Leerlingen zelfsturend maken: 5 stappen

1. Leg uit hoe leren werkt

Speel wetenschappelijke inzichten over het brein en leerstrategieën (per vak) door aan leerlingen: leer ze hun leerproces voorspellen, prioriteiten stellen, plannen, monitoren en evalueren. Verzamel ideeën, gebruik uitgebreide stappenplannen, evaluatiemomenten tussendoor en op het einde van een les of opdracht.

• Met zintuigkaartjes leer je kleuters hun aandacht richten
• Werk met een taakplanner voor leerlingen met faalangst
• Structuurkaartjes voor kinderen: 4 stappen naar zelfstandig leren

2. Denk luidop

Deel luidop hoe je zelf een taak aanpakt (modelling) en laat je leerlingen hun denkprocessen en keuzes voor leerstrategieën verwoorden.

• Meet of je je lesdoelen bereikt hebt met een exit-ticket
• Stel prioriteiten en help leerlingen dat ook te doen
• 10 klastips om het leerproces van je leerlingen zichtbaar te maken

3. Daag leerlingen uit

Stimuleer je leerlingen met uitdagende opdrachten tot steeds meer zelfsturing. Laat ze af en toe zelf met lesideeën komen of taken plannen, check de voorkennis van leerlingen en differentieer in basis en secundair op niveau, interesse, werkvorm. Leer leerlingen zelf inschatten hoe ze iets moeten aanpakken en bij wie ze hulp inroepen.

4. Til zelfsturing uit het klaslokaal

Zelfsturing kan ook buiten je klaslokaal. Kansen genoeg op school: van middagprojecten of studiereizen die leerlingen mee uittekenen tot een open-klassenraad of MOL-contacten waarbij leerlingen zelf hun aanpak, keuzes, ambities, bijsturing toelichten.

• Leerlingen lossen problemen zelf op
• Flexibele refteruren: meer keuze, minder stress
• Leerlingen welkom op de klassenraad

5. Evalueer jezelf en kijk bij collega’s

Leer ten slotte van jezelf, je leerlingen en collega’s. En stuur jezelf bij. Of kijk binnen in andere scholen: hoe bouwen zij zelfsturing op bij hun leerlingen? Draaien ze daarbij ook als lerarenteam zelfsturend?

• Laat je beoordelen door je leerlingen
• Vakoverschrijdend lesgeven in secundair