Op klasbezoek in het Museum van de Nationale Bank van België – Brussel

De 23 leerlingen en 2 begeleidende leraren van het Antwerpse Lucernacollege krijgen een headset met volumeknop. “Als ik begin te zeuren, kan je me uitschakelen,” lacht gids Ferre, die ons verwelkomt in de imposante overkoepelde zalen van het Museum van de Nationale Bank van België.

“Een paar jaar terug is het museum helemaal vernieuwd, echt knap”, aldus leraar economie Kristof. “Om het bezoek voor te bereiden, gaf ik de leerlingen de taak minstens 3 interessante vragen te bedenken. En ze weten dat ik 1 examenvraag stel over de rondleiding.” En dat werkt, want ze zijn er allemaal vandaag.

La casa de papel

“Nationale Bank, dat is een tramhalte!” Dat er vroeger ook in Antwerpen een gebouw was van de Nationale Bank wist ze nog niet, maar de Nationale Bank van Madrid kent Halima wel van de Netflix-serie ‘La casa de papel’. Wist je trouwens dat er vlak naast het museum, in de Nationale Bank zelf, tot 2020 nog geld gedrukt werd? “Echt?!” roept Samir verbaasd. “Nu gebeurt dat in Oostenrijk of Portugal”, legt Ferre uit.

Geld moet rollen

Met een reeks vragen achterhalen we dat de Nationale Bank ook onderzoek doet en informatie verspreidt. Begrippen zoals inflatie en rente brengt Ferre moeiteloos aan. “Hebben jullie dat niet gezien in de lessen economie?” polst hij. “Oh, nee!” roepen de leerlingen verbouwereerd naar hun leraar. “Later”, zegt leraar Kristof, “in februari komt de leerstof over het bankwezen aan bod.”

Mohammed laat het niet aan zijn hart komen, hij heeft helemaal begrepen waarom de Nationale Bank streeft naar 2 procent inflatie: “Om ervoor te zorgen dat mensen geld uitgeven.” Dat die prijsstabiliteit in ieders belang is, en dat vertrouwen de basis is voor een gezonde economie, beseft Esma maar al te goed, want zij herinnert zich de bankencrisis. “Als je die kerntaken onthoudt, zal je zeker slagen voor je examen!” belooft Ferre.

“Wie heeft er ooit al dit biljet in handen gehad?” Ferre staat voor een grote kleurencompositie van een 500 eurobiljet. Minstens 7 vingers gaan enthousiast en nietsvermoedend in de lucht … “Dan hebben jullie een uniek biljet in handen gehad”, zegt Ferre. “Sinds enkele jaren worden geen nieuwe biljetten van 500 euro meer in omloop gebracht, waardoor je ze nog maar zelden tegenkomt.”

© Katrijn Van Giel

Meer dan de som van de delen

“Kunnen we niet gewoon meer geld drukken?” vraagt Ferre. “Dan is het minder waard, hé meneer!” weet Samir. We verzamelen aan de maquette van de Europese Centrale Bank. Een informatief filmpje op groot scherm leert ons het verschil tussen Europa, de Europese Unie en de eurozone. De eurozone bestaat uit 20 landen – “Nee, Turkije niet” – die samen de euro als officiële munt gebruiken. Dat we kritisch moeten zijn, is een belangrijke les van onze gids. “Geloof nooit zomaar wat de leraar zegt, stel altijd vragen, ook bij zulke filmpjes.”

Tijd om te quizzen. Op het scherm worden vragen geprojecteerd. De hele groep denkt mee terwijl Esma, Samir, Ghizlaine en Marua de grote touchscreen in het midden van de ruimte bedienen om te antwoorden. De tijd loopt om zo veel mogelijk zaken correct te situeren op de landkaart. De Baltische Staten? Oei. SOS, leraar aardrijkskunde!

Is het fake of is het echt?

“Wie van jullie gaat wel eens naar een fuif?” Imen kijkt bezorgd als hij hoort dat je daar 0,003 procent risico loopt een vals bankbiljet toegestoken te krijgen. Maar via interactieve opstellingen en praktijkoefeningen ontdekken we dat onze eurobiljetten heel goed beveiligd zijn. We voelen, “ruiken!” aldus Mohamed, én zien hoe je een vals van een echt biljet kan onderscheiden. Het thema doet heel wat stof opwaaien bij de leerlingen: “Wat als je in de winkel met een echt biljet betaalt, en ze geven je een vals terug?” en “Wat als je een gescheurd briefje hebt?”

Wordt het leven duurder?

Een grote tablet brengt de consumptieprijsindex in beeld. We leren dat de prijs van een springkasteel plaats heeft geruimd voor Netflix en Spotify. We openen onze eigen virtuele bank en controleren of die “fit en proper (bekwaam en integer)” is. Met een filmpje zien we wat dat betekent. Of liever, hoe Nadia zich met haar eigen auto (micro) ook dient te houden aan de verkeersregels (macro) net zoals een valabele bank dat hoort te doen.

En wie Tinder kent, weet hoe te antwoorden op het volgende quizje. “Swipen”, lacht Halima. We zitten even aan het stuur van onze eigen bank, en krijgen de vraag van Patrick, eigenaar van een Hout- en bouwbedrijf om een lening aan te gaan tegen 9,9%. Wat beslissen we, en hoe zorgen we dat we onze bank gezond houden? “Ik zei het toch!” roept Imen als blijkt dat het toch geen goed idee was de lening toe te kennen.

Van de oude kluis duiken we de geschiedenis in

Tegenover de logge deur van de oude kluis gaan we de trap op naar de bovenverdieping. Daar maken we kennis met het begrip eurocentrisch denken, en hoe het museum probeert breder te kijken. Geld was namelijk niet altijd het enige betaalmiddel. Wist je dat het woord salaris komt van het Franse sel?

Kleurrijke en bizarre voorwerpen uit verschillende streken tonen aan hoe voorwerpen waardevoller worden, en hoe belangrijk vertrouwen daarbij is. De aragonietsteen van het eiland Yap laat een diepe indruk na. “Dat wordt zeker de examenvraag, hé meneer? De Steen van Yap!” “Dat was die van vorig jaar, dit jaar stel ik een andere vraag.”, grijnst Kristof.

Voordat de leerlingen aansluiten bij de andere 4e-jaars voor een stadswandeling door Brussel, duiken we in de fotobooth om onze gepersonaliseerde bankbiljetten te drukken. Als koningen te rijk trekken ze de hoofdstad in!

© Katrijn Van Giel

Museum van de Nationale Bank van België

In het Museum van de Nationale Bank van België leer je via interactieve opstellingen, multimediale quizzen en educatieve filmpjes wat de kerntaken van de Nationale Bank zijn. Op de bovenverdieping ontdek je de geschiedenis van geld en economie aan de hand van tentoongestelde voorwerpen en betaalmiddelen uit verschillende streken.

• Museum van de Nationale Bank van België – Warmoesberg 57 – 1000 Brussel
• Gratis voor iedereen
• Ontdek het aanbod voor scholen
• Met dynamoOPWEG ga je er gratis met de lijnbus en de tram naartoe