Zo bewaar je het beste van online onderwijs

Marjan Sturbaut, directeur BS De Wegwijzer, Assenede: “In het lager onderwijs zetten we onze Chromebooks in voor contractwerk: de leerlingen maken in de klas zelfstandig taken via Google Classroom. Ideaal voor binnenklasdifferentiatie, zowel snelle leerlingen als kinderen met leerproblemen varen er wel bij. De leraar wint tijd om iedereen op maat te begeleiden. En als er tijdens de naweeën van corona nog een klas of leraar in quarantaine moet, schakelen we moeiteloos naar afstandsonderwijs.”

Ilse Verheecken, leraar en coördinator NT2, Centrum voor Volwassenenonderwijs CVO Gent: “Voor de snelle leerders van het verkorte traject in ons CVO is (deels) afstandsonderwijs een zegen: ze hoeven hun werk niet halsoverkop te verlaten voor de Nederlandse les van 18 tot 21.30 uur. Nu leren ze heel zelfstandig: schrijfopdrachten maken gebeurt bijvoorbeeld in het weekend of ze bekijken op eigen tempo filmpjes.”

Ilse Verheecken: “Onze hoogopgeleide cursisten van het ‘verkorte traject’ kunnen de hoogste schriftelijke modules volledig in afstandsonderwijs afleggen. De meeste hebben voldoende discipline en structuur om zelfgestuurd te leren. Als ze spreken, schakelen ze wel vaak over op Engels. Daarom creëren we zoveel mogelijk spreekkansen tijdens het fysiek lesmoment van de mondelinge modules. In alle andere modules behouden we sowieso een contactmoment in de klas en integreren we ICT via de digitale agenda, het leerplatform en de iPads.”

Marjan Sturbaut: “Tijdens de lockdowns ging de digitale omwenteling voor sommige ouders te snel. Het is niet vanzelfsprekend dat iedereen weet hoe je inlogt of werkt in Google Classroom. Voldoende inzetten op ouderbetrokkenheid, dus. Zo weet je welke ouders je extra moet begeleiden. Intussen maakten we een ‘SELFIE’ van onze digitale sterktes en zwaktes. Onze digi-juf maakt de collega’s warm om hun ICT-vaardigheden te onderhouden en te updaten. Samen met de directie schrijft ze onze ICT-visie uit: wat met wachtwoordbeleid en privacy? En schermen we onze kinderen af voor sommige sites? Want vorig jaar belandden ze soms in donkere hoeken van het internet.”

Ilse Verheecken: “Die nabijheid van de leraar is inderdaad cruciaal. Bij schriftelijke cursussen in afstandsonderwijs laten we onze cursisten niet volledig los. In de wekelijkse videoles bespreken we interessante fouten van iedereen. Daaraan hangen we lesinhouden op. De meeste cursisten tekenen present in die videoles. Zo krijgen ze toch het gevoel een klasgroep te zijn. Ook de snelle en persoonlijke feedback online motiveert hen.”

Nikolai Dobbelaere: “Of je zet het in als remediëring. Naast mijn leerpaden en oefeningen, nam ik filmpjes op over grammaticale items uit vorige leerjaren. In de derde graad moeten ze die al beheersen, maar soms vergeten ze regels toe te passen in een spreek- of schrijfopdracht. Dan verwijs ik naar mijn lesfilmpje over die regel, en geef eventueel extra online-oefeningen. Zelfstandig gaten in je kennis vullen komt hen ook in het hoger onderwijs van pas.”

Ilse Verheecken: “Sommige oefeningen maakten we vorig jaar onder tijdsdruk. We gaven lange tijd 100% online les, in al onze trajecten. Dat is een andere insteek dan blended learning. Met de vakgroep maken we keuzes: waarvoor heeft de cursist de leraar echt nodig? Wat kan hij thuis online? We passen de zelfcorrectie aan en voorzien betere feedback bij online oefeningen. Sommige bookwidgets bundelen we in een leerpad, zodat een late instromer zelfstandig kan bijbenen.”

Marjan Sturbaut: “Nu is de nood hoog om terug ‘normaal’ te vergaderen, bij te kletsen en dingen ter plekke te regelen. Maar de stap naar digitaal is zeer klein geworden. Een collega die halftijds werkt, bijvoorbeeld, moet die zich op een thuisdag nog verplaatsen voor een vergadering? Die kan even online inloggen. Ook ouders kunnen misschien digitaal naar het oudercomité als ze geen kinderoppas vinden.”