Waar kan je terecht bij vermoedens van radicalisering?

Instanties

• Binnen alle onderwijskoepels, het GO! en de CLB-netten werd een referentiepersoon radicalisering/polarisering aangesteld. Zij ondersteunen scholen en CLB’s bij vragen, bezorgdheden en vermoedens van radicalisering/polarisering en hebben elk een eigen ondersteuningsaanbod uitgebouwd. Binnen de werkgroep radicalisering werken zij ook beleidsdomeinoverstijgend samen en stemmen af met het Departement Onderwijs & Vorming, voor wie zij het eerste aanspreekpunt zijn.
• Je kan ook terecht bij het centraal aanspreekpunt voor deradicalisering/polarisering voor onderwijs. Via het emailadres deradicalisering.onderwijs@vlaanderen.be helpt die persoon je bij vraagverheldering en ernstinschatting, en verwijst je door naar het geschikte aanbod.
• De LOP’s zijn overlegorganen met vertegenwoordigers uit CLB’s, scholen, etnisch-culturele minderheden, integratiesector, armoedeverenigingen, schoolopbouwwerk en anderen. LOP’s kunnen bijvoorbeeld beslissen om gezamenlijke vormingsacties op te zetten voor ouders, leerlingen, leraren en directies. Ook waar een jongere niet (meer) welkom is op school, kan het LOP bemiddelen.
• Bij het aanspreekpunt van de lokale politie kan je discreet terecht bij vermoedens van radicalisering en je vraag hoeft niet onmiddellijk verregaande gevolgen voor de leerling te hebben. In veel gemeenten kun je ook aankloppen bij de Lokale Integrale Veiligheidscel (LIVC), een overlegorgaan dat georganiseerde criminaliteit en extremisme opvolgt.
• Bij je lokaal bestuur kan je een beroep doen op de LIVC R (lokale integrale veiligheidscel inzake radicalisme, extremisme en terrorisme). Dat is een multidisciplinair casusoverleg om terroristische misdrijven te voorkomen. De situatie van personen die signalen van radicalisering vertonen wordt er besproken. Eventueel wordt er een geïndividualiseerd opvolgingstraject voor hen uitgewerkt.
• Het netwerk van islamexperten geeft uitleg aan klasgroepen en eerstelijnswerkers (leraren, CLB-medewerkers, time-outprojectbegeleiders …). In overleg met de school zoeken de experten naar een gepast antwoord bij discussies over godsdienst of als leerlingen radicale gedachten uiten.
• Als expertisecentrum voor oorlogs- en migratietrauma biedt Solentra psychologische zorg voor personen met een migratieachtergrond. Je kan er terecht met vragen over een concrete casus.
• Ouders die bezorgd zijn of vragen hebben, kunnen terecht bij de Opvoedingslijn.

Extra vorming en ondersteuning

• Vzw Motief biedt workshops aan om begrip, dialoog en samenwerking te bevorderen. 
• Vzw Arktos helpt de veerkracht van (kwetsbare) jongeren tegen radicale invloeden te versterken en maakt hun sociale omgeving bewust.
• Normaal Radicaal: online seminaries over radicalisering en identiteit.
• De stad Antwerpen ontwikkelde een brochure voor ouders rond radicalisering.

Lesmateriaal

• Een klasgesprek houden met je leerlingen over IS of radicalisering, met visuele ondersteuning? De Vranckx-redactie herwerkte de reeks ‘IS in het vizier’ op maat van het klaslokaal. Je vindt het lesmateriaal op Het Archief voor Onderwijs.
• No Hate Vlaanderen wil aanzetten om haatspraak en haatzaaien terug te dringen.
• Zak Ebrahim was pas 7 jaar oud toen zijn vader de bomaanslag op het World Trade Center in 1993 beraamde. Zijn verhaal is schokkend maar erg inspirerend voor je leerlingen. Gebruik deze video (9,23 min) om over vooroordelen, haat en geweld te praten in de klas.
• Hoe maak je radicalisering bespreekbaar in de klas? Leraren verzamelden materiaal op de site van KlasCement.

Extra literatuur

• Radicale jongeren op school (h)erkennen en begeleiden – Steensels en Van Camp, uitgeverij Politeia
• Polarisatie, inzicht in de dynamiek van wij-zij denken – Bart Brandsma, uitgeverij BB in media
• Hoe ga je om met de identiteitsontwikkeling van jonge moslims van vzw Motief
• Puberaal, lastig of radicaliserend – Grensoverschrijdend gedrag van jongeren in het onderwijs, KPC, Nederland
• Manifesto for Education – Radicalisation Awareness Network – Europese Commissie
• Gids voor preventie van gewelddadig extremisme -Unesco
• Dossier Radicalisering – Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning