Loopbaanoriëntatie: “Droomdag doet onze leerlingen dromen”

“Rond de paasvakantie zitten heel wat leerlingen met ‘laatstejaarsblues’. Ze zijn klaar voor een nieuwe fase, maar vinden het spannend om hun vertrouwde leven los te laten en bezig te zijn met loopbaanoriëntatie. De school is een veilige, voorspelbare bubbel met een vast en vertrouwd aanbod aan richtingen. Met het project Droomdag doorprikken we dat even en is alles mogelijk.”

“‘Mevrouw, ik mag mee in de cockpit!’ Een van mijn leerlingen vatte zijn Droomdag groots op. Bij deze aspirant-piloot ging zowat elke vrije schoolopdracht al over vliegen, een verrassing was zijn keuze dus niet. Maar dat het hem ook zou lukken? Hij vloog mee met een lijnvlucht richting Berlijn en interviewde de piloot achteraf. De glimlach en energie waarmee hij daarna de klas binnenstapte, vergeet ik nooit meer.”

© Eva Vlonk

Veiligheid

“Als zeventienjarige zoeken naar je talenten, contact leggen met onbekenden, een of meerdere dagen meedraaien, kwetsbare vragen stellen: niet evident. Leren omgaan met teleurstelling al helemaal niet. Als ze geen reactie krijgen op hun vraag. Of als ze niet de hele dag mogen meelopen om privacy- of veiligheidsredenen, zoals in een verloskwartier of psychologenpraktijk. Dan is mijn rol als leraar extra belangrijk. Hebben leerlingen geen groot netwerk? Dan zoeken we als team mee.”

“Voor leerlingen telt vooral die Droomdag, voor mij de bespreking achteraf. Als een leerling ontgoocheld vertelt dat de job als apotheker wat ‘winkeltje spelen’ is, voedt dat een goed klasgesprek. Wat maakt dat je dat zo aanvoelde? Klopt dat beeld wel of zijn er leerlingen die andere ervaringen hebben? Wat vind je écht belangrijk in een job?”

“Als leraar Nederlands is zo’n authentiek groepsgesprek rond loopbaanoriëntatie een dankbare spreekopdracht. In een veilige sfeer vieren we successen en stellen we kritische vragen. ‘We hoorden jou nooit vertellen over die toekomstrichting. Waarom proefde je dan die job?’ En ook teleurstellingen komen aan bod, zoals leerlingen die moeilijk een plekje vinden, soms door hun achternaam. Zo brengt elke Droomdag de hele klas nieuwe inzichten.”

Nieuwe ogen

“In elke graad doen we inspanningen om leerlingen juist te oriënteren en informeren. Maar met de Droomdag draaien we het even om en nemen onze leerlingen de leiding. Soms verrassen ze zichzelf én het lerarenteam. Dan zien we zesdejaars echt met nieuwe ogen. Zoals die ene leerling bij wie we een vraagteken plaatsten: wat zou hij – zodra afgezwaaid – gaan doen? Op zijn Droomdag mocht hij onder de vleugels van een zelfstandige kapper haren knippen. De sprankel waar we zo lang naar zochten, bleek daar te zitten.”

“Sommige leerlingen putten uit dit project rond loopbaanoriëntatie nieuwe motivatie om de eindstreep van het secundair te halen. Voor anderen verdwijnt het laatste stukje mist rond hun toekomst. Maar voor elke leerling geldt: de Droomdag trekt ze uit hun comfortzone. Een dag meelopen met een burgemeester of op bezoek in een psychiatrische instelling of grote voetbalclub vraagt bijvoorbeeld creativiteit en doorzettingsvermogen. Vaardigheden die we hen graag meegeven voor later.”

“Hoe we het praktisch regelen? Tijdens vakanties of op de dag van de klassenraad zwermen onze leerlingen uit. Alleen in uitzonderlijke gevallen valt zo’n dag tijdens de lesuren en vraagt het wat extra flexibiliteit. Een Droomdag moet trouwens niet noodzakelijk richting Berlijn gaan om groots te zijn. Een meisje schaduwde mijn collega fysica en gaf les aan haar klasgenoten. Ze was prima voorbereid en haalde er plezier uit om de relativiteitstheorie over te brengen. Niet enkel zij, ook wij stonden te blinken. Nog eentje die de droomjob van leraar heeft ontdekt.”