Participatieladder: vernieuwing opvolgen doe je samen

Hoe ga je na of vernieuwingen tot op de klasvloer raken? Leraren staan in de frontlinie en weten het best wat werkt en wat niet. Betrek hen daarom zeker bij de opvolging. Dat kan op verschillende manieren. Deze tool zet ze op een laddertje.

Hoe hoger op de ladder, hoe meer participatie in je proces. Elke trede heeft wel zijn voor- en nadelen. Autonomie of samenwerking kunnen je team bijvoorbeeld extra stimuleren, maar vragen vaak meer tijd. Omgekeerd gaat informeren sneller, maar motiveer je er je team waarschijnlijk minder mee.

Kies daarom bewust. Ga steeds na welke participatievorm het best past bij een bepaalde fase van het vernieuwingsproces én bij je team.

E-book ‘Onderwijsinnovatie’

Je school is een bord spaghetti: trek aan 1 sliert en alles komt in beweging! Lees 6 inzichten die goesting geven, doorspekt met verhalen van schoolteams over ups en downs bij verandering.

Download gratis het e‑book

Stel: dit schooljaar optimaliseren jullie de rapportcommentaren. Een steekproef na het eerste rapport wijst uit dat nog niet iedereen de nieuwe richtlijnen in de vingers heeft.

1. Informeren

Gaat het om een vergeetachtigheid? Dan is een herinnering op de eerstvolgende personeelsvergadering misschien wel de beste optie.

2. Raadplegen en betrekken

Is er meer aan de hand, maar weet je niet wat precies? Bevragingen of vergaderingen leveren snel input. In hoeverre je met die input aan de slag gaat, bepaal je zelf. Maar doe er wel íets mee en koppel altijd terug naar je team.

3. Co-creëren en autonoom beslissen

Misschien blijkt uit de bevraging dat de nieuwe richtlijnen onmogelijk in de praktijk te brengen zijn. Overleg op gelijke voet tussen het directieteamen het lerarenteam heeft dan als voordeel dat theorie of beleidsplan en klaspraktijk beter op elkaar afgestemd worden.

Of je kan een groep leraren volledig zelf laten beslissen, bijvoorbeeld als je weet dat zij meer expertise hebben dan jij. Zij werken een nieuw voorstel uit en implementeren het. Met jouw steun, natuurlijk.

De participatieladder werd voor het eerst beschreven door Sherry Arnstein in 1969. Ze rangschikte zo verschillende vormen van burgerparticipatie in een hiërarchie. De ladder is ook voor scholen een krachtig instrument om gedeeld leiderschap vorm te geven.

Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse. Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Of experimenteerde je al? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeën vinden en uitwisselen.

Tine Jellasics