Het basis- en secundair onderwijs start op maandag 19 april het derde trimester op zoals in het tweede trimester. Dit betekent dat:

• leerlingen van het basisonderwijs en de eerste graad secundair onderwijs 100% contactonderwijs kunnen volgen.
• leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs voorlopig minstens 50% afstandsonderwijs blijven volgen.
• het buitengewoon secundair onderwijs (met specifieke aandacht voor het leerlingenvervoer) en het stelsel voor leren en werken 100% contactonderwijs kunnen organiseren.

Het blijft de bedoeling dat, zo gauw het epidemiologisch kan, álle leerlingen 100% contactonderwijs kunnen volgen voor hun pedagogische en mentale welzijn. Als de positiviteitsratio afneemt en de bezetting van intensieve zorgen gunstig evolueert, kunnen ook de tweede en derde graad secundair onderwijs voltijds naar school, al dan niet gefaseerd. De data worden tweewekelijks gemonitord.

Basisonderwijs

Kleuters en leerlingen van de 1e en 2e graad lager onderwijs hoeven geen mondmasker te dragen. Leerlingen van de 3e graad lager onderwijs moeten een mondmasker dragen op school. Binnen altijd, buiten alleen als de afstand niet kan worden gerespecteerd. In het buitengewoon basisonderwijs geldt deze maatregel voor leerlingen vanaf 10 jaar en enkel voor wie het mogelijk is.

Tijdens de L.O.-les dragen leerlingen van 5 en 6 binnen verplicht een mondmasker bij oefeningen waarbij een vluchtig contact mogelijk is. Bij oefeningen waarbij meer dan de nodige afstand gegarandeerd kan worden, hoeft dat niet.

Personeelsleden dragen een mondmasker als de afstand niet kan worden gegarandeerd. Ze moeten geen mondmasker dragen:

• Wanneer ze in contact komen met kleuters (kleuteronderwijs), ongeacht de afstand.
• Tijdens het lesgeven vooraan in de klas, op voorwaarde dat er voldoende afstand is tussen de leraar en de leerlingen (en tussen de leraar en eventueel andere personeelsleden). Wanneer een leerling of leraar in isolatie of in quarantaine moet, moeten leraren van de 3e graad lager onderwijs uit voorzorg een mondmasker dragen.

Leerlingen en personeel hoeven tijdelijk geen mondmasker te dragen op grond van medische aandoeningen (bv. ASS of allergie voor bepaalde stoffen).

Ouders dragen een mondmasker bij het brengen en halen van hun kinderen en wanneer ze de school betreden.

Secundair onderwijs

• Personeel en leerlingen dragen verplicht een mondmasker binnen, ook als ze voldoende afstand kunnen houden. Buiten hoeft dat niet als ze voldoende afstand kunnen houden.
• In buso OV1 en OV2 dragen leerlingen een mondmasker als het haalbaar is (cfr. risicoanalyse).
• Leraren moeten ook een mondmasker dragen tijdens het lesgeven vooraan in de klas.
• Leerlingen en personeel hoeven tijdelijk geen mondmasker te dragen op grond van medische aandoeningen (bv. ASS of allergieën voor bepaalde stoffen).
• Leerlingen dragen binnen verplicht een mondmasker bij oefeningen waarbij een vluchtig contact mogelijk is. Bij oefeningen waarbij meer dan de nodige afstand gegarandeerd kan worden, is een mondmasker niet verplicht.
• Ouders dragen een mondmasker bij het brengen en halen van hun kinderen en wanneer ze de school betreden.

Daguitstappen (binnen en buiten) zijn toegelaten voor leerlingen basis en secundair, op voorwaarde dat de uitstap en het vervoer (géén openbaar vervoer) georganiseerd worden binnen de klasgroep en na een risicoanalyse van de preventieadviseur van de school.

Ook de voorzorgsmaatregelen moeten strikt gevolgd worden. Buitenschoolse activiteiten gaan door in de eigen klasgroep.

Scholen kunnen uitzonderlijk ouders en (kandidaat-)leerlingen op school ontvangen voor bijvoorbeeld een rondleiding, onthaal- of oriënteringsgesprek. Dat kan enkel als er geen leerlingen op school zijn, op individuele afspraak, met maximaal 3 personen, volgens de veiligheidsmaatregelen en enkel voor wie verminderde toegang heeft tot digitale alternatieven.

Lees meer over de voorwaarden.

Derden zoals externe leraren zijn zowel in basis als secundair toegelaten op school als hun aanwezigheid op school nodig is om de lesdoelstellingen te behalen en een digitaal alternatief niet mogelijk is. Die inschatting maak je als school zelf, samen met de externe lesgever. Ga ook na hoe je kan voorkomen dat deze persoon kort na elkaar in verschillende klasgroepen komt.

Organiseer je zo’n workshop, maak dan goede afspraken met de aanbieder over de veiligheidsmaatregelen en communiceer daar duidelijk over met leerlingen en ouders. De lesgever test zich bij voorkeur ook preventief.

Lees meer over welke derden op school zijn toegelaten.

Check de veelgestelde vragen over vaccinaties in onderwijs. Hou ook de website laatjevaccineren.be in het oog.

Er zijn 3 mogelijkheden:

• je werkt van thuis uit omdat je opdracht dat toelaat
• je kan niet van thuis uit werken omdat je opdracht dat niet toelaat en je doet daarom beroep op heirkracht
• je wil toch zelf komen werken op school

Samenleven met personen die tot de risicogroep behoren, vormt geen obstakel om te komen werken op school, behalve als de behandelende arts van de risicopatiënt anders oordeelt.

Meer info vind je op de Website Onderwijs (rubriek ‘Gezondheid’)

Het CLB – niet je school – onderzoekt en bepaalt of de personen met wie een besmette leerling of personeelslid contact had laag- of hoogrisicocontacten zijn en wie al dan niet in quarantaine moet. Als het om een personeelslid gaat, neemt het CLB ook contact met de arbeidsarts van de onderwijsinstelling.

Daarop bespreekt het CLB en/of de arbeidsarts met je school welke maatregelen en communicatie nodig zijn naar leerlingen, ouders en personeel. Het is belangrijk dat je school hun instructies volgt.

Als je school verneemt dat een leerling of personeelslid positief testte op COVID-19, ga dan discreet om met die info. Bespreek eerst met het CLB welke communicatie er nodig is naar de andere leerlingen, ouders en personeelsleden.

Het CLB kan o.m. gebruik maken van de modelbrieven van de VWJV (Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg) om te communiceren met (ouders van) leerlingen die gelden als:

• niet-contact
• oppervlakkig contact
• nauw contact

Als er alleen een vermoeden is van besmetting en je wacht het testresultaat nog af terwijl de leerling of het personeelslid in quarantaine is, wordt er in principe nog geen contactonderzoek opgestart en is communicatie daarover niet aan de orde. Uiteraard kan het wel zinvol zijn om het gesprek aan te gaan met bv. klasgenoten en nauwe collega’s, om hen juist te informeren en gerust te stellen.

Meer over wat je doet bij een (vermoeden van) besmetting in het luik Gezondheid bij de veelgestelde vragen op de Onderwijswebsite.

Soms kan het gebeuren dat je leerlingen je niet goed begrijpen wanneer je praat met je mondmasker. Het is dan verleidelijk om luider te gaan spreken. Dat doe je beter niet, want zo raakt je stem overbelast. Ook je mondmasker even naar bendeden doen, is geen goed idee. Je produceert 10 keer meer microdruppels – die voor besmetting zorgen – bij praten dan bij ademen. Spreek liever trager en concentreer je op het goed uitspreken van al je medeklinkers. Die klanken verspreiden zich gemakkelijk door de klas.

Ook je lichaamstaal is nu belangrijker dan ooit. Gebruik dus bewust je handen terwijl je spreekt. En kijk leerlingen individueel nadrukkelijk aan, als je hen aanspreekt. Draag je een faceshield, draai dan je hoofd voldoende, anders zien je leerlingen je ogen niet.

In het basisonderwijs moet je een mondmasker dragen als je de afstand tot je leerlingen (of tot je collega’s) niet kan garanderen. Sta je vooraan in de klas en is de afstand groot genoeg, hoeft een mondmasker niet. Ook bij kleuters is een mondmasker niet nodig.

Enige uitzondering geldt voor de leraren én leerlingen van het 5de en 6de leerjaar. Sinds maandag 25 januari 2021 geldt de regelt dat zij uit voorzorg een mondmasker dragen zodra een leerling of leraar in isolatie of in quarantaine moet.

In het secundair onderwijs moet je altijd verplicht je mondmasker dragen, ook als je vooraan in de klas lesgeeft, ook als je afstand kan houden. Enkel bij activiteiten of contacten in openlucht kan je mondmasker eventjes af op voorwaarde dat je een veilige afstand van anderhalve meter kan garanderen.

Meer stemtips voor lesgeven met mondmasker zie je in deze video met stemcoach Aagje Dom.

Hebben je leerlingen het moeilijk met de mondmaskerplicht op school? Zie je ze, zodra ze de schoolpoort buiten wandelen, elkaar vastpakken, een zak chips delen … Zo zit hun tienerbrein nu eenmaal in elkaar: ze stellen élke regel in vraag en sociaal contact vinden ze heel belangrijk. Je kan 100 keer herhalen wat mag en niet mag, dat brengt weinig zoden aan de dijk. Vaak zitten er gaten in hun kennis of gaan ze mee in meningen van leeftijdsgenoten. Ze moeten de kans krijgen om zélf tot inzichten te komen. Als leraar kan jij een belangrijke rol spelen.

Door in de klas te bespreken waarom de coronaregels er zijn en wat er gebeurt als we ze negeren. Daar is ook onder volwassenen veel discussie over, en dat maakt het voor jongeren extra verwarrend. Maak dus in de klas ruimte om samen na te denken over de vragen en twijfels die leven. Vraag je leerlingen bv. 5 argumenten om wel of niet hun mondmasker te dragen, afstand te houden of hun handen te ontsmetten. Gooi niet meteen je eigen argumenten in de strijd.

Doe een beroep op het empathisch vermogen van je leerlingen – wetende dat dit nog volop in ontwikkeling bij hen is. ‘Eén feestje kan geen kwaad, wij worden toch niet zwaar ziek’. Maar wat als jij een superverspreider bent? Als je sportclub en je school moeten sluiten door jouw gedrag? Ben je bereid om de consequenties van dat avondje uit te dragen? Vraag je leerlingen om hun mening te onderbouwen en de consequenties door te denken. Als je jongeren leert om zich te verplaatsen in andermans situatie, is dat ongelooflijk waardevolle lestijd.

In dialoog gaan met je leerlingen, o.a. over de mondmaskerplicht op school?

• Download Edscape, een educatief pakket over de coronamaatregelen voor het kleuter-, lager en secundair onderwijs. In een educatief spel van 50 minuten leren leerlingen hoe het virus werkt en worden ze gemotiveerd om de maatregelen te volgen.
• Laat vooraf aan je leerlingen de bijdragen zien van influencers als Flo Windey op Instagram, Ender Scholtens op Youtube of Nour&Fatma op Tiktok.
• Informeer je goed als leraar over de viruskennis achter de coronamaatregelen op school
• Pluk tips over hoe je het gesprek aanpakt uit het interview met hoogleraar neuropsychologie Jelle Jolles