Vlaanderen
Klasse.be

Specialist

Ouders zijn geen vervangleraar

  • 21 april 2020
  • 5 minuten lezen

“Ouders en scholen zijn belangrijke partners in het leerproces van kinderen. Daarom moeten scholen een sterke strategie uitdokteren rond ouderbetrokkenheid”, zegt Kim Bellens, onderwijsonderzoeker aan het Expertisecentrum voor Effectief Leren van de Thomas More Hogeschool.

Portret Kim Bellen - onderwijsonderzoeker aan het Expertisecentrum voor Effectief Leren van de Thomas More Hogeschool
Kim Bellens – Onderwijsonderzoeker aan het Expertisecentrum voor Effectief Leren (Thomas More Hogeschool)

Hoe kunnen scholen ouders betrekken bij het leerproces?

Kim Bellens: “Ouders zijn dé verbinding tussen school, leraren en leerlingen. Daarom is het belangrijk dat je een sterke strategie opstelt om ouders te betrekken in het leerproces van hun kinderen. Sommige ouders weten niet wat leraren van hen verwachten. Gevolg: de ene gaat in overdrive en speelt thuis leraar, de andere voelt zich onbekwaam en panikeert. Daarom is het belangrijk dat je tips voor ouders meegeeft: dan weten ze hoe ze hun kinderen het best begeleiden. Let er wel op dat je alle ouders bereikt.”

Hoe begeleiden ouders hun lerende kinderen dan het best?

Kim Bellens: “Maak vooral duidelijk aan ouders dat ze een meerwaarde zijn in het leerproces van kinderen als ze zich focussen op praktisch en administratief vlak. Het is zeker niet de bedoeling dat ze de rol van leraar overnemen. Voortdurend naast hun kind zitten en theorie uitleggen of oefeningen helpen maken? Niet nodig, want zo voegen ze weinig meerwaarde toe. Het heeft soms zelfs een negatief effect op de resultaten en kinderen raken in de war want ouders geven soms een andere uitleg dan de leraar, of een foutieve. Als we straks weer naar school kunnen, moeten we ons kunnen focussen op een inhaalbeweging, niet op foutief geleerde dingen afleren. Je pompt bovendien onnodig een dosis extra stress in je gezin.”

Samen lezen

“De grote uitzondering op de regel is samen lezen. Onderzoek toont aan dat leesprestaties voor een groot deel beïnvloed worden door de hoeveelheid die kinderen lezen. Je kan een boekenlijst opstellen met uitdagende boeken op het leesniveau van het kind. Kinderen kunnen vervolgens zelf kiezen welke boeken hen het meest boeien. Op die manier moedig je de leesmotivatie aan. Ook samen lezen stimuleert de begrijpend lezen-prestaties en is op zich een haalbare tip. Scholen kunnen dan best verder gaan dan alleen maar leestips meegeven. Samen lezen is echt effectief als je als school voorstellen meegeeft voor een vraaggesprek over de tekst.”

Timemanagement

“Vraag ouders wel om aan timemanagement te doen. Stimuleer ze om met hun kind afspraken te maken rond studie-en rusttijden. Je kan als leraar zelf ook tijdsinschattingen meegeven op huiswerk. Zet tussen haakjes hoeveel minuten de gemiddelde leerling daaraan werkt als richtpunt. Of ‘Werk 10 minuten aan deze rekensommen, daarna stop je ook als ze niet af zijn.’ Voor ouders met kinderen in het secundair voorzie je best een tabel met daarin alle opdrachten voor welk vak, tegen wanneer en hoe ze die moeten indienen. Zo kunnen ouders de praktische en administratieve organisatie van het schoolwerk mee opvolgen. Stuur bijvoorbeeld een keer per week een mail met alle nodige informatie van alle vakdomeinen.”

Emoties

“Naast timemanagement kunnen ouders ook emoties opvolgen. Panikeert je kind bij een taak, stel het dan gerust. Of geef een compliment als het een opdracht afwerkt. Ouders kunnen hun kinderen geruststellen als ze het moeilijk hebben, het tempo te hoog of te laag ligt. Ik merk ook dat leraren gesprekken met de leerlingen organiseren over hoe ze zich voelen. Dat werkt stressverlagend.”

Kim Bellens – Onderwijsonderzoeker aan het Expertisecentrum voor Effectief Leren (Thomas More Hogeschool)

Hoe kunnen scholen best communiceren met ouders?

Kim Bellens: “Scholen zien ouders best als gelijkwaardige partner in het leerproces. Bevestig en bestendig die rol en baken ze af. Maak hen duidelijk dat ze procesbegeleider zijn, geen vervangleraar. De school werkt inhoudelijk en voorziet taken, ouders staan in voor het timemanagement en de praktische opvolging.”

School-ouderrelatie

“Maak werk van interactieve communicatie. Met een babbeltje aan de schoolpoort of vergader- en feedback-avonden op school waarop ouders verbeterpunten kunnen aanbrengen.

Het is belangrijk dat je ouders niet verliest en dat ze hun feedback en zorgen kunnen melden en dat ze zich gehoord worden. Doe meer dan enkel een brief met de planning doorsturen. Bevraag ouders. Hoe vaak verwachten ze communicatie? Hebben ze nood aan 1-op 1-contact met de leraar en hoe vaak? Zo verhoog je de effectiviteit van de school-ouderrelatie.”


En wat met ouders die je moeilijk bereikt?

Kim Bellens: “Probeer kansengroepen zo goed mogelijk te bereiken, zonder ze te stigmatiseren. Communiceer voorzichtig en beschuldig of ontmoedig nooit iemand. Ga niet zonder concrete aanleiding bepaalde mensen opbellen. Hou het laagdrempelig en hou rekening met de individuele noden qua tijdstip en locatie. Naast een algemene mail met de planning, kan je ook gericht telefonisch contact opnemen met een aantal gezinnen waarvan je geen of weinig taken ingediend krijgt. Belangrijk is wel dat je vanuit een open houding contact opneemt en oprecht interesse toont in de nood die de leerling of ouder heeft. Ook een WhatsApp-groep is laagdrempelig. Maar daar moeten alle ouders voor openstaan.”

“Als persoonlijk contact moeilijk lukt, kan je ook inzetten op een digitaal spreekuur dat je op een vast tijdstip in de week aanbiedt. ‘Je kan dinsdagvoormiddag bij ons terecht tussen 10 en 11 uur is laagdrempeliger dan ‘Laat ons weten wanneer voor jou past’. Ouders telefoneren om extra uitleg te geven is een optie. Dat kan op vraag maar ook als je zelf merkt dat het moeilijk loopt.”

Kort gezegd:

  • Kijk kritisch naar de manier waarop je ouders betrekt in het leerproces. Wat werkt, wat kan sterker?
  • Communiceer duidelijk over de rol van ouders in de schoolwerking.
  • Geef ouders praktische tips om thuis het leren effectief te ondersteunen.
  • Richt je ook op moeilijk bereikbare ouders en zoek naar hun noden.

Bellens baseert zich op het rapport van het Britse Education Endowment Foundation dat een gids maakte om scholen en ouders sterker te laten samenwerken aan het leerproces van kinderen. Deze foto werd genomen op de Daltonatheneum Het Leerlabo in Westlero. We danken hen voor het openstellen van hun school zodat we social distancing konden respecteren.

Stijn Govaerts

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


Laat een reactie achter