Vlaanderen
Klasse.be

Zo doen zij het

Leerlingen en ouders welkom op de klassenraad

  • 6 juni 2017
  • 6 minuten lezen

Wat er achter de gesloten deuren van de klassenraad gebeurt, dat vragen leerlingen en ouders zich af. De mythe van leraren die leerlingen genadeloos evalueren, leeft. Tot je de deuren opengooit voor ouders en leerlingen, merken ze in GO! Erasmusatheneum Deinze.

3 jaar geleden stonden de deuren van de klassenraad voor de eerste keer open voor alle bso-leerlingen. Nog voor de leerlingen één voor één binnenkwamen, sloop de twijfel binnen. Samen met de weerstand.

Leerlingenbegeleider Daphné Roman: “Een gesloten klassenraad geeft leraren de kans om eens te ventileren. Om in een veilige context een leerling te bespreken, ook zijn emotionele problemen of moeilijke thuissituatie, en na te denken hoe het beter kan. Logisch dat leraren zich afvroegen of dat nog kon in een open klassenraad. En zouden leerlingen ’s anderendaags in de klas niet extra lastig reageren als ze kritiek hoorden van een leraar? We beloofden dat samen te evalueren. Na de eerste open klassenraad verdween de weerstand meteen. Iedereen reageerde enthousiast. Ook al draaide alles organisatorisch behoorlijk in de soep en zaten we 2 uur langer dan gepland samen.”


Waarom kozen jullie voor open klassenraden?

Daphné Roman: “We merkten dat rapportcommentaren leerlingen nauwelijks aanzetten tot ander gedrag. Omdat de leerlingen alleen naar hun punten keken én omdat leraren op de rapporten soms in clichés vervielen: ‘Je hebt onvoldoende gestudeerd. Volgende keer beter?’.”

“Ook de remediëring en de werkpunten die we oplegden, bleven te vaak dode letter. Als leerlingen de discussies en voorstellen van een lerarenteam zelf horen, blijft alles beter plakken, dachten we. Leraren kunnen dan ook controleren of de leerling alles begrijpt en omgekeerd kan de leerling vertellen wat hij anders zag. Zo komen we tot oplossingen waar ook de leerling achter staat. En geven we de leerlingen inspraak in hun leerproces. Maar ook verantwoordelijkheid.”

klassenraad: Portret Daphné Roman
Daphné Roman: “Leraren in het bso zoeken vanzelf sterker naar oplossingen op de klassenraad. Er zijn gewoon geen andere opties meer: het watervalsysteem eindigt hier.

Waarom voorlopig alleen voor bso-leerlingen?

Daphné Roman: “Omdat zij heel open zijn. Ze hebben geen schrik om eerlijk te vertellen wat ze denken. Maar ook omdat veel bso-leerlingen weinig zelfvertrouwen hebben en zichzelf onderschatten.”

“Het is bovendien veel makkelijker om alle leraren bijeen te krijgen, omdat we in bso met kleinere kernteams werken die hun leerlingen heel goed kennen. Leraren in het bso zoeken vanzelf ook veel sterker naar oplossingen waardoor elke leerling in zijn studierichting kan blijven. Er zijn gewoon geen andere opties meer: het watervalsysteem eindigt hier. Die mentaliteit om constructief oplossingen te zoeken voor leerlingen, is een voorwaarde voor open klassenraden.”

Versterkt de open klassenraad de band tussen leerlingen en leraren?

Daphné Roman: “Ik denk het wel. Die open communicatie zorgt voor meer respect tussen leraren en leerlingen. Ze spreken positiever over elkaar. Leerlingen moeten bijvoorbeeld ‘goeiedag’ zeggen als ze de open klassenraad binnenstappen. Die kleine dingen, kleine gewoontes maken het dagelijkse contact tussen leraren en leerlingen mooier.”

“Plus: leraren kunnen refereren naar de werkpunten die we afspraken op de open klassenraad. ‘Weet je nog Aline, dat was jouw werkpunt en je zou dat op die manier aanpakken.’ Zo verandert er ook echt iets in de klas. Leerlingen horen op de klassenraad ook dat leraren methodieken aan elkaar tippen. Als Aline bij de leraar PAV wel goed meewerkt, vertelt hij zijn collega’s hoe hij het aanpakt. En als de leraar L.O. vertelt dat Tim een enorme doorzetter is, zet hij dat talent misschien ook in op zijn stage.”

Intussen zijn ook ouders welkom op de klassenraad?

Daphné Roman: “Dat voorstel kwam van de leraar Hout na het eerste jaar open klassenraden. Veel ouders zijn nieuwsgierig naar wat er achter de gesloten deuren van een klassenraad besproken wordt.”

“Door ze uit te nodigen, verdwijnen een hoop spookbeelden, maar ook het ‘tussenverhaal’. Een leerling kan thuis de uitspraken van een klassenraad (on)bewust kleuren of verdraaien. Als ouders aanwezig zijn, kan dat niet meer. Dan weten ze perfect wat leraren van hun kind verwachten en kunnen ze dat mee opvolgen. Ze zien ook hoe leraren over hun kind discussiëren – meningsverschillen zijn menselijk, die moet je niet wegstoppen achter gesloten deuren –, samen naar oplossingen zoeken en daarbij terecht inzet van de leerling verwachten.”

Kunnen leraren nog vrijuit praten?

Daphné Roman: “Soms is dat wel lastig, denk ik. Niet over leerproblemen of gedrag in de klas, wel als het over emotionele problemen gaat. Want hoe bespreek je de thuissituatie van een leerling, als zijn moeder erbij zit?”

“Meestal kennen we de thuisproblemen al en bespreek ik vooraf met de leerling hoe we dat aanpakken. Heel soms worden leraren pas echt met de thuissituatie geconfronteerd door een open klassenraad. Een keer had een ouder met een alcoholprobleem zich ingeschreven. Dat die ouder een probleem had wisten we, maar we vonden het sterk dat ze kwam. Tot bleek dat ze die avond gedronken had. Het hele team zag meteen in welke moeilijke context de leerling thuis opgroeide, huiswerk moest maken … We hebben de klassenraad stilgelegd omdat het niet oké is voor de leerling dat zijn ouder aangeschoten op school verschijnt. Dat hakte er wel in bij leraren. Dat verandert de manier waarop je werkt met een leerling. Door ouders uit te nodigen, zien leraren veel. Ik vind ook dat een van de sterktes van de open klassenraad.”

Veel ouders zijn nieuwsgierig naar wat er achter de gesloten deuren van een klassenraad besproken wordt. Door ze uit te nodigen verdwijnen een hoop spookbeelden

Daphné Roman
leerlingenbegeleider

Wat zijn de spelregels?

Daphné Roman: “Elk gesprek over en met leerlingen mag gemiddeld 7 à 8 minuten duren, dat bewaken we strikt.”

“Leerlingen mogen alleen naar de open klassenraad komen of samen met hun ouders. Dat ouders alleen komen, staan we niet toe.”

“Ouders observeren. Ze hebben geen spreekrecht, leerlingen wel. Maar als ik zie dat ouders gefrustreerd naar buiten lopen of extra uitleg willen, snel ik ze even achterna. ‘Er ligt iets op je lever, zie ik. Tijdens de klassenraad kon je dat niet vertellen, maar nu kan je het wel aan mij kwijt. Of kom je naar het oudercontact?’”

“Leerlingen moeten eerst luisteren. Als de leraren uitgesproken zijn, vat de voorzitter van de klassenraad alles samen en richt hij zich tot de leerling: ‘Dat heb ik gehoord. Goede punten, maar ook deze werkpunten. Begrijp je dat? Kan je dat volgen?’”

“Daarop mag de leerling kort reageren tegen de voorzitter. ‘Ik moet inderdaad taken vaker op tijd indienen. Maar mijnheer van PAV vertelt dat mijn leesvaardigheid niet goed is. Toch doe ik daar al veel voor. Daarom begrijp ik dat niet zo goed.’ Het gesprek loopt dus altijd via een tussenpersoon. Zo creëren we een veilige plek voor leraren en leerlingen.”

Zijn de open klassenraden verplicht voor leerlingen?

Daphné Roman: “Nee. De eerste keer wel, nu niet meer. Wellicht verplichten we volgend jaar opnieuw de eerste klassenraad. Want we merken dat nieuwe leerlingen opvallend minder vaak komen dan onze laatstejaars die 3 jaar geleden door 1 verplichte aanwezigheid open klassenraden leerden kennen en appreciëren.”

“Organisatorisch staan we wel voor een zoektocht. Leggen we een open klassenraad tijdens de schooluren, met een gigantische puzzel om leraren vrij te krijgen en klassen op te vangen? Of plannen we ze na de lesuren, maar kan je dan leerlingen verplichten om op school te blijven als hun open klassenraad pas om zes uur start? Sommige leerlingen offeren dan een stukje van hun vrije tijd op naar de klassenraad te komen. Ook leerlingen die het moeilijk(er) hebben op school. Maar lang niet iedereen verschijnt dan op de open klassenraad en da’s wel ons streefdoel. Voorlopig alleen voor bso-leerlingen, later voor alle leerlingen.”

Bart De Wilde

Voeg dit artikel toe aan je bewaarde artikels

Log in om te bewaren


D

Dominiek

7 juni 2017

Respect voor dit idee. Een genuanceerd artikel met durf. Graag gelezen.

Reageren
L

Leenknecht Carmen

8 juni 2017

Proficiat aan het leerkrachtenteam van Go Deinze om dit in te zetten in het BSO. Veel wetenschappelijk onderzoek naar welbevinden, problem solving en motivatie van leerlingen bevestigt hetgeen de school op inzet. Tof om ook de ouders mee te betrekken in dit verhaal, onderwijs is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen 3 partijen!
Goed bezig!
Carmen

Reageren
A

Annelies Ceulemans

9 juni 2017

Wat een waardevol initiatief! Een mooi voorbeeld om naar een permanente feedbackcultuur te groeien in een school.

Reageren
D

Dirk Van de Vondel

13 juni 2017

Transparantie is natuurlijk OK, en het artikel haalt terecht sterke positieve punten aan. Maar ook enkele valkuilen en praktische bezwaren, waarbij ik juridische problemen nog even achterwege laat, het onderwijs is al genoeg gejuridiceerd.
Maar is een praktische tussenoplossing niet de klassieke, nl. dat de klastitularis de opdracht krijgt om aan de leerling kort verslag uit te brengen? En zeker ook als het positieve meldingen zijn? Natuurlijk staat of valt alles met de capaciteiten van de klastitularis, maar daar mogen we hopelijk toch rekenen op zijn/haar professionaliteit en eventueel de bijsturing door de directie.

Reageren
K

Karina Verhoeven

19 oktober 2017

Waardevol initiatief!
Transparantie in communicatie.

Reageren
D

Didier

19 september 2022

7 min/kind? Kijk kinderen zij identiek en de ene behoeft meer tijd dan het andere Het is ten slotte meer te vertellen over het enen kin dan over het andere kind Ouders achterna lopen op het gevoel af? Een bittere pil voor wanneer ouders niet in hun kaarten laten kijken en het niet opgemerkt wordt dat ze de school met iet in de maag verlaten. Niet erg professioneel toch? Men vertelt hier ook niet dat er op deze school maar weinig gedaan wordt aan ouderparticipatie en dat zelf de rechtstreekse communicatie tussen ouders en leerkrachten worden afgeweerd! Zo'n idyllisch verhaal lijkt vaak te mooi voorgesteld en ik denk dat we ook de realiteit niet uit het oog mogen verliezen

Reageren

Laat een reactie achter