Ken jij armoede vanbinnen en vanbuiten?

Inkomen

Je hebt moeite om vaste kosten als huur, elektriciteit en schoolkosten te betalen. Het meeste geld is al op voor de maand is begonnen. Daardoor stel je gezondheidskosten uit of maak je schulden. Met de toekomst ben je niet bezig. Je denkt aan de volgende rekening, de volgende maaltijd.

Huisvesting

Je woont in een appartement van slechte kwaliteit. Vocht en kou zorgen voor gezondheidsproblemen. Omdat je met z’n allen op een kleine oppervlakte leeft, zijn er stress en spanningen. En hoe kan je studeren als er lawaai is en je amper plaats hebt voor je boeken?

Gezondheid

Gezond leven vind je moeilijk. Een fitnessabonnement en loopschoenen zijn duur. Je weet niet welke groenten in het seizoen (en dus betaalbaar) zijn. Een bezoek aan de dokter stel je wel eens uit. Ook als dat tot grotere gezondheidsproblemen en hogere kosten leidt.

Arbeid en werk

Je hebt werk en toch leef je in armoede. Een goede baan vinden is niet gemakkelijk met een beperking, lage scholingsgraad of migratieachtergrond. Ook deeltijdse jobs en flexcontracten maken het moeilijk om uit de armoede te ontsnappen. En binnen de sociale economie zijn er te weinig werkplaatsen.

Onderwijs

Je ouders zijn laaggeschoold, dus heb je 10 keer zoveel kans om de school te verlaten zonder diploma. Je kan moeilijk mee en moet een jaar overdoen, waardoor je kansen nog meer verkleinen. Je droomrichting is te duur en leraren hameren op je tekorten. Dat alles maakt je schoolmoe.

Gezin

Armoede drukt op het hele gezin. Je leeft dicht op elkaar. Je kan niet doen wat andere gezinnen doen. Je staat voor moeilijke keuzes. Komt Sinterklaas dit jaar of betaal je de schoolrekening? Die zorgen leiden tot spanningen en soms ruzie. Dat maakt samenleven niet gemakkelijk.

Vrije tijd

De jeugdbeweging, sportclub, muziekacademie … Je zou je vrije tijd graag invullen met leuke activiteiten, maar je hebt minder keuzes. Bovendien voel je je vaak uitgesloten. Je kan niet meepraten over die spectaculaire nieuwe game. En omdat je nooit eens een vriend thuis kan uitnodigen, word je op den duur ook nergens meer gevraagd.

Justitie

Je bent het niet eens met een beslissing van het OCMW. Je hebt schulden of een conflict met de huisbaas. Een advocaat kan je niet betalen en een pro-Deoadvocaat is er niet voor iedereen. Bovendien brengt een rechtszaak nog meer kosten met zich mee, zeker als je verliest. Je besluit het risico niet te nemen. Je verliest op voorhand.

Sociale contacten

Je voelt je door alles en iedereen in de steek gelaten. Dat is niet altijd zo, maar zo ervaar je het. En dat gevoel bemoeilijkt sociale contacten. Het maakt dat je snel kwaad wordt of anders reageert dan mensen verwachten. Dat zorgt dan weer voor nóg meer uitsluiting. Een vicieuze cirkel.

Hulpverlening

België heeft heel wat systemen voor mensen in armoede: het OCMW, CAW, CLB … Toch lukt het ze niet om jou te helpen. Je voelt je niet begrepen door hulpverleners die zelf nooit in armoede hebben geleefd. Ook heb je voor elk probleem een andere hulpverlener. Je moet telkens opnieuw je verhaal doen aan onbekenden en ingewikkelde formulieren invullen. Op den duur haak je af.

Uitsluiting

Je voelt je niet opgenomen in een groep, bijvoorbeeld omdat je geen hippe schoenen of kledij draagt.

Woede

Wanneer je grenzen worden overschreden of je voelt je machteloos, kan woede optreden. Woede uit zich in woorden of daden. Een leerling gooit bijvoorbeeld zijn laptop kapot, omdat hij niet mee kan op laatstejaarsreis. Dat brengt nog meer kosten met zich mee.

Niet kunnen

Sommige vaardigheden kreeg je nooit aangeleerd. Groeten bij aankomst of vertrek, bijvoorbeeld. Dus kom je over als nors, arrogant en onbeleefd. Dat leidt tot schaamte en frustratie.

Niet kennen

Wie niet in armoede leeft, kent de leefwereld van mensen in armoede niet altijd. En vice versa. Dat houdt de afstand en het onbegrip groot. Ouders laten hun kinderen bijvoorbeeld niet samen spelen.

Moedeloos

Je hebt niet altijd de energie om je situatie aan te pakken. Je hebt bijvoorbeeld een leerachterstand, maar je kortgeschoolde ouders kunnen je niet helpen. Goede punten halen is een dagelijkse strijd die je moedeloos maakt.

Schaamte

Je eergevoel of trots worden aangetast. Je bent bang om misprezen en niet geaccepteerd te worden. Schaamte gaat soms ver. Een leerling die gepest wordt met zijn vuile en versleten broeken, kan kledij beginnen stelen.

Negatief zelfbeeld

Als je altijd negatieve commentaar kreeg, tast dat je zelfbeeld en zelfvertrouwen aan. Het beperkt je in het dagelijks leven. Op den duur verlies je het geloof in jezelf. Alle pogingen om er weer te staan, mislukken.

Schuldgevoel

Je hebt een onaangenaam gevoel over iets wat je wel of niet gedaan hebt. Omdat je geen verjaardagscadeau kan betalen, koop je uit schuldgevoel een overdreven duur geschenk. Als de energiefactuur arriveert, kom je in de problemen.