Respecteert jouw school álle gezinsvormen?

Waarom een gezinsbeleid?

De meeste scholen hebben geen gezinsbeleid of gemeenschappelijke visie op diverse gezinsvormen. Individuele leraren beslissen of ze ingaan op praktische vragen van ouders en kinderen. De kans is groot dat hun aanpak erg verschilt. Voor ouders en kinderen is dat verwarrend, leraren weten niet hoe ze moeten reageren en voelen zich niet gesteund door hun collega’s of de directie.

Uitgangspunten voor je gezinsbeleid

• De school is een rustpunt voor leerlingen op het ogenblik dat hun gezinssituatie verandert.
• School en ouders zijn partners in opvoeding en ondersteunen elkaar. Communiceren en samenwerken is erg belangrijk.
• Een algemeen gezinsbeleid geeft de school de kans om altijd de noden van het kind centraal te stellen en de grenzen van de school duidelijk af te bakenen.

8 tips voor de school

1. Organiseer een infoavond voor alle ouders om de houding van de school ten opzichte van gezinnen uit te leggen. Dat kan ook via de schoolbrochure, de website, het schoolreglement.
2. Let op aanspreektitels en benamingen: ‘Beste ouder(s)’ in plaats van ‘Beste mama en papa’, ‘ouder 1′ en ‘ouder 2′ in plaats van ‘moeder’ en ‘vader’ …
3. Voorzie kinderopvang tijdens contactmomenten op school. Alleenstaande ouders hebben niet altijd opvang voor hun kinderen als ze op school moeten zijn. Laat gescheiden ouders – als ze dat willen – afzonderlijk naar het oudercontact komen.
4. Zorg ervoor dat leraren op de hoogte zijn van gevoeligheden waar ze rekening mee moeten houden, maar wees altijd discreet. Laat de gegevens over het gezin van de kinderen elk jaar opnieuw invullen door de ouders.
5. Pas je formulieren aan. Maak plaats voor meerdere adressen, de verblijfsregeling van de kinderen, wie de kinderen mag ophalen, namen van halfbroers en -zussen … Geef wat extra tijd om formulieren in te dienen.
6. Communiceer zo veel mogelijk elektronisch. Dat biedt voordelen voor gescheiden ouders. Ze zijn gelijktijdig op de hoogte zonder de kinderen te belasten.
7. Koop modern lesmateriaal aan (handboeken, leesboeken, oefenboeken) dat aansluit bij de heterogeniteit aan leefwerelden waarin kinderen opgroeien.
8. Zoek uit wat de wettelijke positie van je leerlingen is om te voorkomen dat de school er ongewild inbreuk op pleegt, door bijvoorbeeld informatie aan een ouder te weigeren of een naam te veranderen. Vraag bij een conflict om de rechtsuitspraak te mogen lezen.
9. Verwijs ouders en leerlingen bij problemen tijdig door naar het CLB of andere professionele hulpverleningsdiensten.

© Thinkstock

6 tips voor leraren

1. Toon respect voor alle gezinsvormen en laat dat ook duidelijk blijken in wat je zegt, het materiaal dat je gebruikt en wat je doet.
2. Geef je leerlingen de kans om voor praktische zaken zoals knutselwerkjes voor Vader- en Moederdag, nieuwjaarsbrieven, rapporten, schoolfeest en andere activiteiten af te wijken van het gangbare klaspatroon. Bijvoorbeeld: laat het rapport een week langer houden zodat beide ouders de kans krijgen om het te zien, vraag hoeveel nieuwjaarsbrieven je leerlingen willen maken en toon begrip als kinderen materiaal vergeten zijn bij de ene of andere ouder …
3. Zoek creatief naar voorbeelden waarin verschillende gezinsvormen voorkomen bij het lesmateriaal dat je gebruikt om lees-, schrijf-, en rekenvaardigheden aan te leren.
4. Geef les over het thema gezinsvormen.
5. Betrek altijd beide ouders. De school is een plaats waar gescheiden ouders kunnen samenwerken aan het welzijn van hun kinderen. Informeer spontaan beide ouders, ook al woont de leerling hoofdzakelijk bij vader of moeder.
6. Neem een neutrale positie in. Probeer geen conflicten tussen ouders op te lossen. Kies geen partij. Zo veroordeel je niemand en toon je aan de leerling dat het mogelijk is om neutraal te blijven.