Onderwijsinnovatie: hoe starten?

Christel Moors werd 10 jaar geleden directeur van GO! Atheneum Bree. Omdat tucht toen een heikel punt was, herschreef de school participatief het schoolreglement. Dat trok onverwachts een vernieuwingstraject op gang. “Die eerste interventie werkte als een sliert spaghetti die je hele bord in beweging brengt.”

“Het werd een A4 met afspraken die tot stand kwamen in dialoog met de leerlingen en leraren, vanuit de ABC-theorie: het gevoel dat je invloed hebt (Autonomie), ergens bijhoort (verBondenheid) en bekwaam bent (Competentie), motiveert. Het resultaat bracht rust en duidelijkheid, een eerste succesverhaal dat de geesten openzette voor een extern ondersteund veranderingstraject. We wilden leerlingen meer in het centrum van hun leerproces zetten zonder hen als leraar los te laten.”

Langzaam opschuiven

“De volgende ‘sliert’ in ons bord spaghetti: ons evaluatiebeleid, opnieuw vanuit de vraag ‘hoe kunnen we onze leerlingen meer intrinsiek motiveren?’ We wisten vooraf niet dat we bij groeigerichte feedback zouden uitkomen. Of dat frontaal lesgeven plaats zou maken voor landschapsklassen op graadniveau. Ondertussen zijn we 10 jaar later: leraren werken in co-teams en geven directe instructie volgens de noden van de leerlingen.”

E-book ‘Onderwijsinnovatie’

Je school is een bord spaghetti: trek aan 1 sliert en alles komt in beweging! Lees 6 inzichten die goesting geven, doorspekt met verhalen van schoolteams over ups en downs bij verandering.

Download gratis het e‑book

Leraar evalueert leerling in GO! Atheneum Bree — **Directeur Christel Moors:** “De volgende ‘sliert’ in ons bord spaghetti: ‘hoe kunnen we onze leerlingen meer intrinsiek motiveren?’”

Het kader en het waarom

“We hadden geen vooraf uitgestippeld plan, maar wél een duidelijk onderbouwd kader om alles wat we doen aan af te toetsen: de ABC-theorie. Door dat waarom en het persoonlijke resultaat voor de leraren telkens te duiden, kreeg ik hen mee.”

“Een compleet andere manier van werken creëert angst en onzekerheid. Die probeerde ik weg te nemen door hen als formele leider aan te spreken in gesprekken: ‘Ik zie dat je ongelukkig bent.’ Die gesprekken moeten hand in hand gaan met vernieuwing, want enkel de boodschap ‘hoe je het nu doet, is niet goed’ volstaat niet.”

“Ik zette ook sterk in op coaching. Die delegeerde ik, zodat ze niet vanuit het beleid kwam en als ‘controle’ gezien werd. We zochten naar een methode om goede praktijken in de kijker te zetten, om zo leraren te laten leren van elkaar.”

“Er zijn uiteindelijk ook leraren vertrokken. Maar toch moet je als directeur durven springen. Vernieuwen gaat nooit zonder slag of stoot. Leraren moeten bij deze aanpak veel op voorhand denken en overleggen. Dat is niet voor iedereen evident. Gelukkig kwamen er ook nieuwe, gemotiveerde collega’s die het systeem 100% in de vingers hebben.”

Christel Moors directeur van GO! Atheneum Bree — **Directeur Christel Moors:** “Een compleet andere manier van werken creëert angst en onzekerheid. Die probeerde ik weg te nemen met veel gesprekken.”

Blijven gaan

“Veranderen doe je vanuit een urgentie of nood. Corona bijvoorbeeld confronteerde ons met de vraag hoe leerlingen op een plaats- en tijdonafhankelijke manier tot leren komen. We experimenteerden met weekplanningen. We evalueerden die manier van werken en evolueerden zo naar de huidige studiewijzers: leerlingen werken de hele week aan eigen tempo aan hun taken, met de leraar als coach.”

“Leerlingen van de tweede en derde graad volgen hybride onderwijs en werken op woensdag van thuis uit. Dat zorgde voor ruimte om binnen de schooluren te overleggen. Zo kwamen we ineens tegemoet aan een nood die bij leraren onderweg naar boven kwam. Na 10 jaar trekker van de kar te zijn, doen leraren dat gezamenlijk. En ik? Ik zit op de kar en geniet van wat ik zie.”

Dit artikel kwam tot stand in een samenwerking tussen Veranderwijs en Klasse. Veranderwijs wil innovatieve onderwijspioniers samenbrengen en inspireren. Kriebelt het bij jou ook om iets nieuws uit te proberen? Of experimenteerde je al? Op www.veranderwijs.nu kan je ideeën vinden en uitwisselen.

Veerle Vanbuel