Teamteachen in de kleuterklas

© Laïs Van Gestel

Nele Engelrelst, teamteacher in het kleuteronderwijs: “Met 4 kleuterleraren teamteachen we een groep van 2,5- tot 5-jarigen. Omdat ons schoolgebouw voor een renovatie stond, gingen we spieken in binnen- en buitenland bij andere teams. Wat we zagen en hoorden, versmolten we met onze ervaring en werking. Complementair teamteachen om zo meer handen in de klas te hebben zodat elk kind op zijn niveau kan groeien? Daar waren we het snel over eens.”

Maayke Cauwenbergh, teamteacher in het kleuteronderwijs: “Samen voor de klas teamteachen was niet helemaal nieuw voor ons. Voor de verbouwing experimenteerden we stapsgewijs al met parallelle co-teaching. Maar nu is het nog een pak anders. Niemand heeft nog een aparte klas. Er is wel een open leer- en speelplein, een werkstraat en een polyvalente zaal die we ’s middags omtoveren tot eetzaal. 3 stille en knusse ruimtes; een absolute must om tussendoor rust te vinden.” 

3 niveaugroepen

Nele: “Onze dag starten we met de volledige groep, rechtstaand rond een tafel: we overlopen de dagplanning, zingen een lied en verdelen kleurenarmbandjes onder de kinderen. Zo creëren we 3 niveaugroepen: groen, blauw en rood. Die verzamelen op het groene, blauwe of rode tapijt. Elke groep volgt dezelfde activiteiten, de aanpak passen we aan. De groepen doorschuiven lukt vlot. Kleuters stellen er zich geen vragen bij en genieten van de extra beweging.”

© Laïs Van Gestel

Extra aandacht mogelijk 

Maayke: “Met 4 paar ogen heb je veel gezien, vinden we ruimte om royaal te observeren en om persoonlijke aandacht te geven aan wie die even nodig heeft. De daglijn hangt altijd rond onze hals. Zo ontdekken kinderen die daar nood aan hebben, wat er straks volgt. Ook voor anderstalige instromers zijn deze foto’s van de dagindeling handig.”  

Nele: “4 weken geleden kwamen een broer en zus onze klas binnen, rechtstreeks gevlucht uit Gaza. Ze huilden en riepen non-stop, 2 weken lang. Door te teamteachen, konden we hen als team opvangen: naast hen zitten, hen troosten, met de daglijnkaartjes contact maken. Als je dan alleen voor je klas staat, gaat die inspanning ten koste van anderen. Nu is het zalig om hen te zien genieten van hun tijd hier.”

Leertijd optimaal benutten

Maayke: “Klasopdrachten hoeven we nooit te onderbreken voor ‘kleine en grote boodschappen’. We stellen altijd een collega aan die de toiletbezoeken begeleidt. Vinden we zo meer onderwijstijd? Als je alleen voor een klas peuters staat, is het vaak onbegonnen werk om een klasopdracht af te werken. En vaak ook frustrerend. Wat ons betreft, is teamteachen de oplossing om de steeds groeiende diversiteit in je klas op te vangen.” 

© Laïs Van Gestel

1+1+1+1=6 

Nele: “We zijn allemaal verschillend en hebben elk onze eigenheid. Toch zijn we evenwaardige collega’s, met elk onze interesses en talenten. Interessant om ideeën bij elkaar te toetsen, en handig om de diverse doelen te halen. Professioneel klikken we: Chantal neemt vaak en graag het ontwikkelingsdoel L.O. voor haar rekening, Maayke de muzische vorming, Nele focust zich op de taalactiviteiten en Cassandra is een krak in werken met en in de natuur.”  
 
Maayke: “Ook onze administratie fiksen we samen. Op Google Drive delen een document waarin we activiteiten inplannen en meteen aan doelen koppelen. Het maakt ook duidelijk wie wat doet. De lat? Die durven we hoog te leggen. De planlast daalt niet, maar samen voelt het wel lichter.  Gedeelde verantwoordelijkheid, maar net zo goed gedeelde voldoening en trots.” 

Leren lossen én veel praten  

Nele: “Verwacht niet dat teamteachen meteen van een leien dakje verloopt. We moesten wat stormpjes doorstaan. We botsten op verschillende snelheden, verwachtingen, stijlen. En op eigen gebreken. Aanvaarden dat een collega iets beter kan, is een gevoel waar je soms even aan moet wennen. Die struggles met jezelf leer je loslaten. En onduidelijkheden leer je benoemen.” 

Wekelijks overleg

Maayke: “Wekelijks overleggen we op vrijdag tijdens onze middagpauze, met een lekker drankje erbij. We duiken de planning van volgende week in, evalueren de samenstelling van de groepen én de afgelopen week: een geslaagde les, een kleuter die opvallend stil was, ruzie op de speelplaats.”

“Laatst vroeg Nele zich af of het de rest ook opvalt dat de peuters steeds meer aan ‘het handje blijven’. Door onze inzichten samen te leggen, komen we steeds tot een hands-on-oplossing. En zoeken we het experiment op: kunnen we de groep tijdens de speeltijd opsplitsen?”

© Laïs Van Gestel

Energie voor experiment

Nele: “Onze sterkte is dat we graag iets nieuws uitproberen. Samen ontstaat die goesting, en energie. We weten ook: een fout kunnen we ons permitteren. Want er is altijd een collega in de buurt om de eventuele bluts mee op te vangen. Maar lesideeën die het in de aparte klassen goed deden, blijven we ook bovenhalen. Tijdens het teamteachen kunnen collega’s steeds meegluren én bijleren.”

Flexibiliteit troef

Maayke: “Op zoveel fronten kunnen we dankzij teamteaching flexibel werken. Een collega die even ziek is? Wel extra drukte, maar geen grote zorg: we schudden onze planning door elkaar en lossen het op. Ook op de ‘temperatuur’ van de klas kunnen we flexibel inspelen. Merken we tijdens het onthaal dat de groep bijzonder druk is? Dan grijpen we de kans om de buitenles van de volgende dag meteen te organiseren. Samen is die ommezwaai vlot haalbaar.” 

Ontdekken wat de impact van teamteachen op leerlingen en leraren kan zijn? ESTAFETT onderzoekt en valoriseert de effecten.