“Tijdens de eerste lockdown waren leraren, met de beste bedoelingen, wat aan het freewheelen. Ze botsten op technische kuren en privacy-issues van digitale leerplatformen. Het lukte toen ook niet om alle 800 leerlingen en hun ouders te bereiken. Velen komen uit kwetsbare milieus. Of we merkten dat sommigen hun taken midden in de nacht maakten. De structuur was zoek, de lessen op afstand waren te vrijblijvend.”

“Daarom wilden we deze keer een strakker kader voor het deeltijds afstandsonderwijs, met daarbinnen een eenvormiger aanpak van de online lessen. Met Teams als nieuwe digitale leeromgeving kozen we voor een krachtig en stabiel didactisch-pedagogisch platform.”

© Illias Teirlinck

Corona als katalysator

“Er lag lang vóór de eerste lockdown al een actieplan klaar om ons onderwijs verder te digitaliseren via Bring Your Own Device (BYOD). Dat project wilden we stapsgewijs invoeren. Om het te laten slagen, zouden we eerst leraren en leerlingen meer wegwijs maken in computergebruik, want dat bleek een missing link.”

“Maar toen kwam 13 maart en moest het hele team onverwacht snel de digitale boot in. Online lesgeven op afstand was voor iedereen nieuw. Coaching was nodig op dat moment, maar onze ICT-coördinatoren hadden zelf de handen vol met hardware-brandjes blussen.”

“Daarom gooiden we het over een andere boeg: BYOD voerden we versneld door en het hardware-luik besteedden we uit aan externe professionals. Zo konden onze ICT ‘ers zich meer op inhoudelijke taken toeleggen. We wierven begin dit schooljaar ook een derde ICT ’er aan met een pedagogische achtergrond. Die houdt zich voltijds bezig met de implementatie van Office 365. Teams inschakelen kreeg binnen dat project plots nóg sneller dan gepland voorrang, toen we nieuws kregen over het deeltijds afstandsonderwijs.”

Koudwatervrees vermeden

“Helemaal nieuw is die digitale omgeving voor onze leraren niet. Vorig schooljaar verliepen de vakvergaderingen en klassenraden al via die weg. Ook onze praktijkleraren maakten er op die manier al kennis mee. Die overlegmomenten op afstand liepen heel gestructureerd en collega’s waren er enthousiast over. Dat hielp om weerstanden weg te nemen voor onze plannen met de livelessen.”

“Ook onze pedagogische studiedag in oktober – toen we nog niet wisten dat we weer naar afstandsonderwijs zouden schakelen – wijdden we aan digitale toepassingen die leraren in de eerste lockdown hadden uitgeprobeerd. 70 % van de leraren volgde toen een workshop bij collega’s over hoe je Teams als onderwijstool gebruikt. Hen konden we dan ook vlot over de streep trekken toen de beslissing werd genomen om deze leeromgeving structureel in te zetten.”

“Dat was natuurlijk niet genoeg. We wisten dat er intensieve coaching aan te pas zou komen om alle leraren écht mee te krijgen. De ICT-coördinator ging samen met enkele collega-leraren aan de slag: ze klampten leraren aan, maakten filmpjes, luisterden naar de grieven van sceptici, maar toonden daarnaast de voordelen en mogelijkheden van het platform. Hoe leerlingen bijvoorbeeld hun scherm kunnen tonen op vraag van de leraar. Net alsof je hen aan het bord laat komen. Zo draaiden de twijfelaars stilaan bij.”

“De ICT-coördinator nam daarnaast veel voorbereidend werk uit de handen van de leraren: hij maakte onder andere alle digitale klas- en lerarenteams aan. In de herfstvakantie organiseerden we workshops voor leraren en een proefdraaidag. Zo stelden we leraren gerust en hielpen ze om hun livelessen optimaal voor te bereiden.”

“Ook leerlingen en ouders moesten de drempel over. De voorbije weken checkte een taskforce actief of iedereen Teams installeerde. Leerlingen kregen daar instructiefilmpjes over toegestuurd en konden in de herfstvakantie contact opnemen met de ICT-helpdesk als ze hulp nodig hadden. De komende weken blijft die ondersteuning bestaan.”

Leraren altijd op school

“De tweede en de derde graad krijgen de komende periode afwisselend een week op school en een week op afstand les. Maar de leraren zijn altijd op school. Ze geven dus de lessen op afstand vanuit hun klaslokaal, via een laptop die ze dankzij het schoolbestuur ter beschikking krijgen. Niet online lesgeven van thuis uit dus, omdat ze vaak nog in de andere graad fysiek lesgeven én we anders de toezichten moeilijk georganiseerd krijgen.”

“Het ‘normale’ lessenrooster blijft behouden. Dat biedt een duidelijke structuur voor leerlingen én leraren. Praktijkleraren geven in de week van het afstandsonderwijs vooral het technisch-theoretische luik van hun vak. In de week dat de leerlingen op school zijn, komt de echte praktijk aan bod. Als er werkplaatsen vrij zijn, voeren we in die week op school extra praktijkuren in.”

“We houden deze keer de aanwezigheden van de leerlingen nauwgezet bij. En het is niet de bedoeling dat ze zich vanuit hun bed of in pyjama aanmelden. Daar staan afspraken rond in het draaiboek dat iedereen in de herfstvakantie kreeg. Zo gaat hun dagstructuur niet verloren en werken we aan een belangrijke attitude, zeker voor de oudere leerlingen: een werkgever verwacht dat immers ook.”

“Ieders welbevinden verliezen we evenmin uit het oog. En ook daar schakelen we Teams voor in. Om het gemis aan sociaal contact enigszins te compenseren creëren we binnen die digitale omgeving ‘lerarenkamers’ voor de leraren en – samen met onze leerlingenraad – een ‘speelplaats’ voor de leerlingen waar ze elkaar kunnen vinden als het wat informeler mag.”

Skills voor het leven

“We zijn de voorbije maanden als school op digitaal vlak veel sneller veel verder gesprongen dan gepland. En na corona zullen we hier de vruchten van plukken. De afweging om digitaal of fysiek te vergaderen, zullen we blijven maken. Digitaal lesgeven blijven we misschien wel inzetten voor afwezige leerlingen die thuis de lessen kunnen volgen. We vervullen op dat vlak met onze campus een pioniersrol op school.”

“Ook de digitale vaardigheden van onze leerlingen hebben een geweldige boost gekregen. Wat ze nu op dat vlak meekrijgen, betekent een opwaardering van hun kennis en eigenwaarde. En dat geldt evenzeer voor de leraren.”

Op Onderwijs.Vlaanderen.be lees je meer over verschillende digitale platformen die je kan gebruiken.