Vlaanderen
Klasse.be

Schooltips

Afspraken over gezonde voeding zonder heisa

  • 11 oktober 2016
  • 5 minuten lezen

Staan er in je schoolreglement afspraken rond dranken, tussendoortjes, de brooddoos en traktaties? Soms schieten die bij ouders in het verkeerde keelgat, soms gaan scholen redelijk ver in die afspraken. Hoe ontmoeten school en ouders elkaar halfweg? Loes Neven van het Vlaams Instituut Gezond Leven geeft advies.

Veel scholen bieden nog fruitsap en gesuikerde melkdranken aan. Gezond alternatief voor frisdrank?

Loes Neven: “Zo goed als geen enkele basisschool biedt nog frisdrank aan, dat is fantastisch. Als volgende stap zouden we graag ook fruitsap en gesuikerde melkdranken zien verdwijnen. Die drink je het best niet dagelijks en horen volgens het Vlaams Instituut Gezond Leven dan ook niet thuis in het schoolaanbod. In tweede instantie kan je als school dan vragen om die drankjes ook niet meer mee te brengen van thuis.”

En wat met water ‘met een smaakje’?

Loes Neven: “Gearomatiseerd water (zonder suiker of zoetstof) is een vrij nieuw product waar we een dubbel gevoel bij hebben. Voor het secundair onderwijs kan het als alternatief voor water, het basisonderwijs zet, omwille van de smaakontwikkeling, beter in op gewoon water leren drinken. Het zelf aanbieden op school doe je dus beter niet, maar als ouders het meegeven aan hun kind, is dat ook geen drama. Toch vinden we het argument dat ouders vaak aanhalen, namelijk dat hun kind anders helemaal niets drinkt omdat het geen water lust, wat te makkelijk. Ouders en school slaan in dat geval het best de handen in elkaar om het kind (opnieuw) gewoon water te leren drinken. Daarvoor bestaan er motiverende acties zoals Wild van Water en de Waterpas of Kraanwater.”

Meisje drink aan rietje
Loes Neven: “Het basisonderwijs zet, omwille van de smaakontwikkeling, beter in op gewoon water leren drinken.”

Dagelijks een koek mee in de boekentas: slechte gewoonte?

Loes Neven: “Koeken zijn niet nodig in een gezonde voeding, maar zijn zodanig ingeburgerd als tussendoortje, dat je ze niet van de ene op de andere dag kan verbieden. Bij wijze van tussenstap gaat de voorkeur naar een droge koek of granenkoek boven een koek met een dikke laag chocolade. Veel scholen hebben al een mooi compromis gevonden en spreken af: een stuk fruit in de voormiddag, een ‘gezonde’ koek (of iets anders) voor de namiddag.”

Hebben kinderen die tussendoortjes eigenlijk wel nodig?

Loes Neven: “De behoefte aan een tussendoortje is erg individueel. Jonge kinderen hebben veel energie nodig, maar omdat ze een kleinere maag hebben, spreiden ze hun voedingsinname het best over 3 hoofdmaaltijden en 2, maximaal 3 tussendoortjes. Daarnaast is het vooral belangrijk wát er als tussendoortje wordt gegeten: een zoveelste koek is uiteraard niet de bedoeling en daarover kan een school dan ook afspraken maken. Om een stuk fruit, wat noten of extra groenten te eten is een tussendoortje een goede gelegenheid. Kinderen verbieden om te eten tijdens de pauzes, gaat volgens het VIGeZ in elk geval te ver.”

Moet de school ook waken over een gezonde brooddoos?

Loes Neven: “Wij zijn geen voorstander van een ‘brooddoospolitie’. Gezonde voeding op school is belangrijk, maar ga geen boekentassen of brooddozen controleren. Stel je (meermaals) een overtreding van de gemaakte afspraken vast, spreek daar dan niet het kind zelf op aan, maar bespreek dat rechtstreeks met de ouders. Het kan nooit de bedoeling zijn om een kind openlijk te straffen of aan de schandpaal te nagelen.”

Zien ouders al die regels niet vaak als ‘bemoeizucht’ van de school?

Loes Neven: “Wat een kind tijdens een schooldag eet en drinkt, is altijd een gedeelde verantwoordelijkheid. Ons uitgangspunt is dat de school het goede voorbeeld geeft in wat ze zelf aanbiedt. Daarnaast kan ze afspraken maken met de ouders over wat kinderen wel en niet mogen meebrengen van thuis. Daarvoor gaat ze het best op zoek naar draagvlak bij de ouders. Toets ideeën op voorhand af en zet ouders niet meteen voor voldongen feiten. De ouderraad is uiteraard een essentiële partner in dit verhaal. Een tip: koppel verbodsafspraken altijd aan iets positiefs. Schaf je gesuikerde dranken af? Maak het water dan gratis. Benadruk het gemeenschappelijk doel: kinderen de beste start te geven voor hun verdere leven.”

Twee meisjes eten appel en wortel
Loes Neven: “Koeken zijn niet nodig in een gezonde voeding, maar zijn zodanig ingeburgerd als tussendoortje, dat je ze niet van de ene op de andere dag kan verbieden.”

Waarom worden er geen regels ‘van bovenaf’ opgelegd?

Loes Neven: “Elke school is anders, en wat voor de ene vanzelfsprekend is, kan voor de andere op wat weerstand botsen. Werken aan gezonde voeding op school moet op eigen tempo gebeuren. Daarom is het VIGeZ ook geen voorstander van een algemeen geldend verbod (bijvoorbeeld op gesuikerde dranken), opgelegd door de minister. Kieskeurig werkt met een stappenplan, zodat elke school van haar eigen beginsituatie kan vertrekken. Het uiteindelijke doel is wel dat de minder gezonde producten uit het aanbod verdwijnen.”

Gelden de regels ook voor het personeel?

Loes Neven: “Een school zoekt het best ook draagvlak bij haar personeel. Zelf het goede voorbeeld geven en de ideeën van gezonde voeding mee uitdragen is vanzelfsprekend een van de voorwaarden voor een geslaagd schoolbeleid rond gezonde voeding.”

Helpen lessen rond gezonde voeding niet genoeg?

Loes Neven: “Het is voor kinderen niet makkelijk om gezonde keuzes te maken, de verleiding van ongezond voedsel zit overal. Bovendien verander je hun gedrag niet door alleen maar te vertellen wat gezond of ongezond is. Het is dan ook beter hun wereld zo in te richten dat de gezonde keuze de meest voor de hand liggende wordt. De school is een goede plek om daarmee te starten: een afgebakende omgeving met een pedagogische opdracht, die in het verlengde ligt van de thuisomgeving.”


Voor advies over het samenstellen van het aanbod op school of afspraken over wat kinderen kunnen meebrengen van thuis kunnen scholen een beroep doen op deze tips voor een voedingsbeleid op school. Meer inspiratie vind je ook op overzichtspagina Gezondheid op school.

Nele Beerens

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


P

Piet

11 oktober 2016

Als ouders hun kind aan een school toevertrouwen, dan is er geen discussie. Je past je aan of je gaat naar een andere en "betere" (?) school.

Reageren
V

Veerle

18 oktober 2016

De school waar mijn jongste naartoe gaat heeft beslist om vanaf dit schooljaar geen fruitsap, chocomelk of fristi meer aan te bieden. Ook ouders mogen deze dranken niet meegeven. Ik ben akkoord met de stelling dat fruitsap en gesuikerde dranken niet goed voor de gezondheid zijn, maar waarom wordt melk niet als gezond alternatief aangeboden. Toen ik ruim 30 jaar geleden in de lagere school zat, kregen de kinderen tijdens de pauzes keuze uit water of melk, in het middelbaar was dat tijdens de middagpauze water of thee. Ik vraag me dan ook af waarom deze alternatieven nu niet meer aangeboden worden.

Reageren
T

Tilly

20 oktober 2016

Net zoals volwassenen enkele keren per dag kunnen genieten van een kopje koffie of een snack, is het voor kinderen eveneens genieten om 1 keer per dag een fruitsapje te kunnen drinken en 1 koekje met chocolade te eten. Waarom moet het altijd zo extreem? Ik begrijp dat ze veel fruit en groenten moeten eten en dat ze voornamelijk water moeten drinken maar wat is het probleem met af en toe het kind met iets anders te verwennen? Ik denk dat het inderdaad goed zou zijn om hen te leren wat gezond is .... zodat ze ook thuis geen liters cola gaan drinken en kilo's chips gaan eten. Wat is er aan de hand met ons beleid?

Reageren
C

Christophe

27 september 2017

Ik denk dat er tijd en ruimte genoeg overblijft om uw kind thuis na de schooluren, tijdens het weekend en in de vakanties te laten genieten van iets 'lekkers'.
Wat is er mis met een paar uurtjes per dag te letten op 'sober' en gezond eten en drinken?

Reageren
G

Greet

2 oktober 2017

Sinds begin dit schooljaar bieden we in de refter enkel nog (gratis) water (koud of warm voor thee) en melk aan.
Een ouder van een kleuter eiste dat zijn kleuter toch het Wicky drankje mee naar school mocht nemen, een vruchtensapje dat 0% suiker bevat. Uiteraard kennen niet alle kleuters het begrip 0%. De verpakking was weliswaar neutraal, maar ook niet 'transparant' voor kleuters. Uiteraard hebben we ook geen middagmoeders die tijd hebben om alle drinkflesjes te controleren..
We kwamen tegemoet op de volgende manier. Hij mag het Wicky drankje meebrengen maar het wordt 's morgens thuis overgegoten in een ondoorzichtbare drinkfles.
Het is niet altijd gemakkelijk om een gezondheidsbeleid te voeren..

Reageren
K

Katia

7 november 2017

In het schoolreglement, die elke ouder verplicht moet ondertekenen, staat dat de kinderen geen koek meer mogen meenemen naar school enkel nog fruit. Ouders kunnen wel vrijblijvend intekenen voor een koek van de school voor 0.25 €. De koeken aangeboden koeken zijn "gezondere koeken". Er zijn 4 soorten (petit beurre koekjes, soldatenkoek, prince koek, Maria koekjes), de kinderen mogen niet kiezen welke koek ze willen, koek hangt vast aan een dag en volgens de soort krijgen ze 1,2 of 3 stuks. Groenten en fruit krijgt mijn dochter dagelijks 2 porties van mee maar ze zou ook wel eens een koek willen, van mij mag ze dat hebben maar ze lust niet alle koeken die de school aanbiedt dus haar inschrijven voor het dagelijks koekmoment wil ik daardoor niet doen. Ik ga niet betalen voor koeken die ze niet zal opeten, ik koop liever de koeken die ze wel lust en ook in school gegeven worden en kan die dan ook meegeven op eender welke dag.

Mogen scholen de ouders verbieden koeken mee te geven als het dezelfde koeken zijn die de school verkoopt?

Artikel van het schoolreglement:
5. Maaltijden en tussendoortjes
Tussendoortjes
Tijdens de speeltijd van tien uur kunnen de kinderen melk (€ 0,35)* drinken. Ze kunnen fruit meebrengen,
maar geen koek of snoep. In de namiddag kunnen ze intekenen voor een koek van de school als
tussendoortje. Eén tussendoortje kost € 0,25.
Op donderdagnamiddag krijgen de ingeschreven kinderen van de lagere school in het kader van het
fruitproject Tutti Frutti een stuk fruit. Daarvoor wordt een bijdrage gevraagd van € 7 op jaarbasis.*
In de kleuterklas bespreekt de juf het systeem van tussendoortjes (in de voormiddag een koek, in de
namiddag een stuk fruit) met de ouders. Eén tussendoortje kost € 0,25.
* Melk wordt door de Europese Unie gedeeltelijk gesubsidieerd in het kader van de Europese
schoolmelkregeling. Ook het Tutti Frutti project wordt door Europa ondersteund.

Reageren

Laat een reactie achter