© Tine Schoemaker

Teamwork

“Op 420 leerlingen hebben we er pakweg 50 met een heel zware problematiek. Die verdelen we onder het team zodat elke leerling een vertrouwenspersoon heeft. En elke leraar heeft zo maar 1 zorgleerling onder zijn hoede. Ik laat collega’s de keuze of ze daar tijd en goesting voor hebben. Want de ene is sterk in sociaal-emotionele ondersteuning en de andere in informatica. Ik heb alle leraren nodig om stresssignalen te detecteren en een overbelaste leraar pikt niets meer op. We geven ook les met de deur open. Zo kunnen collega’s snel even bij elkaar inspringen bij een oververhitte situatie of een leerling op de extra schoolbank in de gang in ’t oog houden.”

Kleine veranderingen opmerken

“De kleinste gedragsverandering kan een teken van stress door thuissituatie zijn. Waarom draagt die leerling plots geen make-up, eet ze niet meer op haar lievelingsplekje of hangt hij niet meer bij de vaste bende? Of wat met een leerling die vaak moe is, meer aan zijn gsm plakt of die plots niet meer op zak heeft?”

Minigesprekken

“Ik zit zo weinig mogelijk in mijn lokaal en wandel voortdurend rond op de speelplaats en door de gangen. Ik voer 50 minigesprekjes op 15 minuten: snel mijn duim vragend omhoog of omlaag, een langere blik naar leerlingen zodat ze weten dat ik hen zie. Na een paar weken weten we waar de stress door thuissituaties zitten en kruipen ze uit hun schulp om dingen te vertellen of hulp te vragen.”

Ravotten

“In het begin van het schooljaar ging ik vroeger met mijn klas 3 dagen naar de Ardennen. Een wandeling in de natuur, buiten spelen, samen koken … Doodgewone activiteiten die deze jongeren niet kennen maar waar ze wel recht op hebben. Op die fijne sfeer kunnen we een heel schooljaar teren. Als er een situatie ontploft, haal ik die goede herinneringen boven. Weet je nog hoe leuk jullie het samen hadden? Wil je dat op het spel zetten? Een meerdaagse uitstap vraagt veel van leraren, maar je wint er achteraf veel lestijd mee. En samen met collega’s een dropping met spannende opdrachten en veel modder voorbereiden, is de beste teambuilding.”

Afkoelen met boksballen en kleurplaten

“Een leerling die ontploft in de klas na stress door thuissituaties weet die dat de boksbal of loopschoenen klaar staan om 15 minuten te ontladen. Die worden élke dag gebruikt. Na wat zweten en een paar gezellige kickbox-tips, komt die babbel vlotter. Andere leerlingen neem ik snel mee naar buiten voor een blokje rond om de boel even te laten afkoelen en te vermijden dat ze iets stuk slaan. Een rustpauze op een bankje of samen een chocomelk drinken doet wonderen. In mijn schuif zitten ook altijd stappenplannen om een eenvoudig bootje te vouwen, mandala kleurplaten of tekeningen waarbij je nummers van nul tot honderd verbindt. Je krijgt er zelfs de oudste pubers mee tot rust.”

Meditatieoefeningen

“In een donker stoffig lokaaltje kunnen leerlingen terecht voor een korte meditatie. Stel je daar niet te veel van voor: gewoon een eenvoudige ontspanningsoefening van de yogales van mijn vrouw of de spanning laten zakken in een zetel tot ze zélf beslissen dat ze weer naar de klas kunnen. Sommigen vallen zelfs even in slaap want onze leerlingen leven soms meer ’s nachts dan overdag.”

Durf zonder toezicht

“Boksen, meditatie of een blokje rond begeleiden, vraagt natuurlijk heel wat extra toezicht. Dat is niet altijd mogelijk, dus laat ik de oudere leerlingen vaak alleen. Dan vliegt er wel eens een boksbal door de lucht, maar beter je uitleven op de boksbal dan op een medeleerling of schoolmateriaal.”

“We kunnen de thuisproblemen van leerlingen niet oplossen, maar ze wel weerbaarder maken tegen stress. Jaren later gebruiken ze nog altijd hun stressbal of ademhalingsoefening op het werk. Als ze me een vriendschapsverzoek sturen op Facebook, weet ik dat we hen op school niet alleen een plek om te leren geven, maar ook een plek om te leven.”