... En zover waren ze als school nog nooit geweest! Terwijl ons kind alleen maar goed werkt voor deze school. Ook voor de stages die ze moet lopen gaat het moeilijker want ze vinden geen geschikte stageplek....omdat ze de lat op dezelfde hoogte leggen natuurlijk en niet differentiëren.. Dit durven ze blijkbaar niet terwijl een school die regie in eigen handen kan nemen. Wat heeft ons kind misdaan aan hen? Aan deze maatschappij? Waarom kan ze geen gewone schoolcarrière lopen in de B - stroom? En kansen krijgen zoals iedereen? Waarom worden haar kansen weggeknipt? Ze is zachtaardig, niemand tot last, stipt en werkt hard.... Ik begrijp het allemaal niet meer en vooral.. Niemand van de inspectie ziet dit blijkbaar of doet er wat aan... Deze scholen blijven maar verder draaien 'op oude gedogen wijze'. Dat kan hier blijkbaar... Middeleeuws arm Vlaanderen! Gelukkig staan de basisscholen veel verder in deze menselijkheid, in inclusie..zoals gevraagd door de overheid maar nog met een enorm tekort aan middelen. Dus of ze het volhouden is het volgende vraagstuk. Maar hier staan ze alvast heel wat stappen voor op het middelbare onderwijs. En misschien moet ik ze niet over één kam scheren maar ik weet alvast niet waarheen met ons probleem want vind daar dan maar weer eens de juiste wegwijzer voor in Vlaanderen. Scholen durven zich niet te uiten uit schrik meer kinderen met een inclusie - verhaal aan te trekken allicht. 'Van het kastje naar de muur gestuurd worden' is hier een toepasselijke uitdrukking.
Brugge is te ver voor hem. Jammer. Kunnen zulke scholen niet in gans Vlaanderen opgericht worden? Wat een mooie kansen krijg je daar! Een voorbeeld van inclusie, hoe het zou moeten zijn... Knap! Het zou de lucht zijn die we nodig hebben terwijl nu de toekomst voor ons kind stilaan op een dood spoor dreigt te eindigen...

Reageren

Laat een reactie achter