Vlaanderen
Klasse.be

Zo doen zij het

Wederzijds respect in je klas: hoe kweek je dat?

  • 20 september 2017
  • 4 minuten lezen

Leraar Jo heeft tonnen ervaring. Zijn school, Sint-Lodewijk in Antwerpen, veranderde van een ‘witte’ jongensschool naar een multiculturele school. Jo’s recept voor goed klasmanagement bleef al die jaren hetzelfde: met wederzijds respect krijgt hij de meeste leerlingen mee.

Wat is voor jou het geheim van goed klasmanagement?

Leraar Jo: “Wederzijds respect. Leerlingen moeten voelen dat je ze in al hun aspecten waardeert, ook zij die soms lastig doen. En dan krijg je respect terug. Straf uitdelen ligt niet in mijn aard. Maar als het zoals afgelopen schooljaar plots niet lukt, dan sta ik wel machteloos. Het laatste trimester luisterden ze in een bepaalde klas alleen nog als er punten te rapen vielen. Misschien had ik toen strenger moeten zijn. Maar dat gaat me gewoon niet af, en leerlingen voelen dat aan. Dan slik ik dat ik even faal.”

Waarom klikte het niet met die klas?

Leraar Jo: “Het was een heel slimme klas. Sommige leerlingen verveelden zich en dat is gevaarlijk. Want wie zich verveelt, zoekt vertier. Een jongen van Armeense afkomst deed al weken niet meer mee. Hij lette niet op en was constant op zijn gsm bezig. Tijdens een opdracht bij de film ‘The Water Diviner’ riep hij plots: ‘Fuck de Turken’. Terwijl ik de Armeense kwestie al ter sprake had gebracht, maar dat had hij niet gehoord.

‘Ik ben het beu’, heb ik toen gezegd. Waarop hij me ‘fuck you’ toeriep. En dan floepte ik het eruit: ‘Nee, fuck you. Jij gaat eruit’. Dat had ik niet mogen zeggen. Nooit. Ik had de klas even moeten laten zitten en hem apart nemen. Nu had ik ambras gemaakt. En dan scharen anderen zich achter hem, terwijl ze dat anders niet hadden gedaan. Ineens was ik de slechterik. Dat was me al heel lang niet meer overkomen.”

Leraar Jo over respect in de klas
Jo Christiaens – leraar Nederlands-Engels: “Leerlingen moeten voelen ‘ah, die is geïnteresseerd in ons'”

Hoe trek je zo’n scheve situatie weer recht?

Leraar Jo: “De lessen na het incident ontstond er een vijandige sfeer, onder andere met een Kosovaarse jongen. Via via had ik op Facebook gezien dat zijn oom een standbeeld had gekregen in Kosovo voor zijn heldenrol in de onafhankelijkheidsoorlog. Ik riep hem bij mij en vroeg of het klopte. Daarna deed hij weer normaal tegen me.”

“Je vindt vaak wel iets om persoonlijke, positieve aandacht te schenken aan een leerling. 1001 dingen. Als ik weet dat iemand zaalvoetbal speelt, dan vraag ik naar zijn uitslagen. Of bij een verjaardag: binnenkomen in je klas en de jarige meteen proficiat wensen. Positieve aandacht zit in kleine dingen. Maar de leerlingen voelen wel ‘ah, die is geïnteresseerd in ons’. Elk schooljaar zijn er 10 of 15 momenten waarop je iets persoonlijks hebt met leerling X of Y, zonder de vriend uit te hangen.”

Pak je een ‘moeilijke’ klas anders aan dan toen je als leraar begon?

Leraar Jo: “Toen ik begon, was deze school een ‘witte’ jongensschool. Vandaag is het een zeer multiculturele school. Ik probeer me voor de leefwereld van al mijn leerlingen te interesseren. Als ze voelen dat mensen blij zijn net omdat er diversiteit is, dan krijg je veel gedaan en kan er heel veel. Praten over geloof, vrouwenrechten, homoseksualiteit. Je staat echt versteld van wat er uit die jongeren komt.

Ik ben heel fier over hoe wij als school omgaan met onze leerlingen. Vooral het ‘menselijke’ is wat leerlingen waarderen aan onze aanpak. En ja, jongeren zijn nu mondiger dan vroeger. Maar je mag je daar niet door laten meeslepen en rustig blijven. Meestal lukt me dat.”

Je bent vooral ‘menselijk’ als je voor de klas staat. Wat bedoel je daarmee?

Leraar Jo: “Soms heb ook ik een baaldag. Dan zeg ik: ‘Kijk mannen, ik heb het vandaag niet makkelijk. Ik zou gewoon willen dat je vandaag je best doet.’ Kwetsbaar zijn is menselijk. Je moet expert zijn in je vak, maar ook een getuige van het leven zijn voor je leerlingen.”

“Aan stagiairs geef ik de raad altijd zichzelf te zijn, te zoeken naar iets in zichzelf dat voor een klas interessant is. Dat is niet simpel, maar als ze het vinden, lukt het in de klas soms beter dan je streng opstellen terwijl je dat van nature niet bent. Regels zijn nodig, maar soms moet je ze durven rekken om je doel te bereiken. Al is dat advies waardeloos voor mensen die anders in elkaar zitten, en dat is ook prima.”

Soms heb ook ik een baaldag. Dan zeg ik: ‘Kijk mannen, ik heb het vandaag niet makkelijk.’

Jo Christiaens
leraar Nederlands-Engels

“Lesgeven is, net als het leven, een natuurlijk proces. Je begaat jeugdzonden en rijpt langzaam maar zeker. En je wordt milder. Als een leerling een opdracht weigerde te maken, stoorde ik me daaraan. Vroeger was dat een nul, next. Nu misschien nog altijd een nul, maar ik wil vooral uitvissen waaróm hij die niet heeft willen of kunnen maken.”

“Wij hebben veel leerlingen die behoefte hebben aan iemand die hun richting geeft. Een school die wat duwt. Ze moeten een gevoel van eigenwaarde terugkrijgen. Te vaak horen leerlingen: ‘Jij deugt niet’. Terwijl ik op school eigenlijk wel wat aflach met die gasten. Je moet als leraar kennis overdragen, maar dat mag best in een plezante sfeer gebeuren. En in het allerbeste geval ben je niet met die regels bezig. Dan passen leerlingen die zelf toe.”

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


D

Dora Nys

23 september 2017

Een geweldige leerkracht: toont vooral een groot hart en veel empathie voor het leven van zijn leerlingen. Dat beetje persoonlijke aandacht en het benutten van wat humor kan wonderen doen...Als vrouwelijke leerkracht naar het andere geslacht toe ligt het soms wat ingewikkelder. De misprijzing voor het vrouwzijn vernietigt de effecten van de goedbedoelde inspanningen naar persoonlijke relatie en naar ontspannen sfeer. Slechts sporadisch slaag je er werkelijk in om aanvaard te worden...

Reageren
J

Joke Weckesser

23 september 2017

Beste Dora

Daar ben ik het niet met je eens. Als OKAN-leerkracht in Borgerhout weet ik hoe moeilijk het omgaan met elkaar (leerkracht-leerling en leerling-leerling, al dan niet van het andere geslacht) tijdens de eerste dagen en weken kan zijn.

Na kort wennen en duidelijke afspraken, voel ik nooit meer spanningen als vrouw voor de klas. Ik herken me erg in de getuigenis van Jo in het artikel. Met betrokkenheid en vriendelijkheid krijg je het respect dat je verwacht en verdient.

Reageren
L

Lena De Vos

24 september 2017

Ik herken mezelf in bovenstaande getuigenis. Jammer, dat niet altijd de directie doorheeft hoe hard je wel je best doet. Vandaag de dag moeten we ons vooral klaarstomen voor de doorlichting.

Reageren
C

Carry Brits

28 september 2017

Doe vooral zo voort, Jo!

Reageren
M

Marco

29 september 2017

Geachte collega's
Het is inderdaad volledig correct wat Jo schrijft. Het is inderdaad niet altijd even gemakkelijk. Hierin ligt vooral de diversiteit van de niveau's en culturen die veel invloed hebben op het respect dat je "verdient" te krijgen.
Ik merk dat hoe hoger het niveau is hoe gemakkelijker je respect krijgt, leerlingen met een lager niveau komen vaak al naar school omdat het moet. De hogere kijken verder dan enkel omgang maar ook kijken ook naar je kennis als leerkracht.
Respect moet je verdienen dat krijg je niet zomaar..

Reageren
M

Marleen Gielen

30 september 2017

Geachte collega Nederlands - Engels

Ik ben het volkomen met je eens en ervaar net hetzelfde : leerlingen waarderen voor wat ze wél kunnen en nagaan waarom ze iets net niet hebben gewild kan veel respect opleveren. Het kost wel veel energie, maar die loont de moeite. En dat sprankeltje humor doet wonderen. Inderdaad, zelf hebben we ook wel eens een baaldag of zijn we ziekjes ... Dat is het leven. Wij zijn geen dino's, zei een collega ooit!

Reageren
S

Stef

2 oktober 2017

Ik krijg juist een ander effect... Mijn leerlingen zeggen dat ik de nieuwe, lieve juf ben en dat ze daarom profiteren. Ze nemen, maar geven niet echt vaak terug.

Reageren

Laat een reactie achter