“Wat leraren helpt? Fierheid, feedback en teamgevoel."

Basisschool De Vlinderboom telt van elke klas 4 leerjaren. Kan een grote school ook geborgen zijn? En hoe werk je met zoveel collega’s aan een leer- en feedbackcultuur? Directeur Kelly: “Leraren zijn het kruispunt van onderwijskwaliteit. In hun klassen gebeurt het.”

Portret van Directeur Kelly Thyssen — **Directeur Kelly Thyssen**: “Met lood op je schouders kan je niet groeien.”

Kelly Thyssen, directeur De Vlinderboom Antwerpen: “Personeelsbeleid en onderwijskwaliteit, daar liggen mijn hoofdtaken als directeur. Hoe hou ik iedereen gezond en gelukkig? Hoe stimuleer ik inhoudelijk overleg met alle parallelcollega’s zonder papierload en hoe laat ik iedereen groeien? Dat gebeurt niet vanzelf.”

“Maar terwijl teamleiders in andere sectoren 15 mensen leiden, tel ik er 60. Een paar korte klasbezoeken – leraren kunnen me 3 keer per week 1 uurtje boeken – volstaan niet voor eerlijke en rijke groeigesprekken. Daarom werkten we een 360° uit. In stappen, want snelle veranderingstrajecten trappen te vaak op de adem.”

Groeipunt of compliment

Kelly Thyssen: “Het eerste jaar vroegen we van onze leraren een zelfevaluatie om ons gesprek voor te bereiden. Het tweede jaar moesten ze ook aan minstens 2 collega’s input vragen. Dat kon via een document met 5 positieve vragen, zoals: duid eigenschappen aan waarin je je collega herkent. Maar ook: geef een groeipunt mee. Dat laatste bleek niet simpel. Topper onder de groeipunten die eerste keer: ‘Je moet niet zo hard werken.’ Een verdoken compliment.”

“Intussen durven mensen schrijven: ‘Ik denk dat je instructie nog beter kan.’ En de ontvanger weet: die collega ziet me graag, wil me met veel liefde vooruithelpen. Sommige collega’s sturen 4 formulieren rond. Ze redeneren terecht: mijn collega’s kunnen me het best inschatten. Ze weten hoe ik met hen samenwerk, hoe ik omga met mijn leerlingen.”

“Extra laag in het derde jaar: verzamel feedback van je leerlingen. Anoniem als dat 1-op-1 gebeurt, maar het mag ook via een stellingenspel of via de zorgcoördinator. We speelden zelfs met het idee om ouders te bevragen. Dat doen we al over de school, dus waarom niet over de leraar? Voorlopig hebben we dat idee geparkeerd. Ouders kijken met een vergrootglas naar onderwijs, leraren staan gigantisch onder druk. Niet het goede moment dus.”

Cijfer op de stresslijn

Kelly Thyssen: “Die 4 invalshoeken – de zelfreflectie van de leraar, de feedback van collega’s, van leerlingen en mijn klasbezoeken – maken het gesprek veel rijker. Ze brengen zoveel interessante aanknopingspunten. Maar ik trap altijd af met dezelfde vraag: ‘Waar zit je op de stresslijn van 0 tot 10?’”

“Volgt er een hoog cijfer, dan gaan mijn voorbereidingen aan de kant. Je kan niet groeien met lood op je schouders. We bekijken samen wat de school kan doen, of we een externe expert inroepen. Welzijn gaat boven alles, te veel betrokken leraren landen in een burn-out. Dat willen we absoluut voorkomen.”

“Zit het cijfer op de stresslijn goed, dan bespreken we de 360°. Leraren krijgen de leiding. Ze moeten geen documenten voorleggen, wel toelichten wat ze uit de feedback van collega’s en leerlingen halen. Opnieuw: veiligheid. Bovendien is het allerbelangrijkste dan al gebeurd. De feedback kruipt via hun mailbox in hun hoofd. Tijdens het gesprek gaat het ook over de school. Kiezen we de juiste focuspunten, krijg je voldoende ondersteuning van ons, communiceren we helder?”

Directeur Kelly Thyssen praat met leraar in de klas — **Directeur Kelly Thyssen**: “3 uur per week kunnen leraren me boeken om mee te draaien in hun klas.”

Blik vooruit

Kelly Thyssen: “Op het einde richten we de blik vooruit. Wat zijn je groeipunten? Waar wil je volgend jaar staan als we weer samenzitten? We leggen allebei iets op tafel, beslissen samen. En daarna nemen leraren hun professionalisering in eigen handen. Er liggen 3 grote paden. Wetenschappelijke literatuur doornemen en testen in de klas, een nascholing die in onze schoolwerking past of interne coaching. Dan klop je voor je klasmanagement of differentiatie aan bij een collega. Die overlegt met jou, deelt de klas met jou, coacht je.”

“Leraren zijn het kruispunt van onderwijskwaliteit. In hun klassen gebeurt het. Ik kan ze wetenschappelijk onderbouwde interventies toeschuiven en aansturen op competenties, maar niet op taak. Hoe ze alles uitwerken, dat beslissen ze zelf. Goed geïnformeerde leraren maken slimme keuzes, daar geloven we als beleidsteam heilig in.”

“Voorkennis activeren, gespreid oefenen: het team weet wat werkt. Kiest een leraar uit het vijfde er in eerste instantie voor om hard op gespreid oefenen in te zetten voor Frans, omdat de klas daar wat vastloopt? Gaat ze daarover daarna in gesprek met parellelcollega’s? En zien ze vervolgens kansen bij wiskunde? Perfect!”

Doodlopende straat

Kelly Thyssen: “We zijn een fijne werkplek, een mooi team: starters krijgen omkadering en blijven graag. Maar vandaag is het lerarentekort real en blijven vacatures open. 4 leraren zitten thuis om uiteenlopende redenen: van palliatieve zorg tot appendixoperatie. Daar kan ons beleid niets aan doen. Overmacht.”

“Zonder vervangers wordt het zwaar voor iedereen. En vandaag ondervind ik vaker: als directeur ben je de doodlopende straat. Steeds meer mensen kijken naar jou voor oplossingen die niet in je zak zitten. Dan zie je, na een moeilijk oudergesprek, eventjes de 99% tevreden ouders niet meer. Iedereen wil dat het systeem voor zijn kind doordraait.”

“Dat snap ik: we zijn met hun dierbaarste bezit bezig, delen allemaal de wens voor kwaliteit. Maar als leraren uitvallen en de druk toeneemt, mag de roep om meer middelen en mensen in het basisonderwijs misschien wat luider klinken?”

Teamgevoel speelt echt

Kelly Thyssen: “4 jaar geleden switchte ik van rol – van leraar naar directeur – en van school. Uit de fijne kennismakingsgesprekken haalde ik werkpunten. Een dieper teamgevoel en meer vertrouwen in de kwaliteiten van onszelf, collega’s en leerlingen. Maar ook durven kiezen en blijven groeien in onze job.”

“Waar ik na 4 jaar directeur trots op ben? Op ons personeelsbeleid: duidelijke keuzes en heldere communicatie geven ons team rust en maakt het sterker. Die feedback kreeg ik ook van leraren: we zijn gelukkiger dan vroeger. Steeds meer collega’s, ouders en leerlingen dragen fier onze grote school uit. Het teamgevoel speelt echt. En we werken doelgericht aan de onderwijskwaliteit. Hopelijk kunnen we over een paar jaar met cijfers aantonen dat die klimt.”

Bart De Wilde