Participatieladder: samen vernieuwing opvolgen

Vernieuwingen opvolgen, evalueren en bijsturen? Je leraren staan in de frontlinie: hen bij dat proces betrekken, is zinvol. En tijdrovend? Niet per se. Deze tool helpt je bewuster kiezen welke participatievorm je wanneer inzet.

Hoe hoger op de participatieladder, hoe meer participatie in je proces. Elke trede heeft voor- en nadelen. Autonomie en co‑creatie kunnen je team extra motiveren, maar vragen meer voorbereiding. Omgekeerd gaat informeren vaak sneller, maar motiveer je er je team waarschijnlijk minder mee.

Elke situatie is anders, kies daarom bewust. Ga steeds na welke participatievorm het best past bij een bepaalde fase van het vernieuwingsproces én bij je team.

Stel: dit schooljaar optimaliseren jullie de rapportcommentaren. Een steekproef na het 1e rapport wijst uit dat nog niet iedereen de nieuwe richtlijnen in de vingers heeft.

1. Informeren

Gaat het om een vergeetachtigheid? Dan is een herinnering op de eerstvolgende personeelsvergadering misschien wel de beste optie.

2. Raadplegen en betrekken

Is er meer aan de hand, maar weet je niet wat precies? Bevragingen of vergaderingen leveren snel input. In hoeverre je met die input aan de slag gaat, bepaal je zelf. Maar doe er wel íets mee en koppel altijd terug naar je team.

3. Co-creëren en autonoom beslissen

Misschien blijkt uit de bevraging dat de nieuwe richtlijnen onmogelijk in de praktijk te brengen zijn. Overleg op gelijke voet tussen het beleids- en lerarenteam heeft dan als voordeel dat theorie of beleidsplan en klaspraktijk beter op elkaar afgestemd worden.

Of je kan een groep leraren een trekkersrol toekennen. Zij werken een nieuw voorstel uit en implementeren het. Met jouw steun. Win-win: de sterktes en talenten van je team komen bovendrijven, en als beleid sta je er niet meer alleen voor.

De participatieladder werd voor het eerst beschreven door Sherry Arnstein in 1969. Ze rangschikte zo verschillende vormen van burgerparticipatie. De ladder is ook voor scholen een krachtig instrument om gedeeld leiderschap vorm te geven.

Tine Jellasics