Basisschool Sint-Maria in Antwerpen gebruikt kwantitatieve en kwalitatieve gegevens om haar beleid vorm te geven. Directeur Koen Tubeeckx: âWij willen in eerste nationale spelen, niet in vierde provinciale.â 5 voordelen van datageletterdheid.
19 jaar al is Koen Tubeeckx directeur van deze school. Hij zag ze groeien van een schooltje met 187 leerlingen met Turkse en Marokkaanse roots in een te klein schoolgebouw, naar een superdiverse, brede school met 358 gasten in een prachtig gerestaureerd kloosterpand in hartje stad.
Koen Tubeeckx: â10 jaar geleden schreef de eerste blanke ouder uit overtuiging een kind bij ons in, een jaar later volgden er nog dankzij het project âSchool in Zichtâ, dat kansrijke ouders samen laat inschrijven in concentratiescholen voor een evenwichtiger sociale mix. De school werd zo meer een afspiegeling van de buurt, wat wij uiteraard toejuichten.â
1. Data tonen wie je publiek is
âMaar het was meteen ook een uitdaging die ons bewuster met data aan de slag deed gaan, omdat ons publiek plots diverser werd. We deden wel al veel. Gewoon uit nieuwsgierigheid, lang voor de overheid dat aanmoedigde. Ik wou altijd al weten wie mijn doelgroep was. Hoe beter je je publiek kent, hoe makkelijker je immers in interactie kan gaan. Dus ging ik zelf op onderzoek. Tot bij onze gezinnen thuis. Wat ik verzamelde was vrij eenvoudig, gaande van schoolse achterstand van leerlingen tot de leeftijdssamenstelling van mijn schoolteam. In de loop der jaren breidde dat uit en deed ik dat soort âonderzoekâ steeds meer samen met mijn team en externen.â
âHeel wat materiaal is online te vinden en daar maken we dankbaar gebruik van. In Dataloep vind je steeds meer informatie over je leerlingen. Vroeger moest je daar zelf achteraan, nu heb je met een paar muisklikken wat je zoekt. Om ons inschrijvingsbeleid bij te sturen bijvoorbeeld, zodat we onze verhouding van 70/30 indicator- en niet-indicatorleerlingen kunnen behouden. We volgen via die tool ook hoe onze ex-leerlingen het doen in het secundair en sturen onze schooladviezen op het einde van het zesde leerjaar op basis daarvan bij. Het nieuwe kleuterparticipatierapport geeft ons dan weer info over de aanwezigheden van onze jongste leerlingen, al hielden we dat zelf ook al goed in de gaten.â
âOok andere tools of onderzoeksrapporten leveren bruikbare data op. De beschikbare paralleltoetsen voor het basisonderwijs bijvoorbeeld. Als er in het jaarverslag van de inspectie sprake is van zwakker spellingonderwijs, dan wil ik meteen weten hoe dat bij ons op school zit. Door paralleltoetsen af te nemen worden we meteen gebenchmarkt ten opzichte van andere scholen en kunnen we indien nodig bijsturen. Zo doen we voortdurend aan interne kwaliteitszorg.â
âIdem met de resultaten van PIRLS, het internationale vergelijkende onderzoek naar leerlingenprestaties in begrijpend lezen. Die waren de laatste keer wat verontrustend voor Vlaanderen. Dat was de aanleiding om leesonderwijs als focus op te nemen in ons beleidsplan. We werken daarom nu mee aan het leesproject Kwartiermakers.â
âVerder houden we bij alle betrokkenen op school ook tevredenheidsenquĂȘtes over de meest uiteenlopende onderwerpen: van de nieuwe toiletten tot de aanpak van het Sinterklaasfeest. Die input helpt ons om voortdurend te verbeteren.â
5. Data maken je werking transparant
âWij wikken en wegen niet elk cijfertje. Het gaat ook niet om de cijfers op zich, maar wat die vertellen over de werking van de school, over de ontwikkeling van leerlingen en collegaâs. En kwalitatieve data vullen de kwantitatieve aan. Ik zit regelmatig samen met een vaste groep van 6 ouders die een afspiegeling zijn van alle ouders en die via de ochtend- en avondoudergroepen input krijgen over wat er leeft. Wat zij mij vertellen, zijn kwalitatieve gegevens. Die zijn even belangrijk. Mijn deur staat ook altijd open, ik vind het ontzettend belangrijk dat ik bereikbaar ben voor mijn team, ouders, leerlingen. Ik sta elke ochtend aan de schoolpoort, ik ken alle leerlingen bij naam, ik ken alle gezinnen.â
âOf mijn team niet âdatamoeâ wordt? Integendeel. Data gebruiken is zo essentieel voor onze werking, het team beseft dat maar al te goed. Wij hebben een sterk emancipatorische visie op onderwijs. Data helpen ons daarbij. Ze maken de werking van onze school ook transparant voor het team, maar ook voor ouders, leerlingen en externen.â
âIk vraag van mijn 47 collegaâs ook niet dat ze de hele tijd met data bezig zijn. Onze beleidsondersteuner en de 2 zorgcoördinatoren doen dat uiteraard intensiever dan de anderen. Maar ik wil wel dat ĂĄlle collegaâs er op bepaalde momenten kritisch over nadenken, dat ze aan zelfreflectie doen. Als bij een kleuterjuf uit haar eigen gegevens blijkt dat bepaalde ontwikkelingsdomeinen structureel minder aan bod komen, dan kan dat aanleiding zijn om op een functioneringsgesprek aan te sturen op navorming. De bereidheid om dat te doen, is ook veel groter, ze zien immers zwart op wit vanwaar de vraag komt. Data geven dus ook mijn nascholingsbeleid mee vorm.â
Word ook een datageletterde school. 4 tips
Koudwatervrees om zelfstandig met data interpreteren, verzamelen, opvolgen ⊠te starten? Laat je extern begeleiden en spreek je pedagogische begeleidingsdienst aan. Het kan de aanleiding zijn om een âdatateamâ op te starten of uit te bouwen.
Pak werken met data constructief aan. Betrek het schoolteam, leerlingen, ouders, externen ⊠naargelang het thema. Leg uit waarom je bepaalde data verzamelt en wat je met de resultaten van plan bent. Communiceer over de resultaten en durf daarbij werkpunten eerlijk te benoemen.
Laat anderen (een deel van) het werk doen. Universiteiten en hogescholen zoeken regelmatig scholen die aan onderzoek willen meewerken. En wat houd je tegen om hen zelf aan te spreken om een onderzoek-op-maat in jouw school te doen?
Datageletterdheid onder de knie krijgen gaat stap-voor-stap. Begin bescheiden en leer uit je ervaringen.
Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse.
Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Of experimenteerde je al? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeën vinden en uitwisselen.
Laat een reactie achter