“Schoolkosten beperken is een taak van elke leraar”

Tine Simoens, leraar H. Familie Ieper: “Het doel van de werkgroep ‘Betaalbaar onderwijs’ in onze scholengemeenschap is enerzijds om alle scholen te sensibiliseren. Daarnaast ook om met gerichte acties effectief de kosten te beperken. Het mag niet alleen de boekhouder van de school zijn die zich daarvoor engageert. Leraren, leerlingbegeleiders, directies en boekenverantwoordelijken maken samen het verschil.”

Tine: “Ik voerde in mijn school een praktijkonderzoek uit naar het bewaken van schoolkosten en legde de bal eerst bij de vakgroepen. Dikwijls is de oefening om alle kosten op te lijsten nog nooit gebeurd. We kregen voor het eerst zicht op de kosten per vak, per richting en zelfs per klas. Nuttige cijfers, want ouders hebben geen idee wat de uiteindelijke rekening zal zijn op het einde van het schooljaar. En wij leraren gaan nog te vaak voorbij aan het kostenplaatje van ons vak.”

Jan: “Vanuit de werkgroep op niveau van de scholengemeenschap zorgden we er nu voor dat alle ouders van eerstejaars in september de richtprijs voor het volledige schooljaar kennen: excursies, boeken, reizen, voorstellingen …”

Tine: “Geen turnschoenen, geen ringmappen, onvoldoende schrijfgerei tot geen of een gebrekkige fiets. Allemaal mogelijke signalen van financiële moeilijkheden. En dat blijft een delicate kwestie. Als leraar meld je het, maar je moet niet tussenkomen. Dat is niet onze rol.”

Jan: “Al tijdens de inschrijving van nieuwe leerlingen moet je alert zijn. Stellen de ouders veel vragen over schoolkosten? Of detecteer je bezorgdheid over de schoolfactuur? Niet elke collega heeft die voelsprieten. Daarom werken wij zo veel mogelijk met een vast team van inschrijvers.”

Jan: “De keuze van een leermethode bepalen we altijd op basis van de pedagogische noden. Als directie geven wij de vakgroep daarin volledige vrijheid. Al is het natuurlijk een feit dat bijna alle uitgeverijen uitsluitend leerwerkboeken verkopen. Het gebeurt dat ouders bij mij klagen omdat de helft van zo’n boek niet is ingevuld. Dan koppelen we even terug met de vakgroep: hoe komt het, kunnen we een alternatief vinden?”

Jan: “Gratis onderwijs in België is helaas niet gratis. Scholen krijgen ook geen extra middelen om ouders met financiële moeilijkheden bij te springen. Dus ben je aangewezen op een extra pot eigen middelen, een sociaal fonds. Die kas spijzen vergt wat creativiteit. Van veilingen tot een spaghettiavond voor personeel. Met sporadisch gelukkig ook een toelage vanuit serviceclubs of inzamelingen.”

Tine: “Koppel wel een reglement aan je sociaal fonds en neem de beslissing voor een toelage altijd met een groep mensen, nooit alleen. Bij ons op school wordt er uitsluitend toegestoken voor de verplichte zaken, dus niet voor facultatieve reizen bijvoorbeeld. Het hoeft ook geen gift te zijn, het financiële duwtje in de rug vertrekt altijd vanuit de veronderstelling dat mensen het in stukken kunnen terugbetalen.”

Tine: “Mensen met geldproblemen lopen daar niet mee te koop. En dat maakt het ook moeilijk. Een kostenbeleid voeren op school is bijna iets ongrijpbaars. Je biedt een helpende hand aan, maar je weet niet aan wie. Ik ben ervan overtuigd dat laagdrempelige communicatie over de schoolfactuur het begin is. Een infostand over de schoolfactuur tijdens de opendeurdag realiseer je zonder veel moeite. Toch gebeurt dat nog weinig.”

Jan: “Bij de inschrijving kregen ouders in alle scholen van onze scholengemeenschap voor het eerst een toegankelijke folder over de schoolfactuur mee. Dat initiatief kwam vanuit de werkgroep ‘betaalbaar onderwijs’. Je maakt voor ouders uit de doelgroep een groot verschil met kleinere beleidsacties.”

Tine: “Je zal altijd het gevoel hebben dat het niet genoeg is wat je doet. Een kostenbeleid voeren is maar een van de vele uitdagingen op een school. Laat ons wat mild zijn voor onszelf. Een kostenbeleid op de agenda zetten is meteen een waardevolle eerste stap.”