Zo doen zij het
Moderne talen: “Onze leerlingen zijn echte taalexperts”
Het team van OLVP Bornem tekent de nieuwe richting Moderne Talen uit. “Met authentieke opdrachten en veel leeskilometers bouwen onze leerlingen een taalbeheersing die next level is. Die tonen ze op school én de buitenwereld.” Daarom geeft Klasse voor dit interview de pen aan zesdejaars Lotte en Merel.
Marise Van Tendeloo, leraar Duits en Nederlands: “Voor wiskundig sterke leerlingen bestaan er studierichtingen waarin ze hun talenten volop kunnen ontwikkelen. Maar wie gepassioneerd is door taal, moest die – als je niet voor Latijn kiest – combineren met een andere component die qua interesse wat haaks aanvoelt, zoals economie of wetenschappen. Dat stak een beetje: waarom kan taal op zich niet volwaardig zijn?”
Elke Adriaenssens, leraar Nederlands: “De modernisering van het secundair onderwijs bood ons de kans om een zuivere talenrichting op te starten. De directie gaf ons vertrouwen én vrijheid om mee te denken en onze ideeën uit te werken. Het resultaat: een uitdagende richting die past bij onze school. En een lessenpakket met ruimte voor experiment zodat we onze leerlingen creatief en cognitief uitdagen.”
Unieke richting met unieke vakken
Marise: “Aan de tekentafel maakten we samen keuzes: hoe onderscheiden we onze Moderne Talen van andere studierichtingen? Waarop leggen we onze accenten? Terwijl het leerplan communicatiewetenschappen reduceerde tot 2 lesuren per graad, hielden we vast aan 3 lesuren.”
“We geven ook wat meer uren Duits– als school heb je de autonomie om per verplicht vak het aantal lesuren te bepalen, zolang je alle leerplandoelen bereikt – en splitsten we taalredactie en taaltechnologie. En in ons unieke vak Taalent besteden we aandacht aan tekstanalyse, close reading en literaire verdieping. Ideaal voor tieners met een echte passie voor taal en literatuur.”
Elke: “Nog een speerpunt: geregeld buiten de schoolmuren stappen. In het vierde jaar solliciteren de leerlingen in het Frans en het Nederlands voor een studentenjob. Dat doen ze in een echt interimkantoor. Zij lezen ook kortverhalen uit het begin van de vorige eeuw voor aan de bewoners uit het rusthuis.”
“Daarnaast gidsen onze leerlingen een wandeling rond de stripmuren in Brussel. En door deel te nemen aan de wedstrijd ‘Feitencheckers’ of een uitwisseling rond literatuur met een Brusselse school, wordt ook het vak communicatiewetenschappen concreet.”
Marise: “Het lijstje leerkansen dat we grijpen loopt nog een eind door: op onze eigen Bookstagram tonen leerlingen hun leeservaringen en creativiteit. Voor het vak taalredactie sturen we leerlingen naar het tijdschrift Hallo Bornem en het Ter Dilft Magazine.”
“Door dat voetje binnen bij regionale redacties nemen leerlingen zelf interviews af, leren ze schrijven in een professionele context. Zo gaan ze door het hele proces: van tekstidee via feedback naar publicatie. Sommige niet-talenleerlingen zijn een beetje jaloers: ze willen ook vaker de straat op. Maar met taal kan je niet binnen het klaslokaal blijven. Taal is de buitenwereld, taal is cultuur, taal is de maatschappij.”
Taal als kloppend hart
Marise: “Dat onze leerlingen handig zijn met taal, verdient ook op school erkenning. In Taalent werken ze een les over Franse oorlogspoëzie uit en geven die aan hun leeftijdsgenoten uit de richting Economie. Dat doen ze ook over Paul Van Ostaijen. Niet evident, maar ze gaan van lichtjes knikkende knieën naar terechte trots. Onze leerlingen zijn dé taalexperten op school, goed dat hun leeftijdsgenoten dat ervaren. En met hun presentaties proberen we in 1 klap leesmotivatie en -niveau in alle richtingen wat op te krikken.”
“Natuurlijk bieden we onze leerlingen uit Moderne Talen het rijkste tekstmateriaal aan. In de derde graad maakt elke leraar plaats voor literaire klassiekers en meerdere genres. De vijfdejaars lezen bijvoorbeeld Oorlog en terpentijn van Stefan Hertmans. In het zesde jaar trekken we die lijn door met onder andere Een klein leven van Hanya Yanagihara, Die Verwandlung van Franz Kafka en L’étranger van Albert Camus.”
“Het opstapje naar volwassenenliteratuur maken we in het vierde leerjaar met Problemski Hotel van Dimitri Verhulst. Die boeken vergen veel van de leerling, maar leveren ook diepgaande inzichten op. En we geven er een duidelijk signaal mee: in deze richting zoeken we leerlingen die zich in stevige literaire kleppers durven én willen verdiepen.”
Elke: “We zijn net gestart met een leeslounge, een schoolbibliotheek zeg maar, de perfecte plek om leerlingen met boeken te omringen. Natuurlijk dromen we van meer. Podcastmateriaal zou een meerwaarde zijn, om de leerlingen zelfstandig opnames te laten maken. Op langere termijn streven we naar taalvaklokalen die de liefde voor taal en literatuur uitademen. Het equivalent van de wetenschapsgang met zijn labo’s.”
Teamwork makes the dream work
Marise: “Als leraren proberen we elkaar voortdurend te inspireren. Want blijf je op je eiland, dan vis je vaak in dezelfde vijver of verzand je in bepaalde denkpatronen of lesaanpakken. Vakoverstijgend overleg werkt als een pingpong naar sterke ideeën. En door leerstof op elkaar af te stemmen, zien leerlingen de connectie tussen de vakken. Leerlingen gaan in Taalent dieper in op de Duitse versie van Karel ende Elegast, voeren een sociolinguïstisch veldonderzoek of gaan aan de slag met Kafka’s kortverhalen.”
“Of we onze prille richting moeten bijsturen, bekijken we ook samen. Oorspronkelijk reserveerden we het vak Taalent in de tweede graad alleen voor de vierdes. Nu programmeren we het al vanaf het derde jaar. Zo willen we de identiteit van onze richting Moderne Talen van bij de start heel duidelijk definiëren.”
Elke: “Dat onze aanpak effectief is, merken we aan de groeiende interesse – van 2 pioniers die nu afstuderen naar 19 leerlingen vandaag in het derde – en het stijgende niveau. Omdat we als leraar een aantal jaar in die richting en in dezelfde klassen staan, zien we die leerlingen groeien. Als ik zie hoe sterk mijn vierdejaars op het einde van het schooljaar presenteren, ben ik gelukkig.”
“Het is onze grote droom dat steeds meer leerlingen een bewuste keuze voor Moderne Talen maken. Leerlingen die heel taalvaardig zijn, die zich uit de slag kunnen trekken in heel wat talen. Maar die ook in staat zijn om grote pakketten leerstof te verwerken.”
Voluit voor taal
Elke: “Van bij de opstart van onze richting Moderne Talen was ons doel tweeledig. Enerzijds willen we de leerlingen die houden van taal trots maken op wie ze zijn en wat ze kunnen. Dan moet je de lat hoog leggen. Zodat ze kunnen tonen: wij zitten in een sterke richting, waar je echt iets kan bereiken. Waar je stevig klaargestoomd wordt voor studies in het hoger onderwijs, want de taalbeheersing van onze zesdejaars is next level.”
“Anderzijds willen we ook de buitenwereld overtuigen van de waarde van deze richting, onder andere door aandacht voor taaltechnologische evoluties zoals AI. Door leerlingen naar voren te schuiven als ambassadeurs, ziet iedereen hun talent.”
Marise: “We krijgen mooie complimenten wanneer we met onze leerlingen buiten de schoolmuren trekken. Op die manier verleggen we al een eerste steen. En als we de knappe voorbeelden zien van hoe onze leerlingen een onderzoekje aanpakken, dan stelt dat ons gerust. Ze halen nu al het taalkundige niveau van een eerste onderzoek in de bachelorjaren.”
Elke: “Onze leerlingen hebben een enorme interesse in taal- en letterkunde, cultuur en de wereld in het algemeen. Absoluut. We proberen die nog te vergroten door uitdagende en creatieve opdrachten uit te werken en opportuniteiten te zien.”
“We hopen dat ze vertrouwen krijgen en kansen zullen grijpen die op hun pad komen. Dat ze zich realiseren dat ze er met hun talenknobbels gewoon voor moeten gaan, ook al is dat soms beangstigend. En dat ze zich niet laten intimideren door de maatschappelijke twijfels rond talen. We hebben ze keihard nodig!”
Log in om te bewaren
Zorgeloze zomer? Nog snel op Klasse Magazine abonneren ... en dan kan je ‘m smeren! Groei vanaf september 4 keer per jaar, en dat voor maar €10.
Abonneer nu
Laat een reactie achter