Klasse
Schoolbeleid

Kansengroepen

Niet elke leerling start met dezelfde kansen in ons onderwijs. Heel wat jongens en meisjes komen met een rugzak naar school. Klasse heeft tips rond armoede, vluchtelingen, asielzoekers en schoolkosten.

Peter Van Hove, directeur GO! Atheneum Denderleeuw en Ioné Marmitte, directeur GO! basisschool Atheneum Denderleeuw

Zo doen zij het

“Leerlingen starten na zomerschool sterker in september”

Leraar Ioné ziet leerlingen sprongen maken, zowel tijdens de zomerschool als in september. Hoe het lukt in basis- en secundair onderwijs.

Juf deelt eten en drinken uit in de klas

Zo doen zij het

“Omdat leerstof zwaar valt op een lege maag verdelen we ontbijtsnacks”

BS Nieuwen Bosch Gent merkte te veel lege brooddozen en honger op. Daarom verdelen ze nu dagelijks ontbijtsnacks, aan elke leerling.

Leerlingen krijgen informatie over menstruatie

Zo doen zij het

Menstruatiearmoede op school: zo pak je het aan

1 op de 8 meisjes ontbreekt soms middelen voor menstruatieproducten. GO! Atheneum Veurne doorbreekt het taboe en voorziet gratis maandverbanden en tampons in de schooltoiletten.

Expert Lia Voerman over lesgeven vanuit hoge verwachtingen

Specialist

Hoge verwachtingen voor elke leerling: je sterkste wapen tegen ongelijkheid

Expert Lia Voerman vertelt hoe je ongelijkheid in je klas countert met hoge verwachtingen bij feedback, instructies en met de juiste vragen.

Leraar Gwenny met haar leerlingen op een bankje

Zo doen zij het

Hoge verwachtingen: “Feedback zit ook in kleine gebaren”

Kleuterjuf Gwenny toont hoe je hoge verwachtingen stelt aan elke kleuter: met de juiste feedback, in kleine gebaren en rijke taal.

PAV-leraar Pieterjan Vervaeke met 2 leerlingen in zijn klas

Zo doen zij het

Hoge verwachtingen: “Elke leerling verdient lastige vragen”

PAV-leraar Pieterjan stelt elke leerling lastige vragen. "Je mond houden en wachten op antwoord: best lastig."

Klik & Print

Teamtool kansarmoede: doen we het goed?

Hoe armoedebewust ben jij? En heeft je school er ook oog voor? Met deze teamtool ontdek je wat jullie al goed doen op school en hoe het beter kan.

Papa Peter De Vos spreekt over kansarmoede

Gesprekstips

Zo ga je het gesprek met ouders in kansarmoede aan

Contact zoeken met ouders die hun kind in een armoedesituatie opvoeden, is moeilijk. Ervaringsdeskundige Peter geeft tips voor zo'n delicaat gesprek.

Tips

10 momenten waarop jij schoolkosten kan drukken

Deze 10 momenten tonen je de valkuilen die kosten voor ouders tijdens het schooljaar onnodig doen oplopen. Beperk ze met makkelijke tips.

Portret van Jan Vannobel en Tine Simoens ivm schoolkosten

Zo doen zij het

“Schoolkosten beperken is een taak van elke leraar”

In Immacaluta Ieper waakt een werkgroep over de schoolkosten. Directeur Jan: "Het hele team engageert zich om de kosten voor alle leerlingen te beperken."

Actueel

Financiële issues bij de Digisprong: 5 vragen van scholen

Mogen leerlingen een eigen laptop meebrengen? Mag de school internetkosten doorrekenen? En 1 laptop per leerling: is dat verplicht?

Klik & Print

Wuif je leerlingen uit met een persoonlijke vakantiekaart

Je leerlingen een prettige vakantie wensen? Wuif ze uit met deze vakantiekaart. Zo geef je elke leerling vakantieprikkels cadeau, op maat van ieders interesses, sterktes en groeipunten.

Juf Karima geeft leerling individueel wat extra duiding

Zo doen zij het

Zo werkt juf Karima in het lager aan een rijke taalomgeving

In het eerste leerjaar van Juf Karima spreekt geen enkele leerling thuis Nederlands. Daarom zet ze in op een rijke taalomgeving.

Directeur Karin Heremans over het organiseren van een zomerschool

Zo doen zij het

Leerlingen bijspijkeren in de zomerschool

Het GO! Atheneum Antwerpen is volop bezig met de voorbereiding van haar zomerschool. Niet voor het eerst, maar voor de vijftiende keer op rij. Directeur Karin Heremans: “Ook wij zijn aarzelend begonnen. Er bestaat niet één soort zomerschool: kijk naar je context en de noden van je leerlingen en stuur elk jaar bij”

Tiffany Verhoeyen begeleidt anderstalige nieuwkomers

Zo doen zij het

Zo betrek je anderstalige nieuwkomers vanaf de eerste dag

Anderstalige nieuwkomers belanden meteen op de schoolbanken van het basisonderwijs zonder dat ze de taal kennen. Kijk hoe Juf Tiffany hen begeleidt hen bij die sprong in het onbekende. “Als ze zich goed voelen, volgt de taal vanzelf.”

Specialist

Oekraïense leerling in de klas: hoe pak je dat aan?

Gevluchte Oekraïense kinderen komen in onze basisscholen terecht. Hoe ontvang en begeleid je hen? Hoogleraar Ilse Derluyn (UGent) geeft tips.

Specialist

“Jongeren vliegen te vaak terug naar start”

Als jongeren op het matje verschijnen bij het gerecht, mag dat voor procureur des Konings Ine Van Wymersch nooit een eindpunt zijn. Wel een kans. “Jongeren zijn jong en maken fouten, maar we geven ze nooit op.”

Zo doen zij het

Zo laat je je talenbeleid stap voor stap groeien

Hoe doe je een talenbeleid op school groeien en zorg je voor meer taalleerkansen?

Zo doen zij het

Na de KOALA: hoe geef je kleuters extra taalstimulering?

GO! BS De Puzzel uit Mechelen - meer dan 18 nationaliteiten en een mengelmoes van talen - doet er alles aan om elk kind een sterke talige start te geven. Tips van kleuterjuf Astrid en directeur Saskia. En na de taalscreening: ontdek de 6 bouwstenen.

Ludovic Beuselinck stress door thuissituaties

Tips

Hoe verlaag je stress door thuissituaties?

"We kunnen de thuisproblemen van leerlingen niet oplossen, maar ze wel weerbaarder maken tegen stress." Kanaliseer stress door thuissituaties met een boksbal, origami, ravotten in de Ardennen én teamwork.

Screenshot uit de video over '3 ex-OKAN-leerlingen'

Tips

Een ex-OKAN-leerling in mijn klas. Wat nu?

Hoe help je ex-OKAN-leerlingen door de moeilijkste momenten op school? Vervolgschoolcoach Inge reageert op 5 bekommernissen van leraren.

Portret van Kris Van den Branden, fan van collegiale visitatie

Specialist

Taalscreening voor kleuters: “Een toets hoeft geen vies woord te zijn”

Elke 5-jarige kleuter moet een taalscreening afleggen, de KOALA-test. Hoe de test tot stand kwam: onderzoeker Kris Van den Branden over hindernissen en extra kansen op taalstimulering.

Zo doen zij het

Stimuleer taal met de vakantierugzak

Met een vakantierugzak vol boeken, cd’s, schrijfgerief én een pot choco stimuleert zorgjuf Kathleen het gebruik van Nederlands bij kwetsbare kinderen. En ouders genieten mee.

Verhaal

“Ik wil niet dat mijn leerlingen met dezelfde vooroordelen te maken krijgen als ik”

”Wil je hier werken als poetsvrouw of islamleraar?” Zorgleraar Laila kreeg als sollicitant, maar ook vroeger als leerling al, met vooroordelen te maken. Daarom werkt ze nu met collega's aan een inclusief klasklimaat. Bekijk de video.

Tips

Zo wordt je diverse klas een krachtige taalleeromgeving

Hoe creëert juf Femke een krachtige taalleeromgeving in haar superdiverse klas? Taalexpert Carolien Frijns gaat bij haar op bezoek en ziet hoe kwaliteitsvolle interacties en warme relaties leiden tot meer taal leren.

Pedagoog Pieter Verachtert (Thomas More)

Specialist

“Denk bewust na over het doel van je zomerschool”

De ambitie en drive waren groot tijdens de zomerscholen in 2020. "Doelstellingen finetunen en maatwerk aanbieden zijn groeipunten voor 2021", stelt Pieter Verachtert (Thomas More) in zijn rapport.

Schooltips

Armoede op school herkennen en aanpakken

Hoe kan je armoede op school herkennen en aanpakken? Met deze signalenlijst en tips van armoedeorganisaties maak je werk van een sterk armoedebeleid.

Tips

9 energizers voor je (online) taalles

De 9 favoriete interactieve werkvormen van NT2-docent Peter Vervaet waarmee ook jij in je taalles aan taalverwerving kan werken.

Specialist

Zo spoor je een taalontwikkelingsstoornis bij meertalige leerlingen tijdig op

Kromme zinnen, beperkte woordenschat of moeite met instructies. Hebben jouw meertalige leerlingen tussen 4 en 10 er last van? Screen ze op een taalontwikkelingsstoornis.

turnleraar Ellen Van Peteghem leert haar leerlingen fietsen

Zo doen zij het

Zet je turnleraar in tegen kansarmoede

Kansarme leerlingen lopen extra risico op overgewicht. Met een gedreven turnleraar maak je van je armoedebeleid een echt bewegingsbeleid.

Directeur Thijs Craane over armoedebeleid op school

Zo doen zij het

Armoedebeleid: wel dure sneakers, geen geld voor schoolboeken?

Veel leerlingen van directeur Thijs weten wat armoede is. Een armoedebeleid met soep, 'ons kent ons' en gespreide facturen.

armoede-experts Griet Roets en Wim Van Lancker

Specialist

Armoede vraagt om ambetante scholen

Armoede is een maatschappelijk probleem. Maar dat wil niet zeggen dat scholen en leraren niets kunnen doen. Armoede-experts Griet Roets en Wim Van Lancker delen hun inzichten.

Maai Huyse en Sofie Deprez over Voorrang aan verbinding

Specialist

“Versterk de band met je leerlingen, dan bereik je sneller je doelen”

“Verbinden is geen tijdverlies. Laat leerlingen voelen dat je ze ziet en begrijpt, en schakel zo hun leerproces een versnelling hoger.” Vanuit hun onderzoek in kleuter- en secundair onderwijs roepen lerarenopleiders Maai Huyse en Sofie Deprez op om in te zetten op verbinding.

Illustratie armoede binnen en buitenkant

Duiding

Ken jij armoede vanbinnen en vanbuiten?

Armoede is een kluwen van oorzaken en gevolgen. Je raakt er niet snel op eigen kracht uit. Als leraar kan je wel degelijk het verschil maken. Leer daarom armoede beter kennen. Klik op de muntstukjes in het armoedeweb.

Zamzam, Houda en Sulaiman vertellen in deze video over hun grote dromen en ambities

Zo doen zij het

“Wij laten leerlingen voelen dat een moeilijke thuis je pad niet bepaalt”

Pedagogisch optimisme erkent moeilijke thuissituaties, maar focust op het potentieel van leerlingen. Hoe doen ze dat op IMS in Borgerhout?

Tips

Lesgeven in de zomerschool: 3 leraren delen hun tips

Vak- en klasdoorbrekend werken, externe partners aanspreken of leerlingen als assistent aanstellen. Deze leraar-vrijwilligers probeerden het uit tijdens de zomerschool in 2020. Gebruik jij hun tips in jouw zomerschool?

Orhan Agirdag, professor in de pedagogische wetenschappen (KU Leuven).

Specialist

Kan technologie ongelijkheid verkleinen?

Met technologie kan je de onderwijskloof tussen leerlingen wegwerken: gebruik de beeldcultuur in je lessen of kies een gepaste leeromgeving.

Zo doen zij het

School zonder straf: “Wacht niet tot iemand een stoel door de klas keilt”

Van een school waar verbale en fysieke agressie dagelijkse kost was naar een plek waar leraren én leerlingen zich veilig voelen. Wim en zijn team van Don Bosco Groenveld maakten de switch naar een school zonder sancties.

Goedele De Swaef van Atheneum Wispelberg gaat aan de slag met Gentle Teaching in haar klas.

Zo doen zij het

Gentle Teaching: agressie voorkomen met goede relaties

Agressief gedrag op school aanpakken én voorkomen? “Dat lukt niet door het af te leren of te bestraffen, maar door een goede relatie met je leerlingen”, vertelt leraar Goedele. Welke rol speelt Gentle Teaching in haar klas?

Anne Callewaert en Carol Rosseel van CGG Mandel en Leie over kopp-kinderen in de klas

Tips

KOPP-kind in de klas: 7 tips

Soms bemoeilijkt de thuissituatie het leren. Bijvoorbeeld bij KOPP-kinderen: kinderen van ouders met psyschische problemen. Hoe help je hen in de klas?

Juf komt iets kopen in (nep)winkel van haar leerlingen

Zo doen zij het

Taalontwikkelend lesgeven: “Open de poort naar taal in alle vakken”

Hoe bied je kwaliteitsvol onderwijs als meer dan de helft van je leerlingen geen Nederlands spreekt thuis? 2 scholen illustreren hoe taalontwikkelend lesgeven de taalontwikkeling van leerlingen stimuleert zonder de lat te laten zakken.

Juf Jelke bij een kleuter op de speelplaats

Video

Videoreeks: Hoe ondersteun je kwetsbare kleuters in de klas?

Hoe kan je als leraar het verschil maken voor kwetsbare kleuters in je klas? In de videoreeks ‘De klas van Juf Jelke’ volgen 7 topcoaches uit onderwijs haar.

Peter en Rita van de Petrus en Paulusscholen in Oostende.

Schooltips

Zo voelen OKAN-leerlingen zich thuis in je klas: 4 tips

Een vervolgschoolcoach die zich volledig op welbevinden richt. Zo krijgen nieuwkomers met een trauma hun leven weer op de rit. Hoe doen ze dat in Oostende?

Specialist

Zo help je vluchtelingen met trauma op school

Elke vluchtelingencrisis betekent een toestroom aan leerlingen met een trauma. Waar begin je als je hen wil ondersteunen?

Specialist

Zomervakantie: wat is het effect op je leerlingen?

Wat is het effect van 9 weken zomervakantie op je leerlingen? En hoe vang je die als leraar en school op? Professor Ignace Glorieux, gespecialiseerd in tijdssociologie, geeft tips en stelt een alternatieve schoolkalender voor.

Juf Jelke zit op een bank met kleuter Andy

Specialist

Hoe bouw je een hechte relatie op met je kleuters?

Kwetsbare kinderen hebben een hechte relatie nodig met hun leraar. Hoe bouw je dat op in de kleuterklas? En lukt dat met kinderen die storend gedrag stellen?

Specialist

Hoe werk je aan ‘executieve functies’ in de kleuterklas?

Wie aan executieve functies in de klas werkt, verbetert het leren van kansarme kleuters duurzaam. Wat zijn executieve functies? Bekijk de video.

Marjolien Petit spreekt over de positieve kanten van kansarmoede

Specialist

Heeft kansarmoede ook een positieve kant?

"Kansarme leerlingen zijn niet zielig. Ze hebben humor, veerkracht en solidariteit", zegt Marjolein Petit, maatschappelijk werker bij het GO!.

Zo doen zij het

Hoe werk je aan rijke taal in de kleuterklas?

Ontdek de 3 elementen van een krachtig taalklimaat in de kleuterklas. Rijke taal vergroot de kansen van kwetsbare kinderen.

Barbara Kazimoto: kosten besparen op school

Zo doen zij het

“Elk jaar probeer ik onder de maximumfactuur te duiken”

In het Sint-Lievenscollege zijn leraren getraind om het goedkoopste te kiezen, kosten te besparen en druk weg te houden van gezinnen in armoede.

Maximumfactuur: directeur Lieve Leenders in overleg met team financiën van Atheneum Alicebourg in Lanaken

Zo doen zij het

Schoolfacturen innen: zo vermijd je incassobureaus

Schulden op school zijn een hap uit je werkingsbudget. Voorkom dat ze oplopen: zet in op een heldere kostenraming, afbetalingsplannen en externe partners.

socioloog Dirk Jacobs en lerarenopleider Maya Dammans over gelijke kansen

Specialist

Waarom gelijke onderwijskansen nog altijd uitblijven

Waarom blijven gelijke kansen uit? Prof. Dirk Jacobs en lerarenopleider Maya Dammans: “Het onderwijssysteem kan beter, maar er is ook een mindshift nodig."

Specialist

‘Echte’ gesprekken helpen anderstalige kleuters

Welk soort gesprekken voer je het best om anderstalige kleuters zo goed mogelijk te helpen Nederlands leren? Dat onderzocht Carolien Frijns (KU Leuven) in haar doctoraat. ”Kleuters boeken meer vooruitgang met echte, authentieke gesprekken in de klas dan met ‘schoolse’ gesprekken”, stelt ze vast.

Mag dat?

Moeten ouders alle schoolkosten op voorhand kennen?

De school moet ouders bij de start van het schooljaar al inlichten over de precieze schoolkosten. Over welke bijdragen gaat het dan juist?

Zo doen zij het

“Armoede op school: eerst werken aan goed gevoel”

“Als de meeste van je leerlingen in armoede leven, dan is zorgen voor een goed gevoel op school prioritair”, zegt directeur Aurore Sirjacq van basisschool Kameleon. Hoe doen ze dat in hartje Anderlecht?

Mag dat?

Reclame en sponsoring op school: wat mag en wat niet?

De leraar mag geen lesmateriaal gebruiken van een bepaald merk, zoals tandpasta bij een les over hygiëne. Reclame mag niet op school. En sponsoring dan?

Tips

Boost executieve functies: 11 tips

Train de vaardigheden die kinderen nodig hebben om in de maatschappij te functioneren: problemen oplossen, instructies onthouden, gevoelens controleren... Die executieve functies zijn bijzonder belangrijk voor kansarme leerlingen.

Specialist

Kleuters in armoede: hoe maakt de school een verschil?

“Als ik met mensen praat die uit de armoede zijn geraakt, hoor ik ze vaak vertellen over ‘het geluk dat iemand iets in mij of mijn gezin zag’. We moeten dat soort van geluk organiseren.” Dat zegt Patrick Meurs, prof. klinische psychologie (KU Leuven). Wat kan de school dan doen?

Twee okan-leerlingen praten met elkaar in de klas

Duiding

Wat na OKAN?

“Anderstalige nieuwkomers hebben zéker slaagkansen op school. Ook in het aso”, zegt Matthias Lauwers. Hij begeleidt anderstalige nieuwkomers bij hun overgang van de onthaalklas naar het secundair onderwijs.

Specialist

12 brillen om naar kinderarmoede te kijken

In de boekentas van Sarah zit altijd een lege brooddoos, maar het meisje draagt wel de nieuwste schoenen. Wat denk jij dan? 12 brillen om naar armoede te kijken.

Duiding

Meertaligheid als talent, niet als probleem

Als de school de thuistaal van meertalige leerlingen positief benadert, verhogen hun schoolprestaties. Naar de televisie kijken in het Nederlands helpt dan weer niet. Dat blijkt uit onderzoek.

Verhaal

“Zeg niet te snel: ‘Kansarme ouders zijn niet geïnteresseerd'”

De meeste leraren komen zelf uit een middenklassegezin. Juf Sarah niet: “Het leverde me enkele speciale antennes op waarmee ik kijk naar kleuters.”

Gesprekstips

Checklist: toegankelijke brief voor ouders

1 op de 7 Vlamingen is laaggeletterd. Heel wat ouders dus ook. Met deze checklist schrijf je vlot leesbare brieven, toegankelijk voor iedereen.

Zo doen zij het

Anders kijken naar kansarme ouders

Kansarme ouders voelen zich nergens welkom. Ze zijn verrast als de school zegt: 'We hebben je nodig’. Brugfiguur Kristien vertelt.

Een vrouw lacht, terwijl ze omringd is door 2 andere personen

Gesprekstips

Hoe doe je een oudercontact of zorggesprek met anderstalige ouders?

Idris heeft problemen met lezen. Hoe doe je een goed zorggesprek met zijn ouders als ze weinig Nederlands spreken? Het Huis van het Nederlands geeft tips.

Duiding

Asielzoeker of vluchteling: wat is het verschil?

Wat is een vluchteling, een asielzoeker, een mens zonder papieren, een NBMV. En wat betekent subsidiaire bescherming, uitgeprocedeerd zijn... Even wat duidelijkheid in de spraakverwarring.

Zo doen zij het

Klaspop helpt om over armoede te praten

Steeds meer scholen in Vlaanderen zien de armoede bij hun leerlingen toenemen. Vaak gaat het om ‘nieuwe armen’: gezinnen die hun levensstijl drastisch moeten aanpassen na een scheiding of werkloosheid. "De school voor hen meestal het eerste vangnet", zegt Erna De Roeck, directeur van d’Oefenschool in Blankenberge.

Schooltips

Communiceren met ouders in andere talen: download vertaalfiches

Je wil laaggeschoolde en anderstalige ouders helpen om belangrijke informatie over onderwijs goed te begrijpen? Deze vertaalfiches over allerlei thema's helpen je hierbij.

Specialist

Hoe help je als school een leerling zonder papieren?

“Een school moet asielzoekers alle mogelijke ontwikkelingskansen geven, ook als ze hier niet wettig verblijven”, zegt Rachel Laget van het Kruispunt Migratie-Integratie. “Maar speel geen hulpverlener. Een kind heeft meer aan een leraar die gewoon zijn job doet.”

Andere thema's binnen Schoolbeleid

Personeelsbeleid
Schoolmarketing
Scholen anders organiseren
Crisismanagement
Infrastructuur
Ouderbetrokkenheid
Leerlingenparticipatie
Visie op onderwijs
Schoolmanagement
Regelgeving en beleidsthema's

Klasse gaat bewust om met jouw gegevens

Cookievoorkeuren

Kansen­groepen

Andere thema's binnen School­beleid

Klasse.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

Kansengroepen

Andere thema's binnen Schoolbeleid