Vlinderleraren maken leerstof van ander vak concreet

Leerstof blijft beter hangen als je ze concreet maakt. Niet altijd evident in elk vak. In Campus FLX in Leopoldsburg kan je ondersteuning bieden als ‘vlinderleraar’. Je verwerkt jouw leerdoelen in de abstracte les van een collega en laat leerlingen er zo anders naar kijken. “Co-teachen over de vakken heen, zonder extra uren”, zegt directeur Evelien.

*Dit artikel werd gemaakt in de coronatijd. Het kan daarom beelden met mondmasker of maatregelen bevatten die vandaag niet meer van toepassing zijn.

Lees verder onder de video

Leen Verachtert, leraar artistieke vorming en vlinderleraar: “Er is geen blokje artistieke vorming te zien in het lessenrooster van mijn leerlingen. Ze bereiken de leerdoelen van mijn vak in andere vakken. Met de leraar natuurwetenschappen geef ik bijvoorbeeld een les over de dichtheid van vloeistoffen: zij brengt de theorie aan, ik laat zien hoe je die kennis kan gebruiken om het uitzicht van een kunstwerk te bepalen. Op die manier onthouden ze ook de wetenschappelijke principes veel sneller.”

Meer leergoesting, betere resultaten

Davina Mertens, leraar natuurwetenschappen: “Hoe abstracter de leerstof, hoe moeilijker die blijft hangen. Dat maakt van natuurwetenschappen een struikelblok voor veel leerlingen. Door samen te werken met collega’s van andere vakken, wordt alles veel concreter. Dat maakt hen veel meer gemotiveerd en ze verwerken de leerstof ook op een dieper niveau.

“De klassieker ‘waarom moeten we dat kennen’ horen we zelden. De proefjes die ik uitwerk samen met mijn collega artistieke vorming, blijven beter plakken dan de klassieke aanpak: leerlingen leren op een andere manier kijken: niet alleen naar het experiment op zich, maar ook naar het esthetische karakter. ”

Lieke Van Hamel, leraar Nederlands en vlinderleraar: “Voor een project bij natuurwetenschappen bouwen leerlingen een Lego-robot, die ze moeten voorstellen aan een jury in Brussel. Een gedroomde kans voor mij om ze de leerdoelen over presenteren te doen bereiken: voor een presentatie ‘in het echt’, buiten de klas dus, willen ze meer moeite doen dan voor een klassieke spreekbeurt. Ze willen die jury imponeren, dus die presentatie moet goed zitten.”

Ik leg geen beperkingen op: zonder vrijheid maak je creativiteit dood
Evelien Degros
directeur

Oefening in loslaten

Evelien Degros, directeur: “Leraren beslissen zelf of ze in het systeem meestappen. Zoiets opleggen van bovenaf werkt niet. Ze kiezen ook zelf met wie ze samenwerken en op welke manier: sommigen geven al hun uren in het vlindersysteem, anderen geven nog enkele lesuren op de klassieke manier, voor leerdoelen die ze elders moeilijker in verwerkt krijgen. De samenwerking tussen een vlinderleraar en een collega hoeft niet meteen een heel groot project te worden. Eén les samen vormgeven kan ook.”

“Ik weet niet op elk moment waar al onze vlinderleraren zijn. Ik weet zelfs niet of ze op school zijn: misschien werkt er iemand thuis aan een groter project. Ik leg ook geen beperkingen op en ik hoef vooraf niet te weten hoe een project er gaat uitzien. Zonder die vrijheid maak je creativiteit dood.”

“Dat betekent niet dat er geen opvolging is: leraren komen spontaan vertellen waar ze mee bezig zijn. En ook van leerlingen en ouders hoor ik enthousiaste verhalen. Elke vlinderleraar houdt ook online bij welke leerdoelen die behaald heeft met welke klas. Steeds meer leraren geven aan dat ze in het systeem willen meestappen, en dat levert ook steeds nieuwe combinaties van vakken op.”

Puzzelen voor gevorderden

Evelien Degros: “Het is een hele puzzel om het lessenrooster te laten kloppen. Vlinderleraren doen dat zelf: ze bespreken met collega’s welke lessen ze samen kunnen geven en puzzelen op basis daarvan hun eigen rooster in elkaar.”

“Als een leraar ziek wordt, zitten we soms met de handen in het haar: je kan niet zomaar een vervanger vinden om zo’n vlinderles over te nemen. Veel lesmateriaal wordt last minute in elkaar gebokst, dat geef je niet zomaar door aan een eventuele vervanger. Dat vraagt veel inspanningen van het team, maar dat is het waard.”

Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse. Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Of experimenteerde je al? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeën vinden en uitwisselen.

Sigrid Vandemaele