Klasse
Schoolbeleid

Kansengroepen

Niet elke leerling start met dezelfde kansen in ons onderwijs. Heel wat jongens en meisjes komen met een rugzak naar school. Klasse heeft tips rond armoede, vluchtelingen, asielzoekers en schoolkosten.

Specialist

“Diversiteit gaat niet over de ‘speciallekes’”

Denk jij bij 'diversiteit' aan leerlingen met een migratieachtergrond of een beperking? "Word je bewust van je eigen referentiekader."

Zo doen zij het

Na de KOALA: hoe geef je kleuters extra taalstimulering?

GO! BS De Puzzel uit Mechelen - meer dan 18 nationaliteiten en een mengelmoes van talen - doet er alles aan om elk kind een sterke talige start te geven. Ontdek de tips van kleuterjuf Astrid en directeur Saskia. En speel in op de taalscreening met de 6 bouwstenen van de nieuwe Praktijkgids voor taalondersteuning.

Ludovic Beuselinck stress door thuissituaties

Tips

Hoe verlaag je stress door thuissituaties?

"We kunnen de thuisproblemen van leerlingen niet oplossen, maar ze wel weerbaarder maken tegen stress." Kanaliseer stress door thuissituaties met een boksbal, origami, ravotten in de Ardennen én teamwork.

Screenshot uit de video over '3 ex-OKAN-leerlingen'

Tips

Een ex-OKAN-leerling in mijn klas. Wat nu?

Hoe help je ex-OKAN-leerlingen door de moeilijkste momenten op school? Vervolgschoolcoach Inge reageert op 5 bekommernissen van leraren.

Onderzoeker Kris Van den Branden (Centrum Taal en Onderwijs, KU Leuven)

Specialist

Taalscreening voor kleuters: “Een toets hoeft geen vies woord te zijn”

Elke 5-jarige kleuter moet een taalscreening afleggen, de KOALA-test. Hoe de test tot stand kwam: onderzoeker Kris Van den Branden over hindernissen en extra kansen op taalstimulering.

Zo doen zij het

Stimuleer taal met de vakantierugzak

Met een vakantierugzak vol boeken, cd’s, schrijfgerief én een pot choco stimuleert zorgjuf Kathleen het gebruik van Nederlands bij kwetsbare kinderen. En ouders genieten mee.

Verhaal

“Ik wil niet dat mijn leerlingen met dezelfde vooroordelen te maken krijgen als ik”

”Wil je hier werken als poetsvrouw of islamleraar?” Zorgleraar Laila kreeg als sollicitant, maar ook vroeger als leerling al, met vooroordelen te maken. Daarom werkt ze nu met collega's aan een inclusief klasklimaat. Bekijk de video.

Verhaal

Kunnen laptops na digitale ook sociale kloof dichten?

Laptops waren cruciaal om iedereen aan boord te houden in corona. 4 leerlingen getuigen in de video wat het toestel voor hen betekent. "Die ondersteuning moeten we duurzaam verankeren", betoogt Karin Nelissen van Buurtwerk 't Lampeke.

Specialist

Daarom zijn overgangsrituelen belangrijk aan het eind van het schooljaar

Hoe neem je straks afscheid van je leerlingen? Specialist Gie Deboutte over het belang van een mooie afsluiter van dit vreemde schooljaar.

Mondmaskers in het Lager Onderwijs: illustratie met jongen en meisje met mondmasker

Gesprekstips

Mondmaskers in de lagere school: “Dan maar met handen en voeten”

Mondmaskers: lastig voor leerlingen van 5 en 6 als ze er een poos eentje aan moeten. “Boor hun creativiteit aan", tipt psycholoog Katelijne Van Lommel.

Tips

Zo wordt je diverse klas een krachtige taalleeromgeving

Hoe creëert juf Femke een krachtige taalleeromgeving in haar superdiverse klas? Taalexpert Carolien Frijns gaat bij haar op bezoek en ziet hoe kwaliteitsvolle interacties en warme relaties leiden tot meer taal leren.

Pedagoog Pieter Verachtert (Thomas More)

Specialist

“Denk bewust na over het doel van je zomerschool”

De ambitie en drive waren groot tijdens de zomerscholen in 2020. "Doelstellingen finetunen en maatwerk aanbieden zijn groeipunten voor 2021", stelt Pieter Verachtert (Thomas More) in zijn rapport.

Schooltips

Armoede op school herkennen en aanpakken

Hoe kan je armoede op school herkennen en aanpakken? Met deze signalenlijst en tips van armoedeorganisaties maak je werk van een sterk armoedebeleid.

Tips

9 energizers voor je (online) taalles

De 9 favoriete interactieve werkvormen van NT2-docent Peter Vervaet waarmee ook jij in je taalles aan taalverwerving kan werken.

Specialist

Zo spoor je een taalontwikkelingsstoornis bij meertalige leerlingen tijdig op

Kromme zinnen, beperkte woordenschat of moeite met instructies. Hebben jouw meertalige leerlingen tussen 4 en 10 er last van? Screen ze op een taalontwikkelingsstoornis.

turnleraar Ellen Van Peteghem leert haar leerlingen fietsen

Zo doen zij het

Zet je turnleraar in tegen kansarmoede

Kansarme leerlingen lopen extra risico op overgewicht. Met een gedreven turnleraar maak je van je armoedebeleid een echt bewegingsbeleid.

Directeur Thijs Craane over armoedebeleid op school

Zo doen zij het

Armoedebeleid: wel dure sneakers, geen geld voor schoolboeken?

Veel leerlingen van directeur Thijs weten wat armoede is. Een armoedebeleid met soep, 'ons kent ons' en gespreide facturen.

armoede-experts Griet Roets en Wim Van Lancker

Specialist

Armoede vraagt om ambetante scholen

Armoede is een maatschappelijk probleem. Maar dat wil niet zeggen dat scholen en leraren niets kunnen doen. “Door met de juiste blik naar armoede te kijken en structureel samen te werken met de lokale overheid, giet je niet langer druppels op een hete plaat”, zeggen armoede-experts Griet Roets en Wim Van Lancker.

Maai Huyse en Sofie Deprez over Voorrang aan verbinding

Specialist

“Versterk de band met je leerlingen, dan bereik je sneller je doelen”

“Verbinden is geen tijdverlies. Laat leerlingen voelen dat je ze ziet en begrijpt, en schakel zo hun leerproces een versnelling hoger.” Vanuit hun onderzoek in kleuter- en secundair onderwijs roepen lerarenopleiders Maai Huyse en Sofie Deprez op om in te zetten op verbinding.

Illustratie armoede binnen en buitenkant

Duiding

Ken jij armoede vanbinnen en vanbuiten?

Armoede is een kluwen van oorzaken en gevolgen. Je raakt er niet snel op eigen kracht uit. Als leraar kan je wel degelijk het verschil maken. Leer daarom armoede beter kennen. Klik op de muntstukjes in het web.

Zo doen zij het

“Wij laten leerlingen voelen dat een moeilijke thuis je pad niet bepaalt”

Pedagogisch optimisme erkent moeilijke thuissituaties, maar focust op het potentieel van leerlingen. Hoe doen ze dat op IMS in Borgerhout?

Mening

Omgaan met kansarmoede: 10 inzichten van Noël Slangen

“Een kansarm kind krijgt maar half zoveel blokken om een toren mee te maken. Uitzonderlijk kan zo'n nog altijd een hoge toren maken, maar het is veel moeilijker”, zegt Noël Slangen. Als voorzitter van het Kinderarmoedefonds én ervaringsdeskundige weet hij hoe armoede werkt.

Test

Zelfscan: hoe rijk is jouw taal in de klas?

Taal is meer dan woordjes en regels leren. "Veel pik je onbewust op", zegt Piet Van Avermaet. Hoe laat jij kleuters 'vanzelf' taal verwerven? Check!

Tips

Lesgeven in de zomerschool: 3 leraren delen hun tips

Vak- en klasdoorbrekend werken, externe partners aanspreken of leerlingen als assistent aanstellen. Deze leraar-vrijwilligers probeerden het uit tijdens de zomerschool in 2020. Gebruik jij hun tips in jouw zomerschool?

pedagogisch directeur Veerle Boelens over contact met ouders

Zo doen zij het

“Corona of niet … ons contact met ouders blijft warm”

Benedictuspoort Campus Ledeberg zet in op warm contact met ouders. Het infomoment voor eerstejaars en hun ouders gaat door, op de speelplaats.

Kinderen spelen met animator van buurtwerk ‘t Lampeke

Schooltips

Kleuterschool en buurtwerk slaan handen in elkaar tegen ‘coronaverlies’

Kleuters mogen naar school maar komen niet. Ouders zijn bang dat hun kind besmet raakt. De Sint-Janschool en buurtwerk ‘t Lampeke nemen die angst weg.

Orhan Agirdag, professor in de pedagogische wetenschappen (KU Leuven).

Specialist

Kan technologie ongelijkheid verkleinen?

Met technologie kan je de onderwijskloof tussen leerlingen wegwerken: gebruik de beeldcultuur in je lessen of kies een gepaste leeromgeving.

Zo doen zij het

School zonder straf: “Wacht niet tot iemand een stoel door de klas keilt”

Van een school waar verbale en fysieke agressie dagelijkse kost was naar een plek waar leraren én leerlingen zich veilig voelen. Wim en zijn team van Don Bosco Groenveld maakten de switch naar een school zonder sancties.

Saskia van CLWA Het Leerpunt in Merksem.

Zo doen zij het

Pesten voorkomen met pingpong en panna

Pesten maakt dat leerlingen niet graag naar school gaan. In CLW Het Leercentrum in Merksem werken leraren en leerlingen samen aan een fijne sfeer. “Als er met een ander wordt gelachen, corrigeren we elkaar direct.”

Goedele De Swaef van Atheneum Wispelberg gaat aan de slag met Gentle Teaching in haar klas.

Zo doen zij het

Gentle Teaching: agressie voorkomen met goede relaties

Agressief gedrag op school aanpakken én voorkomen? “Dat lukt niet door het af te leren of te bestraffen, maar door een goede relatie met je leerlingen”, vertelt leraar Goedele. Welke rol speelt Gentle Teaching in haar klas?

Specialist

Maken zorgen leerlingen dommer?

De bandbreedte van je brein: hoe minder die bezet wordt, hoe hoger je IQ en je zelfbeheersing. Maar als je kampt met te weinig geld, tijd of rust, verkleint die ‘schaarste’ je mentale ruimte en maak je verkeerde keuzes. Wat betekent dat voor leerlingen en leraren?

Juf komt iets kopen in (nep)winkel van haar leerlingen

Zo doen zij het

Taalontwikkelend lesgeven: “Open de poort naar taal”

Hoe bied je kwaliteitsvol onderwijs als meer dan de helft van je leerlingen geen Nederlands spreekt thuis? 2 scholen illustreren hoe taalontwikkelend lesgeven de taalontwikkeling van leerlingen stimuleert zonder de lat te laten zakken.

Zo doen zij het

Naar het hoger onderwijs: zo zet je leerlingen uit kansengroepen op weg

Kansarme leerlingen hebben in het hoger onderwijs minder slaagkansen dan hun leeftijdsgenoten. Hoe bereid je ze in het secundair beter voor op die overstap? 4 tips.

Illustratie met 3 figuurtjes, waarvan eentje met lege boekentas

Schooltips

Boekenleveranciers: voorkom lege boekentassen

Boekenleveranciers besparen scholen werk, maar gezinnen in armoede betalen de rekening. Hoe zorg je ervoor dat elke leerling op tijd zijn boeken heeft?

Juf Jelke bij een kleuter op de speelplaats

Zo doen zij het

Videoreeks: Hoe ondersteun je kwetsbare kleuters in de klas?

Hoe kan je als leraar het verschil maken voor kwetsbare kleuters in je klas? In de videoreeks ‘De klas van Juf Jelke’ volgen 7 topcoaches uit onderwijs haar.

Peter en Rita van de Petrus en Paulusscholen in Oostende.

Schooltips

Zo voelen OKAN-leerlingen zich thuis in je klas: 4 tips

Een vervolgschoolcoach die zich volledig op welbevinden richt. Zo krijgen nieuwkomers met een trauma hun leven weer op de rit. Hoe doen ze dat in Oostende?

Specialist

Zo help je vluchtelingen met trauma op school

Elke vluchtelingencrisis betekent een toestroom aan leerlingen met een trauma. Ze komen uit een andere cultuur, die geen psychische hulpverlening als de onze kent. Waar begin je als je hen wil ondersteunen?

Specialist

Zomervakantie: wat is het effect op je leerlingen?

Wat is het effect van 9 weken zomervakantie op je leerlingen? En hoe vang je die als leraar en school op? Professor Ignace Glorieux, gespecialiseerd in tijdssociologie, geeft tips en stelt een alternatieve schoolkalender voor.

Juf Jelke zit op een bank met kleuter Andy

Specialist

Hoe bouw je een hechte relatie op met je kleuters?

Kwetsbare kinderen hebben een hechte relatie nodig met hun leraar. Hoe bouw je dat op in de kleuterklas? En lukt dat met kinderen die storend gedrag stellen?

Specialist

Hoe werk je aan ‘executieve functies’ in de klas?

Wie aan executieve functies in de klas werkt, verbetert het leren van kansarme kleuters duurzaam. Wat zijn executieve functies? Bekijk de video.

Marjolien Petit spreekt over de positieve kanten van kansarmoede

Specialist

Heeft kansarmoede ook een positieve kant?

"Kansarme leerlingen zijn niet zielig. Ze hebben humor, veerkracht en solidariteit", zegt Marjolein Petit, maatschappelijk werker bij het GO!.

Specialist

Hoe werk je aan rijke taal in de kleuterklas?

Ontdek de 3 elementen van een krachtig taalklimaat in de kleuterklas. Rijke taal vergroot de kansen van kwetsbare kinderen.

Maximumfactuur: Barbara Kazimoto, leeraar 3de leerjaar Gent

Zo doen zij het

“Elk jaar probeer ik onder de maximumfactuur te duiken”

In het Sint-Lievenscollege zijn leraren getraind om het goedkoopste te kiezen, kosten te besparen en druk weg te houden van gezinnen in armoede.

Christine Matthys over een maximumfactuur in het secundair onderwijs

Zo doen zij het

“Wij beperken kosten met een maximumfactuur in het secundair onderwijs”

Secundaire school KA Emanuel Hiel werkt met een eigen maximumfactuur-systeem. Elke aso- en tso-leerling betaalt hetzelfde bedrag: 160 euro voor didactisch materiaal en 75 euro voor activiteiten. "Elke leerling moet kunnen deelnemen aan élke activiteit."

Maximumfactuur: directeur Lieve Leenders in overleg met team financiën van Atheneum Alicebourg in Lanaken

Zo doen zij het

Schoolfacturen innen: zo vermijd je incassobureaus

Schulden op school zijn een hap uit je werkingsbudget. Voorkom dat ze oplopen: zet in op een heldere kostenraming, afbetalingsplannen en externe partners.

Schooltips

Verminder je schoolkosten in 7 stappen

Klinkt er op school gemor van leerlingen en ouders over duur materiaal, boeken en schoolreizen? Met een doordacht schoolkostenbeleid kan je de kosten voor ouders aanzienlijk verminderen. Colette Victor van Welzijnszorg geeft tips.

socioloog Dirk Jacobs en lerarenopleider Maya Dammans over gelijke kansen

Specialist

Waarom gelijke onderwijskansen nog altijd uitblijven

Waarom blijven gelijke kansen uit? Prof. Dirk Jacobs en lerarenopleider Maya Dammans: “Het onderwijssysteem kan beter, maar er is ook een mindshift nodig."

Specialist

‘Echte’ gesprekken helpen anderstalige kleuters

Welk soort gesprekken voer je het best om anderstalige kleuters zo goed mogelijk te helpen Nederlands leren? Dat onderzocht Carolien Frijns (KU Leuven) in haar doctoraat. ”Kleuters boeken meer vooruitgang met echte, authentieke gesprekken in de klas dan met ‘schoolse’ gesprekken”, stelt ze vast.

Mag dat?

Moeten ouders alle schoolkosten op voorhand kennen?

De school moet ouders bij de start van het schooljaar al inlichten over de precieze schoolkosten. Over welke bijdragen gaat het dan juist?

Zo doen zij het

Imam Khalid brengt moslims en niet-moslims dichter bij elkaar

"Eén ontmoeting met een moslim kan je blik op de islam veranderen." Met dat uitgangspunt trekt Khalid Benhaddou naar scholen om te praten met leerlingen en leraren. Bekijk hoe hij dat aanpakt.

Zo doen zij het

“Armoede op school: eerst werken aan goed gevoel”

“Als de meeste van je leerlingen in armoede leven, dan is zorgen voor een goed gevoel op school prioritair”, zegt directeur Aurore Sirjacq van basisschool Kameleon. Hoe doen ze dat in hartje Anderlecht?

Tips

Boost executieve functies: 11 tips

Train de vaardigheden die kinderen nodig hebben om in de maatschappij te functioneren: problemen oplossen, instructies onthouden, gevoelens controleren... Die executieve functies zijn bijzonder belangrijk voor kansarme leerlingen.

Tips

10 momenten waarop jij schoolkosten kan drukken

Deze tijdlijn toont de valkuilen die kosten voor ouders tijdens het schooljaar onnodig doen oplopen. Beperk ze met makkelijke tips.

Specialist

Kleuters in armoede: hoe maakt de school een verschil?

“Als ik met mensen praat die uit de armoede zijn geraakt, hoor ik ze vaak vertellen over ‘het geluk dat iemand iets in mij of mijn gezin zag’. We moeten dat soort van geluk organiseren.” Dat zegt Patrick Meurs, prof. klinische psychologie (KU Leuven). Wat kan de school dan doen?

Mening

“Als anderstaligen zich aanvaard voelen, leren ze sneller Nederlands”

Lauranne Harnie, winnaar van de Klasse Scriptieprijs 2015, pleit ervoor om ook bij jongeren met een migratieachtergrond te blijven inzetten op taal. Hen motiveren om een taal te leren is cruciaal. En daar is de leraar de missing link.

Twee okan-leerlingen praten met elkaar in de klas

Duiding

Wat na OKAN?

“Anderstalige nieuwkomers hebben zéker slaagkansen op school. Ook in het aso”, zegt Matthias Lauwers. Hij begeleidt anderstalige nieuwkomers bij hun overgang van de onthaalklas naar het secundair onderwijs.

Duiding

Hoe helpt de vervolgschoolcoach anderstalige nieuwkomers?

“Anderstalige nieuwkomers gaan graag naar school. En ze leren snel bij. Maar daar moet je hen bij helpen”, zegt Matthias Lauwers. Hij is vervolgschoolcoach. Hij begeleidt anderstalige nieuwkomers bij hun overgang van de onthaalklas naar het secundair onderwijs.

Opvoedtips

Eerste hulp bij meertaligheid: 3 tips voor ouders

Anderstalige nieuwkomers snel Nederlands leren? Ook hun ouders kunnen daarbij helpen. Door veel talige activiteiten te doen, zoals voorlezen, zingen ...

Zo doen zij het

Sterke leraren opleiden: stuur ze naar een kansarm gezin

"Thuis voorlezen is een van de manieren om studenten voor te bereiden op een heel diverse klasgroep”, zegt Jaantje Verbruggen van ‘Boekenbende aan Huis’.

Specialist

12 brillen om naar kinderarmoede te kijken

In de boekentas van Sarah zit altijd een lege brooddoos, maar het meisje draagt wel de nieuwste schoenen. Wat denk jij dan? 12 brillen om naar armoede te kijken.

Duiding

Meertaligheid als talent, niet als probleem

Als de school de thuistaal van meertalige leerlingen positief benadert, verhogen hun schoolprestaties. Naar de televisie kijken in het Nederlands helpt dan weer niet. Dat blijkt uit onderzoek.

Gesprekstips

Checklist: toegankelijke brief voor ouders

1 op de 7 Vlamingen is laaggeletterd. Heel wat ouders dus ook. Met deze checklist schrijf je vlot leesbare brieven, toegankelijk voor iedereen.

Zo doen zij het

Anders kijken naar kansarme ouders

Kansarme ouders voelen zich nergens welkom. Ze zijn verrast als de school zegt: 'We hebben je nodig’. Brugfiguur Kristien vertelt.

hand scheurt strookje met compliment af van scheurposter

Klik & Print

Scheurposter voor complimenten op school

School doet goed. Complimenten geven en ontvangen ook. Download de scheurposter. Hang hem op een strategische plaats in de lerarenkamer, op de gang, in de klas. Scheur af, deel uit.

Leerlingen lagere school staan in de rij op groene stippen

Verhaal

Vluchtelingen in de dorpsschool: “Hoe doen ze dat in Brussel of Antwerpen?”

‘Willen jullie 2 vluchtelingenkinderen opvangen?’ Die vraag kreeg directeur Wouter Ballyn (GBS De Zonnebloem) van de gemeente Zonnebeke. “Ik antwoordde meteen ‘ja’. Tegelijk wist ik: dit wordt niet makkelijk. Onze school is 100 procent wit.”

Een vrouw lacht, terwijl ze omringd is door 2 andere personen

Gesprekstips

Hoe doe je een zorggesprek met anderstalige ouders?

Idris heeft problemen met lezen. Hoe doe je een goed zorggesprek met zijn ouders als ze weinig Nederlands spreken? Het Huis van het Nederlands geeft tips.

close-up peuter Basisschool De Bijtjes Antwerpen

Zo doen zij het

“We halen de thuistaal in de klas”

Kleuters met roots in meer dan 50 verschillende landen? Geen probleem voor kleuterschool De Bijtjes in Antwerpen. “We soppen onze kleuters onder in het Nederlands, maar we halen ook hun thuistaal regelmatig de klas in", zegt directeur Kathy Mertens.

Gesprekstips

Oudercontact in een andere taal? Zo doe je het!

Ouderavonden met anderstalige ouders. Hoe pak je dat aan? Kristel Hoydonckx, medewerker taalbeleid bij het Huis van het Nederlands in Antwerpen geeft 8 tips.

Duiding

Asielzoeker of vluchteling: wat is het verschil?

Wat is een vluchteling, een asielzoeker, een mens zonder papieren, een NBMV. En wat betekent subsidiaire bescherming, uitgeprocedeerd zijn... Even wat duidelijkheid in de spraakverwarring.

Zo doen zij het

Klaspop helpt om over armoede te praten

Steeds meer scholen in Vlaanderen zien de armoede bij hun leerlingen toenemen. Vaak gaat het om ‘nieuwe armen’: gezinnen die hun levensstijl drastisch moeten aanpassen na een scheiding of werkloosheid. "De school voor hen meestal het eerste vangnet", zegt Erna De Roeck, directeur van d’Oefenschool in Blankenberge.

Schooltips

Communiceren met ouders in andere talen: download vertaalfiches

Je wil laaggeschoolde en anderstalige ouders helpen om belangrijke informatie over onderwijs goed te begrijpen? Deze vertaalfiches over allerlei thema's helpen je hierbij.

Specialist

Hoe help je als school een leerling zonder papieren?

“Een school moet asielzoekers alle mogelijke ontwikkelingskansen geven, ook als ze hier niet wettig verblijven”, zegt Rachel Laget van het Kruispunt Migratie-Integratie. “Maar speel geen hulpverlener. Een kind heeft meer aan een leraar die gewoon zijn job doet.”

Directeur Karin Heremans over het organiseren van een zomerschool

Zo doen zij het

Leerlingen bijspijkeren in de zomerschool

Het GO! Atheneum Antwerpen is volop bezig met de voorbereiding van haar zomerschool. Niet voor het eerst, maar voor de vijftiende keer op rij. Directeur Karin Heremans: “Ook wij zijn aarzelend begonnen. Er bestaat niet één soort zomerschool: kijk naar je context en de noden van je leerlingen en stuur elk jaar bij”

Andere thema's binnen Schoolbeleid

Personeelsbeleid
Schoolmarketing
Scholen anders organiseren
Crisismanagement
Infrastructuur
Ouderbetrokkenheid
Leerlingenparticipatie
Visie op onderwijs
Schoolmanagement
Regelgeving en beleidsthema's

Klasse gaat bewust om met jouw gegevens

Cookievoorkeuren

Kansen­groepen

Andere thema's binnen School­beleid

Klasse.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

Kansengroepen

Andere thema's binnen Schoolbeleid