Welzijn op het werk: geen fruitmand maar IGLO

Het aantal burn-outs en psychosociale aandoeningen op school blijft stijgen. “Nog te vaak trappen ook scholen in de val om vooral op individuele welzijnsacties in te zetten, terwijl 70% van de oorzaken ligt bij de organisatie van de werkcontext”, weet hr-professor Kathleen Vangronsvelt (Antwerp Management School).

Kathleen Vangronsvelt: “Een wekelijkse fruitmand in de lerarenkamer, een yogasessie of een workshop veerkracht zijn mooie initiatieven om als directeur of welzijnsteam te organiseren. Ze ondersteunen het individu om gezonder en energieker in het leven te staan. Maar op zichzelf blijken ze weinig effectief om het welzijn te verbeteren.”

“Beleidsteams denken daarom beter ook na over hoe ze de werkcontext anders kunnen vormgeven. Het IGLO-model (Individu, Groep, Leidinggevende, Organisatie) biedt een kader om met die dubbele focus naar welzijnsbeleid op het werk te kijken: individu én werkcontext. Die én-én-aanpak is de sleutel tot succes. Want een school waarin elkeen tot zijn volle recht komt én de neuzen in dezelfde richting staan, daar branden mensen minder snel op.”

Check met het IGLO-model welke initiatieven helpen op 4 niveaus.

Individu: eigen veerkracht en zelfvertrouwen

Kathleen Vangronsvelt: “Elke leraar brengt talenten en competenties mee naar school. Maar ook zelfvertrouwen, optimisme en veerkracht helpen om werkdruk behapbaar te houden. Interventies die gericht zijn op het versterken van die persoonlijke hulpbronnen, horen thuis onder de “I”.”

Wat kan je doen?

Stimuleer ontwikkeling: een loopbaan lang, want ‘af ben je als leraar nooit’
Help leraren motiverend te blijven lesgeven dankzij het lerarenkompas
Hou leraren mee in evenwicht met de werkbalans en goede afspraken rond deconnecteren

Groep: een sterk team als bron van energie

Kathleen Vangronsvelt: “Leerlingen laten uitgroeien tot de beste versie van zichzelf? Daar heb je het hele team voor nodig. Collega’s die samen initiatief nemen, aan dezelfde doelen werken, elkaar waarderen, andere dingen kunnen, hun mening op tafel leggen en echt luisteren naar elkaar? Een wondermiddel voor het welzijn.”

Wat kan je doen?

Geloof samen in jullie impact als team met collective teacher efficacy
Introduceer teamteachen voor meer samenwerking
Versterk het teamgevoel en strooi met complimenten
Breng de vooruitgang van projecten, acties … in kaart
Maak met een leerwandeling stap voor stap elkaars lessen beter

Leiderschap: de cruciale schakel

Kathleen Vangronsvelt: “Sterk schoolleiderschap heeft een grote impact op het welzijn van leraren én leerlingen. De schoolleider bewaakt het overzicht over de strategische processen, gaat conflicten niet uit de weg en komt op voor de belangen van het team. Iets wat we allemaal aanvoelen: een goede leidinggevende is van cruciaal belang voor het welzijn van alle medewerkers.”

Wat kan je doen?

Investeer in coaching en gedeeld leiderschap
Monitor planlast en schrap alles wat overbodig is
Maak als leidinggevende meningsverschillen bespreekbaar
Voer functioneringsgesprekken die waarderen, uitdagen en eerlijke feedback geven

Organisatie: heldere structuur

Kathleen Vangronsvelt: “Het welzijn van leraren wordt niet enkel bepaald door een gebouw of didactische hulpmiddelen. Een school heeft ook een duidelijke missie, visie en doelstellingen nodig. Hoe een school inhoud geeft aan een schoolreglement, lessenroosters, leerplannen, of eindtermen bepaalt mee de schoolcultuur. Een complex samenspel waardoor medewerkers weten wat van hen verwacht wordt om hun werk goed te kunnen doen.”

Wat kan je doen?

Ontwikkel een gedragen heldere visie als kapstok
Breng je onderwijskundig beleid tot op de klasvloer
Optimaliseer de vergadercultuur en zorg voor een meerwaarde
Scoor met sterke interne communicatie
Bouw een sterke aanvangsbegeleiding uit
Help leraren met 6 carrièremoves hun vlakke loopbanen te doorbreken

Aan de slag met het IGLO-model

Download en print het IGLO-model (A4/pdf) en vul met je beleids- of welzijnsteam in welke initiatieven er op elk niveau bestaan in jouw school. Ontdek zo in één oogopslag waar jullie al sterk in zijn en wat je nog kan aanpakken.

Prof. Dr. Kathleen Vangronsvelt is professor organisatiegedrag, human resources en leiderschapsontwikkeling Antwerp Management School (AMS).
Bron: het IGLO-model van Karina Nielsen is een praktische, evidence-based tool om welzijn op het werk te bevorderen.

Rebecca De Clerc