Vernieuwen zonder te verdrinken in werkdruk? 8 tips
16 november 2021
6 minuten
lezen
Teamteaching, nieuwe leerplannen, online leren ⦠Scholen staan niet stil in hun zoektocht naar kwaliteitsvol onderwijs. Maar die veranderingen veroorzaken werkdruk en stress. Hoe hou je het voor jezelf en je team werkbaar tijdens de stroom van veranderingen?
Onderzoekers Ine Hostyn en Mieke Meirsschaut, (Arteveldehogeschool Gent): “Directeurs en leraren vinden onderwijsinnovatie belangrijk, maar maken zich tegelijkertijd zorgen over de werkdruk, bij collegaās en zichzelf.”
Onderzoekers Mieke Meirsschaut, Ine Hostyn en Linda Naert (Arteveldehogeschool Gent) verzamelden eerst info over meer dan 70 veranderingsprocessen en bestudeerden die daarna in 10 scholen. Hun volgende stap: een instrument ontwikkelen om werkbaar te vernieuwen.”
“Wat ze opvalt? Directeurs en leraren vinden onderwijsinnovatie belangrijk, maar maken zich tegelijkertijd zorgen over de werkdruk, bij collegaās en zichzelf. 8 tips maken veranderingen in je school wijs en werkbaar.ā
1. Zorg voor houvast
Mieke Meirsschaut: āVoor ons onderzoek spraken we met iedereen die betrokken was bij de verandering: van directeurs en leraren tot secretariaatsmedewerkers. We presenteerden telkens een samenvatting. In 1 oogopslag zag het hele team: wat is het doel van ons veranderingsproces, wie werkt eraan mee, wat zijn belangrijke stappen. Zoān haarscherp beeld brengt rust en helderheid. Omdat iedereen weet hoever de school staat en wie welke plaats inneemt.ā
Ine Hostyn: āSoms verliest een team the bigger picture van de verandering langzaam uit het oog. Of is het doel onduidelijk. Waarom veranderen we alweer? Hoe gingen we dat doen? Welk resultaat stemt ons tevreden? Als je op die vragen het antwoord niet meer weet, brengt dat stress. Dan kan zoān situatieschets, als kompas, houvast bieden.”
2. Spreek samen over werkbaarheid
Mieke Meirsschaut: āHoge werkdruk door veranderingen kan leiden tot stress, dat is duidelijk. Daarom moet je samen bespreken of het werkbaar blijft. Doe dat in kleine groepen, zonder taboes. Voel je je onzeker? Dat mag. De kans is groot dat je die angst ook bij collegaās aantreft. Maar focus niet alleen op werkdruk en -stress. Ga ook na hoe die verandering je team motiveert, nieuwe energie geeft, doet groeien. Luister naar wat elke collega te zeggen heeft. En pas eventueel randvoorwaarden aan. Meer tijd nodig dan verwacht? Duw de deadline wat achteruit.ā
Mieke Meirsschaut: “Zien dat leerlingen sneller leren of zich beter voelen, compenseert voor veel leraren de stess en druk die ze tijdens een verandering ervaren.”
3. Focus op de leerwinst voor leerlingen
Mieke Meirsschaut: āAls een veranderingsproces doorwerkt tot bij de leerlingen – ze leren sneller, voelen zich beter -, zijn leraren en directeurs vaak gemotiveerder om er extra tijd en werk in te steken. Het compenseert de stress en druk die ze tijdens de verandering ervaren. Een praktijkleraar vat dat mooi samen. Hij leert zijn tso-leerlingen remmen herstellen. Zijn hoofdzorg: leren de leerlingen na de modernisering van het onderwijs even goed remmen repareren? Een terechte vraag als je vernieuwt.ā
Mieke Meirsschaut: āWat nog helpt om te leren uit veranderingen: laat je in het veranderingsproces begeleiden. Zoek een ākritische vriendā. Iemand die helpt om fris, objectief en kritisch te kijken, maar op een veilige en waarderende manier. Dat geeft werkbaar veranderen een boost.ā
āNatuurlijk brengen veranderingen bijna onvermijdelijk onzekerheid of onduidelijkheid met zich mee. Laat die niet aanslepen, maar benoem wat niet helder is. Zoek daarna uit wie snel duidelijkheid kan brengen.ā
Ine Hostyn: “Tijdens een veranderingsproces wil iedereen graag eens een schouderklopje, een pluim of feedback waarmee je verder kan. Dat geldt voor leraren, maar ook voor directeurs.”
Ine Hostyn: āBeslissende momenten in een veranderingsproces? Die zijn er zeker. Zoek bij de start uit wat je wil verankeren omdat het al goed gaat. Dat werkt verbindend. Anders lijkt het ten onrechte alsof alles verkeerd loopt. Even cruciaal: sta tussentijds stil om te evalueren. Borg de goede nieuwe praktijken en processen. Anders was elke inspanning een slag in het water.ā
Mieke Meirsschaut: āVeranderingen dagen ons uit. We steken er veel energie in. We gaan ervoor uit balans. We leren ervan bij. We doen het voor onze leerlingen en cursisten. Maar hoe houden we het voor onszelf werkbaar? Die vraag moeten teams zich voortdurend blijven stellen.ā
Veranderingen werkbaar maken? Lees er meer over en test het instrument uit. Dit is onderzoek van de Arteveldehogeschool in opdracht van de Vlaamse Minister van Onderwijs en Vorming.
Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse.
Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeƫn vinden en uitwisselen.
Laat een reactie achter